Gắn xây dựng thương hiệu với phát triển xanh không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu sống còn của doanh nghiệp Việt trong giai đoạn hội nhập sâu rộng. Trong bối cảnh các thị trường lớn áp dụng tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị (ESG) như một “giấy thông hành” bắt buộc, thương hiệu chỉ thực sự có giá trị khi phản ánh cam kết phát triển bền vững và trách nhiệm với cộng đồng.
Bộ Công Thương nhận định, phát triển thương hiệu gắn với yếu tố xanh chính là hướng đi then chốt để doanh nghiệp Việt thích ứng với quá trình chuyển đổi năng lượng, tiêu dùng và thương mại toàn cầu. Chiến lược tăng trưởng xanh giai đoạn 2021–2030 đã đặt nền tảng cho việc tái cấu trúc sản xuất theo hướng tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải, đồng thời thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn. Doanh nghiệp phải nhận thức rằng đầu tư cho phát triển bền vững không còn là chi phí mà là lợi thế cạnh tranh dài hạn.
Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp Việt đã chủ động chuyển mình. Tập đoàn Thiên Long xem phát triển bền vững là triết lý xuyên suốt trong quá trình tái định vị thương hiệu, từ thiết kế sản phẩm thân thiện môi trường đến tối ưu chuỗi cung ứng. Bà Lương Thị Mai Phương - Trưởng phòng ESG Công ty CP Tập đoàn Thiên Long cho biết: Thương hiệu bút bi Thiên Long đã nhiều năm liền gắn bó và lớn lên cùng với các thế hệ người dân Việt Nam; trong đó, có những gia đình có tới 3 thế hệ đã từng sử dụng bút bi Thiên Long.
Hiện nay các sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất không chỉ được bán tại thị trường trong nước với thị phần rất lớn mà còn được xuất khẩu đến trên 70 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Thực tế, Tập đoàn Thiên Long cũng đã có công ty thành viên ở một số quốc gia như Indonesia, Singapore và đang có định hướng mở rộng đầu tư sang một số quốc gia khác ở khu vực Đông Nam Á.
Trang web của Tập đoàn Thiên Long. Ảnh chụp màn hình: Văn Giáp/BNEWS/TTXVN
Theo bà Lương Thị Mai Phương, Thiên Long luôn xây dựng thương hiệu gắn liền với phát triển bền vững và đề cao trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với môi trường, xã hội. Vì vậy, Ban lãnh đạo Tập đoàn Thiên Long đã xác định phát triển bền vững không còn là sự lựa chọn mà là sự bắt buộc để doanh nghiệp khẳng định vị thế trên thị trường. Do đó, Thiên Long quán triệt muốn tăng trưởng bền vững, doanh nghiệp phải xây dựng nền tảng quản trị tốt, giảm thiểu rủi ro và gắn hoạt động kinh doanh với trách nhiệm xã hội. Về bên ngoài, nhiều đối tác quốc tế của Thiên Long đã coi tiêu chí ESG là thủ tục bắt buộc trong ký kết hợp đồng, không chỉ dừng lại ở yêu cầu khuyến khích và bắt buộc đáp ứng.
Ông Nguyễn Đức Minh – Tổng Giám đốc Công ty CP Dinh dưỡng Nutricare cho hay: Là doanh nghiệp sản xuất thực phẩm dinh dưỡng, Nutricare ý thức rất rõ trách nhiệm với môi trường. Đặc thù ngành sản xuất khiến công ty vừa tiêu thụ nhiều nguyên liệu, năng lượng, nước… vừa phát sinh phát thải. Chính vì vậy, Nutricare đã sớm quan tâm đến lộ trình chuyển đổi xanh, đồng thời tôi cũng là thành viên Hội đồng Diễn đàn ESG (môi trường, xã hội và quản trị) Việt Nam nên luôn theo sát xu hướng này.
