Đề dẫn hội thảo, Đại tá, TS Cao Hoàng Long, Viện trưởng Viện Khoa học Cảnh sát, Học viện CSND cho biết: Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng và sự bùng nổ của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tình hình an ninh trật tự (ANTT) tại Việt Nam đang chịu sự tác động đan xen của nhiều yếu tố truyền thống và phi truyền thống.
Đặc biệt, năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt lịch sử trong tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và lực lượng CAND với việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và sắp xếp tổ chức bộ máy Công an theo hướng tinh gọn, không tổ chức Công an cấp huyện.
Hội thảo có sự tham gia của đông đảo các nhà khoa học, chuyên gia thực tiễn trong và ngoài lực lượng CAND.
Thực tiễn này đặt lực lượng Công an cấp xã vào vị trí trung tâm, giữ vai trò nòng cốt trực tiếp bảo đảm ANTT ngay từ cơ sở. Phương châm chỉ đạo chiến lược cũng đã có sự chuyển dịch mạnh mẽ từ “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở” sang “Tỉnh toàn diện, xã vững mạnh, bám cơ sở” và đặt ra yêu cầu không chỉ bố trí đủ quân số mà còn là sự chuyển đổi toàn diện về chất lượng, thẩm quyền, năng lực điều tra, khả năng làm chủ công nghệ trong bối cảnh sáp nhập các đơn vị hành chính.
Hội thảo này được tổ chức nhằm khẳng định tính đúng đắn trong việc bố trí Công an cấp xã, đồng thời nhận diện những thời cơ, thách thức, kịp thời đề xuất những giải pháp đột phá cho Công an cấp xã trong kỷ nguyên mới.
Đại tá, TS Cao Hoàng Long, Viện trưởng Viện Khoa học Cảnh sát, Học viện CSND phát biểu đề dẫn hội thảo.
Chia sẻ tại hội thảo, Trung tướng, PGS.TS Phan Xuân Tuy, Giám đốc Học viện Chính trị CAND đã nhấn mạnh vị trí, vai trò của Công an cấp cơ sở là tuyến đầu, “lá chắn” vững chắc, đại diện gần gũi của lực lượng CAND với nhân dân. Nhằm phát huy vai trò của Công an xã trong tình hình mới, lực lượng Công an xã cần được củng cố theo đúng phương châm “Xã vững mạnh, bám cơ sở” cả về pháp lý, tổ chức, trình độ và phương thức hoạt động, đảm bảo thực hiện tốt vai trò là “tấm khiên”, “lá chắn”, “điểm tựa bình yên” tại cơ sở.
Các giải pháp được Trung tướng Phan Xuân Tuy đề xuất gồm: Cần tiếp tục tổng hợp rà soát, bổ sung, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến chức năng nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy, chế độ chính sách đối với Công an xã; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Công an xã; giải quyết tốt cơ sở pháp lý để tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị và ứng dụng khoa học công nghệ phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Trung tướng, GS.TS Phan Xuân Tuy, Giám đốc Học viện Chính trị CAND chia sẻ thông tin tại hội thảo.
Đại tá Nguyễn Thanh Bình, Phó Cục trưởng Cục Xây dựng phong trào bảo vệ ANTQ, Bộ Công an cũng khẳng định, trong thời gian qua, lực lượng tham gia bảo vệ ANTT tại cơ sở đã tích cực phối hợp với Công an cấp xã trong công tác tuyên truyền, hỗ trợ người dân, họ là những người cùng vai sát cánh với Công an xã giải quyết các vấn đề phát sinh tại cơ sở. Tuy nhiên, hiện điều kiện hoạt động và kinh phí hỗ trợ cho lực lượng này, đặc biệt là phương tiện kỹ thuật hỗ trợ còn nhiều khó khăn, hạn chế.
Để xây dựng lực lượng tham gia bảo vệ ANTT vững mạnh, tiếp tục bám cơ sở và hỗ trợ tích cực cho Công an cấp xã trong thời gian tới, cần tiếp tục hoàn thiện chế độ chính sách hỗ trợ phù hợp; tăng cường tập huấn kiến thức, kỹ năng xử lý tình huống cho cán bộ; quan tâm đầu tư trang thiết bị và công cụ hỗ trợ; tạo dựng lòng tin vững chắc giữa lực lượng tham gia bảo vệ ANTT với Công an cơ sở bởi đây thực sự là “cánh tay nối dài”, là cầu nối giữa nhân dân với chính quyền cơ sở.
