Nhân sâm là vị thuốc quý trong Đông y, giúp đại bổ nguyên khí. Ảnh minh họa: L.C.
Với tình trạng đổ mồ hôi do vấn đề tim mạch, nhất định phải sử dụng nhân sâm để điều trị, vì hoàng kỳ chỉ đi vào mạch phổi, mạch tỳ, trong khi đó nhân sâm sẽ đi vào phế kinh và tâm kinh. Xưa nay nhân sâm luôn là loại thuốc bổ số một trong Đông y, bởi nó có mối liên hệ trực tiếp với trái tim, “động cơ” của cơ thể. Những loại thuốc khác không thể thay thế được vai trò của nhân sâm trong vấn đề này.
Nhân sâm có nhiều loại khác nhau, tất cả đều rất tốt cho tim mạch, trong đó hồng sâm là một chế phẩm làm từ nhân sâm, là loại sâm có tính nóng nhất, có khả năng bồi bổ dương khí mạnh mẽ nhất.
Kế đó là sâm tươi phơi khô, loại sâm này không nóng như hồng sâm, nhưng là loại sâm được sử dụng phổ biến nhất, hai người thường đổ mồ hôi mà tôi nhắc tới ở phần trước cũng sử dụng sâm tươi phơi khô để điều trị bệnh.
Trong số đó còn có đảng sâm, thái tử sâm, tuy giá cả rẻ hơn, nhưng tính nóng thấp hơn, khả năng tẩm bổ cho tim mạch cũng khá kém. Tuy nhiên, những người có chức năng tim mạch yếu lại rất dễ bị nóng trong người, thường không lựa chọn hồng sâm, mà thích hợp sử dụng thái tử sâm có tính ấm hơn. Liều dùng hàng ngày của các loại sâm khác nhau thường là khoảng 10g.
Kế tiếp là tây dương sâm [1], đây là loại sâm duy nhất trong họ nhà sâm có tính mát, cũng là loại sâm duy nhất vừa tẩm bổ cho tim mạch, vừa không gây nóng trong người, nhưng giá cả lại khá đắt đỏ.
Tây dương sâm có thể sử dụng vào mùa hè. Với người có chức năng tim mạch yếu, mùa hè rất khó chịu, bởi vào mùa hè, cơ thể có tốc độ trao đổi chất nhanh hơn, nhịp tim cũng tăng cao, trái tim sẽ mệt mỏi hơn. Bởi vậy Đông y mới có quan niệm “xuân hạ dưỡng dương”, ý nói mùa hè càng cần chú ý bồi bổ cho tâm dương và tâm khí.
Người đổ quá nhiều mồ hôi vào mùa hè có thể tự pha chế Sinh Mạch ẩm bằng tây dương sâm để giải nhiệt cho cơ thể: tây dương sâm 10 gam, mạch môn 10 gam, ngũ vị tử 10 gam.
Tây dương sâm bổ khí dưỡng âm, giải nhiệt cho tim, mạch môn bổ âm, giảm nhịp tim, như vậy sẽ làm giảm gánh nặng cho tim; bên cạnh đó ngũ vị tử có công dụng kiềm giữ, giúp cơ thể giảm bớt mồ hôi. Ba vị thuốc này kết hợp với nhau sẽ vừa khai thông vừa kiềm giữ, làm giảm áp lực cho trái tim và cải thiện tình trạng thiếu oxy.
[1] Tây dương sâm: còn được gọi là sâm Mỹ, sâm Mỹ, dương sâm, tây sâm... (tên khoa học là Panax quinquefolium L). Loại sâm này sinh trưởng tự nhiên ở vùng Bắc Mỹ (Chủ yếu là Canada và Mỹ).
Đông Đồng/ Huy Hoàng Books & NXB Thanh niên