Trên phương diện môi trường, yếu tố trọng tâm trong ESG, Nutricare đang từng bước triển khai như xây dựng dữ liệu và chỉ tiêu ESG: Doanh nghiệp đã hoàn thiện số liệu nền và lồng ghép mục tiêu ESG vào kế hoạch kinh doanh.
Hiện tại, Nutricare sử dụng dầu đốt kết hợp điện, khí nén để tối ưu hiệu suất và tiết kiệm năng lượng. Đồng thời, từng công đoạn sản xuất được tự động hóa, nâng cấp thiết bị theo hướng thân thiện môi trường. Trong 1 năm tới, toàn bộ mái nhà xưởng sẽ lắp đặt hệ thống điện mặt trời nhằm giảm phụ thuộc nhiên liệu truyền thống.
Về xử lý nước và chất thải, hệ thống xử lý nước thải sinh học, bể lắng, ép bùn tạo phân bón; nước sau xử lý của chúng tôi đều đạt tiêu chuẩn trước khi xả ra hệ thống chung. Rác thải công nghiệp được phân loại và quản lý theo đúng quy trình. Đối với bao bì và tái chế, công ty đã triển khai dự án thu gom bao bì, đổi lấy cây xanh cho người tham gia, đồng thời bước đầu tái chế vỏ hộp, từng bước mở rộng quy mô trong tương lai.
Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất hiện nay là chi phí đầu tư ban đầu quá cao cho việc thay đổi công nghệ, nguyên liệu, quy trình. Điều này làm giá thành sản phẩm tăng, khiến doanh nghiệp chịu áp lực cạnh tranh trong ngắn hạn. Ngoài ra, việc điều chỉnh quy trình sản xuất theo chuẩn xanh cũng phức tạp, đòi hỏi sự hy sinh lợi ích trước mắt từ cả lãnh đạo, người lao động lẫn cổ đông.
Vinamilk không ngừng đổi mới sản phẩm, đạt chuẩn quốc tế nhằm chăm sóc toàn diện sức khỏe người tiêu dùng. Ảnh: Vi Nam
Tương tự, Vinamilk cũng là một trong những thương hiệu tiên phong trong chuyển đổi xanh tại Việt Nam bởi không chỉ sản xuất các sản phẩm sữa đạt chuẩn organic châu Âu mà còn triển khai chiến lược Net Zero 2050, hướng tới giảm phát thải khí nhà kính trong chuỗi sản xuất. Ngoài ra, Vinamilk chuyển đổi sử dụng bao bì tái chế và thân thiện với môi trường, góp phần bảo vệ hệ sinh thái và thúc đẩy tiêu dùng bền vững.
Ngoài ra, VinFast, thành viên của Tập đoàn Vingroup là hãng xe tiên phong tại Việt Nam loại bỏ hoàn toàn sản xuất xe chạy xăng từ năm 2022. Với hệ sinh thái trạm sạc phủ khắp cả nước, nghiên cứu pin tái chế và công nghệ pin thể rắn, VinFast không chỉ thúc đẩy giao thông xanh mà còn góp phần nâng cao vị thế của thương hiệu Việt trên thị trường quốc tế.
Hay với Tập đoàn Thành Thành Công (TTC) là điển hình cho sự kết hợp giữa kinh tế tuần hoàn và sản xuất xanh. Các dự án điện mặt trời và điện sinh khối từ bã mía của TTC không chỉ giảm phát thải CO₂ mà còn cung cấp năng lượng sạch, góp phần vào an ninh năng lượng quốc gia. TTC cũng phát triển các sản phẩm đường organic, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng xanh ở cả thị trường nội địa và xuất khẩu.
Giới chuyên gia nhận định, xu hướng tiêu dùng xanh không chỉ phổ biến tại châu Âu mà còn đang lan rộng ra nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam. Điều này đặt ra bài toán lớn cho doanh ngiêp Việt, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế hội nhập sâu rộng. Sản xuất xanh là một trong những yếu tố lợi thế giúp doanh nghiệp nâng cao thương hiệu, thu hút người tiêu dùng, đồng thời là yêu cầu kiên quyết để doanh nghiệp Việt thâm nhập các thị trường khó tính trên thế giới, đặc biệt khi Việt Nam đã ký kết các FTA thế hệ mới.
