NỘI DUNG
1. Tăng cường dinh dưỡng có lợi cho người bệnh viêm phổi
2. Thực phẩm nên ăn khi bị viêm phổi
3. Thực phẩm cần tránh khi bị viêm phổi
Bệnh viêm phổi có thể do virus, nấm và vi khuẩn gây ra. Viêm phổi có nguy cơ diễn tiến nghiêm trọng nếu không điều trị kịp thời, đặc biệt là ở người cao tuổi, người bệnh nặng, trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ.
1. Tăng cường dinh dưỡng có lợi cho người bệnh viêm phổi
Dinh dưỡng liên quan đến bệnh viêm phổi, nghĩa là chế độ ăn của bệnh nhân viêm phổi cần được quan tâm vì trong giai đoạn này, cơ thể cần một số chất dinh dưỡng có lợi trong việc ngăn ngừa tình trạng bệnh và kiểm soát bệnh. Hơn nữa, dinh dưỡng cân bằng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình chữa lành nhanh chóng, giảm thiểu tình trạng viêm, tăng cường khả năng miễn dịch.
Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết không có loại thực phẩm riêng lẻ hoặc chế độ ăn cụ thể nào có thể tăng cường khả năng miễn dịch. Các chất dinh dưỡng giúp hệ miễn dịch hoạt động tốt bao gồm vitamin A, B6, B12, C, D cũng như đồng, folate, sắt, selen, kẽm.
Hãy tập trung vào việc hấp thụ các chất dinh dưỡng này từ chế độ ăn uống lành mạnh, đa dạng bao gồm trái cây và rau quả, các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt, thịt, cá hoặc protein thực vật như đậu. Nên lựa chọn các thực phẩm giàu vitamin A (các loại rau lá xanh đậm, cà chua, cà rốt, bí đỏ,…); vitamin D (cá, tôm, trứng, nấm,…); kẽm (thịt, trứng,…); omega 3 (cá biển, sữa, hạt,…).
Chế độ ăn cân bằng các nhóm dinh dưỡng, tăng cường thực phẩm chống viêm giúp nâng cao sức đề kháng.
Cơ thể cần hấp thụ một số chất dinh dưỡng nhất định vào thời điểm này để duy trì sức khỏe. Chế độ ăn cân bằng giúp chữa lành tự nhiên, điều hòa tình trạng viêm, khả năng miễn dịch của cơ thể đối với mọi người, đặc biệt quan trọng với người bệnh, trong đó có viêm phổi.
Với trẻ nhỏ bị viêm phổi, theo Khoa dinh dưỡng, Bệnh viện Nhi Trung ương, trẻ mắc viêm phổi dễ bị suy dinh dưỡng do giảm lượng ăn vào vì chán ăn, ngạt mũi, khó thở, nôn, sốt, quấy khóc và tăng năng lượng tiêu hao do sốt, thở nhanh, đáp ứng viêm. Việc đảm bảo đủ dinh dưỡng giúp trẻ nhanh chóng phục hồi mà còn bắt kịp tăng trưởng, dự phòng tái nhiễm.
Đối với trẻ bệnh cần lưu ý đảm bảo đủ năng lượng, đảm bảo đủ dịch cho trẻ. Cho trẻ ăn lỏng, mềm hơn bình thường để giảm kích thích ho và nôn. Chia nhỏ bữa, cho trẻ ăn thường xuyên hơn. Đối với trẻ bú mẹ nên tiếp tục bú mẹ. Nếu trẻ khó bú do ngạt mũi, chảy mũi, ho, thở nhanh,… có thể vắt sữa đổ thìa.
2. Thực phẩm nên ăn khi bị viêm phổi
Người bệnh cần uống thuốc theo đơn của bác sĩ kê và tuân theo chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh để điều trị viêm phổi. Một trong những cách hiệu quả nhất để kiểm soát, phục hồi sau viêm phổi là chế độ ăn uống hợp lý.
Bệnh nhân có thể thúc đẩy quá trình phục hồi và tăng cường hệ thống miễn dịch của mình bằng cách tập trung vào chế độ ăn uống cân bằng đầy đủ trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, chất béo lành mạnh và protein; tránh các loại thực phẩm có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng.
Hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh cũng có liên quan đến vai trò trong hệ thống miễn dịch. Cách tốt nhất để đạt được điều này là ăn nhiều loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật giàu chất xơ như trái cây và rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, đậu, đậu lăng. Thực phẩm lên men như sữa chua sống hoặc kefir cũng có thể hữu ích.
Sữa chua cung cấp lợi khuẩn có lợi cho sức khỏe.
Một số loại thực phẩm dưới đây người bệnh nên ăn:
Thực phẩm giàu protein: Sự phát triển và phục hồi các mô phụ thuộc vào protein. Đậu, đậu lăng, hạt, sản phẩm từ sữa, cá, gia cầm, thịt nạc đều là nguồn protein tốt. Ăn các bữa ăn giàu chất chống oxy hóa và vitamin để giúp phục hồi mô phổi bị tổn thương.
Trái cây và rau: Rau lá xanh như cải xoăn, rau bina, rau diếp giúp tăng cường hệ thống miễn dịch. Những loại rau xanh đậm này rất giàu khoáng chất. Củ cải đường cũng giúp tăng cường chức năng phổi. Ăn trái cây họ cam quýt cũng giúp tăng cường hệ thống miễn dịch. Trái cây họ cam quýt và rau xanh có lợi cho việc thúc đẩy quá trình phục hồi nhanh chóng. Sự phong phú của chất chống oxy hóa trong thực phẩm họ cam quýt giúp bảo vệ cơ thể khỏi các vi sinh vật gây nhiễm trùng.
Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, gạo lứt, các sản phẩm từ lúa mì nguyên cám là những thực phẩm nên ăn khi bị viêm phổi, cung cấp các chất dinh dưỡng và năng lượng quan trọng để hỗ trợ quá trình chữa lành của cơ thể. Chúng chứa nhiều chất xơ, có lợi cho việc thúc đẩy sức khỏe tổng thể và đường tiêu hóa khỏe mạnh.
Mật ong: Mật ong có lợi cho bệnh nhân bị viêm phổi, làm giảm các triệu chứng khó chịu của cảm lạnh, ho và đau họng. Có thể dùng mật ong pha nước ấm hoặc thêm vài giọt chanh.
Gừng: Với đặc tính kháng khuẩn và chống viêm, gừng có thể giúp chống lại các vi khuẩn gây viêm phổi. Nó giúp làm dịu cơn đau ngực do nhiễm trùng gây ra. Trà gừng là thức uống tốt cho người bệnh viêm phổi.
Nghệ: Nghệ có tác dụng như một chất tiêu nhầy giúp loại bỏ chất nhầy và chất nhầy từ các ống phế quản, giúp thở dễ dàng hơn. Nghệ còn chứa các đặc tính chống viêm, giúp làm giảm cảm giác khó chịu ở ngực.
Sữa chua: Sữa chua có chứa các vi sinh vật có lợi giúp ích cho cơ thể. Sự hiện diện của men vi sinh ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây ra bệnh viêm phổi. Chế độ ăn uống khi bị viêm phổi nên bao gồm sữa chua vì nó giúp tăng cường hệ thống miễn dịch.
Hydrat hóa: Đối với bất kỳ ai bị viêm phổi, việc giữ đủ nước là rất quan trọng. Uống chất lỏng giúp làm loãng chất nhầy, tạo điều kiện cho chất nhầy bài tiết và duy trì độ ẩm trong hệ hô hấp. Các lựa chọn tốt như trà thảo mộc, nước dùng, súp, nước lọc.
Hạn chế thực phẩm chiên rán.
3. Thực phẩm cần tránh khi bị viêm phổi
Bệnh nhân viêm phổi có thể gặp các triệu chứng nặng hơn hoặc phục hồi chậm hơn khi áp dụng một số chế độ ăn kiêng. Những thực phẩm sau đây nên tránh khi bị viêm phổi:
Thực phẩm nhiều muối: Bệnh nhân mắc bệnh phổi có thể bị khó thở do giữ nước do natri. Giảm sử dụng gia vị mặn và đảm bảo các bữa ăn không chứa quá 300 mg muối. Làm như vậy sẽ giúp tiêu thụ ít natri hơn.
Thực phẩm và đồ uống có đường: Tiêu thụ quá nhiều đường có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm và làm suy yếu hệ thống miễn dịch. Tránh xa các loại đồ uống chứa nhiều đường như soda, nước ép trái cây có đường, đồ ngọt, bánh ngọt.
Thực phẩm chế biến sẵn: Thực phẩm có nhiều chất béo chuyển hóa, chất bảo quản và chất phụ gia nhân tạo có thể gây hại cho sức khỏe tổng thể và cản trở quá trình phục hồi. Tránh thức ăn nhanh, đồ ăn nhẹ đóng gói, thịt chế biến như xúc xích.
Sản phẩm từ sữa: Sữa có thể làm đặc chất nhầy, gây khó thở, mặc dù một số người có thể không gặp vấn đề gì với sữa và sản phẩm từ sữa. Nên hạn chế hoặc tránh các sản phẩm từ sữa nếu chúng làm trầm trọng thêm việc sản xuất chất nhầy.
Thực phẩm chiên và béo: Những thực phẩm này có thể khó tiêu hóa làm tăng nguy cơ bị viêm nhiều hơn. Tránh xa các bữa ăn chiên rán, thịt nhiều chất béo và thực phẩm có nhiều chất béo bão hòa.
Rượu và caffeine: Cả hai đều có khả năng gây mất nước, có hại cho người bị viêm phổi. Ngoài ra, rượu có thể làm suy yếu khả năng miễn dịch và quá nhiều caffeine có thể gây ra tình trạng bồn chồn, nhịp tim tăng cao, có thể nguy hiểm cho những người bị viêm phổi.
Chất lượng và tốc độ phục hồi sau viêm phổi có thể được cải thiện đáng kể bằng cách xây dựng một chế độ ăn uống kết hợp các chế độ ăn uống lành mạnh, tránh các chế độ ăn uống không lành mạnh.
Khuyến cáo của TS.BS. Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia về chế độ dinh dưỡng tốt cho hệ hô hấp trong mùa lạnh:
Chế độ dinh dưỡng có vai trò rất quan trọng trong việc phòng tránh bệnh đường hô hấp. Ăn đủ dinh dưỡng sẽ giúp tăng sức đề kháng đảm bảo năng lượng để cơ thể chống được cái lạnh của môi trường. Chúng ta cần tuân thủ nguyên tắc ăn đủ 4 nhóm chất: tinh bột, chất đạm, chất béo và nhóm rau xanh, quả chín.
Hoàng Nam