Đại tá Nguyễn Thanh Bình, Phó Cục trưởng Cục xây dựng phong trào bảo vệ ANTQ chia sẻ tại hội thảo.
Trung tá Tạ Tuấn Dương, Phó Trưởng Công an xã Đông Anh (Hà Nội) cũng đã chia sẻ thực trạng hoạt động với những thuận lợi, khó khăn của Công an xã và những yêu cầu đặt ra trong bối cảnh mới. Đại diện Công an xã Đông Anh đề xuất, cần bổ sung biên chế, đặc biệt là điều tra viên; tăng cường cơ sở vật chất để đẩy mạnh số hóa hồ sơ, đáp ứng yêu cầu của công tác trong bối cảnh chuyển đổi số; tăng cường phối hợp liên ngành trong công tác điều tra tội phạm; sớm ban hành khung năng lực đối với điều tra viên Công an cấp xã.
Đại diện Công an cấp xã tại một số địa phương cũng đề xuất lãnh đạo Bộ Công an tiếp tục cải thiện chính sách tiền lương, phụ cấp, chế độ bảo hiểm và an sinh xã hội cho Công an cấp xã. Việc hoàn thiện cơ chế, chính sách và điều kiện hoạt động không chỉ tạo nền tảng pháp lý vững chắc mà còn bảo đảm Công an cấp xã có đủ năng lực, công cụ và động lực để phát huy vai trò trong mô hình chính quyền hai cấp, xây dựng thế trận an ninh nhân dân vững chắc ở cơ sở.
Thiếu tướng, TS Chử Văn Dũng, Phó Giám đốc Học viện CSND phát biểu tổng kết hội thảo.
Phát biểu tổng kết hội thảo, Thiếu tướng, TS Chử Văn Dũng, Phó Giám đốc Học viện CSND khẳng định: Trong hệ thống chính quyền địa phương ở Việt Nam, cấp xã giữ vai trò đặc biệt quan trọng vì đây là cấp gần dân, trực tiếp triển khai các chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước tới người dân. Trong đó, Công an cấp xã giữ vai trò nòng cốt trong đấu tranh bảo vệ ANTT tại cơ sở; thực hiện quản lý nhà nước về ANTT; tham gia quản lý xã hội và thúc đẩy chuyển đổi số ở cơ sở; là cầu nối gắn kết chính quyền và nhân dân.
Đặc biệt, trong thời kỳ chuyển đổi số, Công an cấp xã không chỉ làm nhiệm vụ “giữ gìn trật tự” theo nghĩa truyền thống mà còn trở thành trung tâm dữ liệu xã hội và là cầu nối số hóa giữa chính quyền với người dân. Đây chính là điểm nhấn quan trọng, làm nổi bật vai trò kép của lực lượng Công an cấp cơ sở trong mô hình chính quyền hai cấp: Vừa là nhà tham mưu quản lý xã hội, vừa là tác nhân thúc đẩy tiến trình hiện đại hóa nền hành chính công.
Các đại biểu chụp ảnh kỷ niệm tại hội thảo.
Thiếu tướng Chử Văn Dũng nhấn mạnh, để xây dựng lực lượng Công an cấp xã vững mạnh, bám cơ sở đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ ANTT trong tình hình mới, các ý kiến tại hội thảo đã thống nhất đề xuất cần xây dựng đội ngũ cán bộ, chiến sĩ Công an cấp xã đủ về số lượng, bảo đảm trình độ nghiệp vụ; phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, các tổ chức đoàn thể và nhân dân tại địa phương nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và huy động sức mạnh tổng hợp; chú trọng thực hiện công tác dân vận, xây dựng hình ảnh người Công an cấp xã gần dân, vì dân; trang bị cơ sở vật chất và điều kiện bảo đảm hoạt động để Công an xã phát huy tốt vai trò nhiệm vụ.
Sau hội thảo, Ban tổ chức sẽ tổng hợp ý kiến, hoàn thiện báo cáo, cung cấp luận cứ khoa học để Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an tiếp tục chỉ đạo hoàn thiện về tổ chức hoạt động của lực lượng Công an cấp xã đáp ứng yêu cầu công tác đảm bảo ANTT trong tình hình mới.
Huyền Thanh