Kỳ cuối: Động lực phát triển vùng biên
Chủ trương hợp lòng dân
Tan học, cổng Trường Tiểu học xã Rờ Kơi rộn rã, từng tốp học sinh (HS) tíu tít về nhà. Nhưng cũng không ít HS ở lại hành lang lớp học, trên tay là cặp lồng cơm để bắt đầu bữa ăn trưa.
Nhìn các em, bà Nguyễn Thị Nở - Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học xã Rờ Kơi không giấu được cảm xúc: Chỉ một thời gian nữa thôi, khi trường nội trú liên cấp được xây dựng và hoàn thành, các em không còn phải mang cơm mỗi sáng đến trường. Giáo viên cũng vơi phần nào nỗi lo HS đi học “giã gạo” vì nhà xa trường.
Trong chuyến thăm và làm việc với các xã biên giới trung tuần tháng 10 vừa qua, đồng chí Hồ Văn Niên - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy đề nghị các địa phương tiếp tục phát huy tiềm năng, lợi thế về điều kiện tự nhiên, khí hậu, thổ nhưỡng để phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, mở rộng vùng trồng cây công nghiệp bền vững. Cùng với phát triển kinh tế, cần quan tâm bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số. Bí thư Tỉnh ủy nhấn mạnh, ngoài việc triển khai các chính sách hỗ trợ, các địa phương vùng biên cần đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân thay đổi tư duy sản xuất, mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện từng vùng để nâng cao thu nhập và giảm nghèo bền vững.
Học sinh Trường Tiểu học xã Rờ Kơi ăn trưa bên hành lang lớp học sau giờ tan trường. Ảnh: MỸ HOA
Kỳ vọng về ngôi trường mới với cơ sở vật chất khang trang, môi trường học tập an toàn, đầy đủ tiện nghi ở các xã biên giới sắp thành hiện thực. Tỉnh Quảng Ngãi có 9 trường phổ thông nội trú liên cấp được xây dựng với tổng mức đầu tư hơn 600 tỷ đồng, từ nguồn vốn ngân sách trung ương.
Trong đó, giai đoạn 1, sẽ triển khai tại 4 xã: Rờ Kơi, Mô Rai, Dục Nông và Sa Loong. Mỗi trường có quy mô từ 30 - 47 lớp học, phục vụ hơn 1.000 học sinh. Theo kế hoạch, Trường Phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học - THCS xã Dục Nông sẽ được khởi công đầu tiên. Toàn xã Dục Nông hiện có 3.859/4.053 HS là đồng bào dân tộc thiểu số đang học tập tại 8 trường tiểu học và THCS.
Già làng A Khao (70 tuổi), ở thôn Đắk Giá 1, xã Dục Nông bày tỏ: Địa bàn rộng, nhà xa trường nên các cháu đi học rất khó khăn và nguy hiểm, nhất là vào mùa mưa lũ. Hơn nữa, nhiều bố mẹ bận làm rẫy, ít quan tâm nên các cháu rất dễ bỏ học. Nếu có trường nội trú thì các cháu HS sẽ có điều kiện học tập tốt hơn, phụ huynh cũng yên tâm làm ăn.
Học sinh Trường TH-THCS Đăk Dục (xã Dục Nông) giờ tan trường. Ảnh: MỸ HOA
Chủ trương xây dựng trường học vùng biên giới của theo Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị là minh chứng rõ nét cho tầm nhìn chiến lược và tính nhân văn sâu sắc của Đảng và Nhà nước đối với giáo dục vùng biên, đảm bảo công bằng trong giáo dục, thu hẹp khoảng cách vùng miền.
Đồng thời, góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực cho vùng khó khăn và củng cố quốc phòng, an ninh vùng biên giới.
Ông Nguyễn Hữu Phượng - Hiệu trưởng Trường Tiểu học - THCS Sa Loong bộc bạch: Trường nội trú liên cấp sẽ là nơi thắp sáng niềm tin, nuôi dưỡng ước mơ, mở ra cánh cửa tri thức cho HS là con em đồng bào DTTS tại vùng biên giới.
Tại lễ khởi công Trường Phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và THCS Na Ngoi - công trình giáo dục trọng điểm ở xã biên giới khó khăn nhất tỉnh Nghệ An, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: Xây trường không chỉ để các cháu có điều kiện học tập tốt hơn, mà còn nhằm nâng cao chất lượng đời sống nhân dân vùng biên giới, giữ gìn chủ quyền lãnh thổ từ gốc rễ - đó là con người, là cộng đồng cư dân gắn bó với đất, với rừng, với đường biên, cột mốc.
Quyết tâm tạo đột phá
Những kết quả đạt được trong thời gian qua là động lực để các xã vùng biên đề ra mục tiêu mới - xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện; phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy tinh thần tiên phong, sáng tạo, khát vọng phát triển.