Theo ông Nguyễn Cảnh Cường - nguyên Tham tán Thương mại Việt Nam tại Anh, việc xây dựng thương hiệu xanh sẽ giúp doanh nghiệp mở rộng cánh cửa vào các thị trường cao cấp như Anh, châu Âu và Mỹ. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần đầu tư mạnh vào công nghệ xanh và đạt được các chứng chỉ quốc tế để đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe từ các thị trường này.
Làng nghề truyền thống là niềm tự hào của Hà Nội cũng thay đổi diện mạo. Tại Bát Tràng, Phú Vinh, Tranh Khúc hay Đường Lâm, nhiều cơ sở đầu tư hệ thống xử lý chất thải, tận dụng vật liệu tự nhiên, giảm thiểu ô nhiễm. Việc gìn giữ nghề truyền thống gắn liền với mục tiêu phát triển bền vững, vừa tạo sinh kế cho người dân, vừa bảo tồn di sản văn hóa.
Theo thống kê, hơn 50% doanh nghiệp phân phối đã áp dụng giải pháp sản xuất sạch hơn, tiết kiệm năng lượng; 65% bao bì khó phân hủy tại chợ, trung tâm thương mại và siêu thị đã được thay thế; 70% doanh nghiệp trong khu công nghiệp chuyển sang công nghệ sạch; gần 80% doanh nghiệp nông sản, thực phẩm tham gia chuỗi sản xuất an toàn.
Khách hàng mua sắm tại WinMart. Ảnh: Bnews phát
Tại các hệ thống bán lẻ lớn như GO!, WinMart, BRG Mart, Aeon, khu vực trưng bày hàng hữu cơ, tiết kiệm năng lượng luôn thu hút người mua. Đại diện Sở Công Thương Hà Nội cho biết, thực hiện Chương trình quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021 - 2030, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Hà Nội đã triển khai nhiều chương trình kết nối chuỗi cung ứng xanh, hỗ trợ doanh nghiệp các ngành thủ công mỹ nghệ, dệt may, nông sản, thực phẩm…
Theo các chuyên gia, yếu tố then chốt để doanh nghiệp Việt phát triển thương hiệu xanh là sự kết hợp đồng bộ giữa đổi mới công nghệ, quản trị hiện đại và truyền thông minh bạch. Thương hiệu bền vững không được tạo ra bằng khẩu hiệu, mà bằng những hành động cụ thể, đo đếm được. Cần có sự hỗ trợ về tài chính xanh, tín dụng ưu đãi và cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư cho công nghệ sạch, giảm phát thải và sử dụng nguyên liệu tái chế.
Ở góc độ thị trường, xu hướng tiêu dùng toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng. Người tiêu dùng không chỉ quan tâm đến chất lượng, mà còn đánh giá doanh nghiệp qua trách nhiệm xã hội và dấu chân carbon của sản phẩm. Đó là lý do thương hiệu bền vững thường đạt giá trị vốn hóa và mức độ trung thành cao hơn. Đối với doanh nghiệp Việt, đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội vàng để khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Phát triển thương hiệu gắn với phát triển xanh, suy cho cùng, là sự lựa chọn khôn ngoan cho tương lai. Khi doanh nghiệp coi bảo vệ môi trường là một phần của chiến lược kinh doanh, thương hiệu không chỉ sống trong lòng người tiêu dùng hôm nay, mà còn trong niềm tin của thế hệ mai sau. Và khi mỗi thương hiệu Việt mang trong mình tinh thần trách nhiệm với con người và hành tinh, đó cũng là lúc Việt Nam bước vững hơn trên con đường phát triển bền vững.
Uyên Hương/Bnews/vnanet.vn