Chính vì vậy, ngay sau sắp xếp đơn vị hành chính và vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, tổ chức thành công đại hội đại biểu đảng bộ cấp xã lần thứ I (nhiệm kỳ 2025 - 2030), các xã vùng biên đã nhanh chóng ổn định tổ chức và bắt tay thực hiện nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
Cửa khẩu Quốc tế Bờ Y đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển kinh tế, xã hội vùng biên giới của tỉnh. Ảnh: THANH THUẬN
Nằm ở vị trí đặc biệt là ngã ba Đông Dương, có đường biên giới với cả 2 nước bạn Lào và Campuchia, xã Bờ Y còn có Cửa khẩu Quốc tế Bờ Y, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội và giao lưu văn hóa. Với lợi thế này, xã Bờ Y được xác định sẽ là vùng động lực tăng trưởng mới của tỉnh. Chính vì vậy, trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, xã Bờ Y phấn đấu tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân đạt 10%/năm trở lên. Thu nhập bình quân đầu người đạt 130 triệu đồng/năm trở lên.
Đối với nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã Bờ Y xác định mục tiêu phát triển nhanh và bền vững. Trọng tâm là phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao với các sản phẩm đặc trưng; đồng thời, ưu tiên đầu tư kết cấu hạ tầng đồng bộ và ứng dụng khoa học công nghệ để thực hiện chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.
Về phát triển du lịch, xã định hướng phát triển loại hình “Ba quốc gia - Một điểm đến”, lấy du lịch “Cột mốc ba biên” làm điểm nhấn, kết hợp với du lịch nông nghiệp, văn hóa và cộng đồng.
“Ngay sau đại hội, xã đã khẩn trương cụ thể hóa các nhiệm vụ trọng tâm thành chương trình hành động với mục tiêu giữ vững tiêu chí nông thôn mới, bổ sung vào quy hoạch đô thị giai đoạn 2030 - 2035 và phấn đấu trở thành phường trong nhiệm kỳ tới”, đồng chí Nguyễn Văn Tôn - Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Bờ Y nhấn mạnh.
Trung tâm xã Ia Đal nhìn từ trên cao. Ảnh: ĐỨC THÀNH
Là địa phương có đường biên giới giáp tỉnh Rattanakiri (Campuchia) nhưng hiện nay xã Ia Đal chưa có cửa khẩu. Do đó, nhiệm kỳ 2025 -2030, Đảng ủy xã Ia Đal xác định, một trong những khâu đột phá là huy động có hiệu quả các nguồn lực để phát triển kết cấu hạ tầng; xúc tiến sớm mở cửa khẩu phụ Hồ Le.
Đồng chí Pờ Ly Hảo - Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Ia Đal cho biết: Việc mở cửa khẩu phụ Hồ Le được kỳ vọng sẽ tạo ra bước ngoặt, mang lại nhiều điều kiện thuận lợi, giúp người dân 2 bên biên giới tăng cường thăm thân, giao lưu, hợp tác và đặc biệt là thông thương hàng hóa.
Động thái này nhằm đẩy mạnh công tác đối ngoại nhân dân, đối ngoại quân sự và đối ngoại biên phòng; đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ phát triển thương mại, công nghiệp, chế biến nông sản. Qua đó, tăng cường sự phát triển kinh tế chung giữa hai địa phương biên giới.
Sau hợp nhất, Quảng Ngãi sở hữu nhiều lợi thế so sánh để vươn lên trở thành một trung tâm công nghiệp ven biển quan trọng của cả nước. Nhờ hệ sinh thái đa dạng từ cao nguyên, miền núi đến hải đảo, Quảng Ngãi đang định hình mô hình tăng trưởng đa trung tâm và kinh tế đa ngành.
Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 cũng xác định: Quảng Ngãi không chỉ khai thác tiềm năng kinh tế biển mà còn phát huy tối đa vai trò chiến lược của vị trí “ngã ba biên giới” (tiếp giáp Lào và Campuchia), nằm trên tuyến hành lang kinh tế Đông -Tây, tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy kinh tế biên mậu và thương mại quốc tế.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, Quảng Ngãi đang chủ động thúc đẩy mối liên kết giữa KKT Dung Quất, KKT Cửa khẩu Quốc tế Bờ Y với KKT mở Chu Lai, nhằm hình thành trung tâm công nghiệp trọng điểm của khu vực và cả nước.
Trong đó, đẩy mạnh thu hút đầu tư, phát triển KKT Cửa khẩu Quốc tế Bờ Y, nâng cấp cặp cửa khẩu phụ Đăk Long (Việt Nam) - Văng Tắt (Lào) lên thành cửa khẩu chính, nâng cao hiệu quả hoạt động cặp cửa khẩu phụ Đăk Blô (Việt Nam) - Đăk Bar (Lào), sớm mở cửa khẩu phụ Hồ Le (giáp Campuchia), gắn với định hướng phát triển kinh tế vùng biên mậu.
Tích cực phối hợp, nhất là trong công tác giải phóng mặt bằng để đẩy nhanh tiến độ đầu tư các dự án hạ tầng giao thông quan trọng như đường bộ cao tốc Bắc - Nam, cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum, đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh...
Đồng thời, kiến nghị trung ương sớm đầu tư các tuyến kết nối chiến lược, đặc biệt là hạ tầng giao thông liên kết Cửa khẩu Quốc tế Bờ Y với cảng nước sâu Dung Quất, tạo đà cho tăng trưởng hai con số theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đề ra. Phấn đấu đến năm 2030, Quảng Ngãi là tỉnh phát triển khá, trở thành một cực tăng trưởng quan trọng ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên.
T.THUẬN - M.HIỀN - M.HOA - H.TIẾN - Đ.THÀNH