Xung đột ở Ukraine: Tiến trình ngoại giao rôíi ren và thách thức của Kiev

6 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) trong cuộc gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng ngày 28/2/2025. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Theo Politico châu Âu (Politico.eu), trong bối cảnh cuộc chiến ở Ukraine kéo dài, các cuộc đàm phán ngoại giao nhằm chấm dứt xung đột đang được Mỹ thúc đẩy mạnh mẽ, nhưng sâu thẳm bên trong, Kiev vẫn đang vật lộn với những lo ngại bị "gạt sang bên lề". Phía Ukraine e ngại rằng Mỹ đang tập trung vào yêu cầu của Tổng thống Nga Vladimir Putin và có thể đạt được một thỏa thuận nào đó với Moskva trước khi tham vấn cuối cùng với Tổng thống Volodymyr Zelensky.

Các cuộc đàm phán quan trọng đã diễn ra giữa phái đoàn Ukraine do Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Rustem Umerov dẫn đầu và phái đoàn Mỹ, bao gồm Đặc phái viên Steve Witkoff, Ngoại trưởng Marco Rubio và Jared Kushner. Những cuộc họp này là cơ hội tốt nhất để Ukraine vận động Đặc phái viên Witkoff trước khi ông tới Moskva vào tuần này để hội đàm với các quan chức Nga.

Một quan chức cấp cao am hiểu các cuộc đàm phán cho biết: "Mỹ muốn hoàn tất mọi việc một cách trọn vẹn, còn Ukraine muốn biết Washington sẽ mang lại điều gì cho Moskva". Phía Mỹ muốn hoàn tất các vấn đề về lãnh thổ và đảm bảo an ninh, tuy nhiên, quyết định cuối cùng về mọi vấn đề lãnh thổ sẽ thuộc về Ukraine.

Kế hoạch hòa bình gây chia rẽ và sự hỗn loạn ngoại giao

Tiến trình ngoại giao đã diễn ra trong sự hỗn loạn đáng kể. Ban đầu, Mỹ đã đưa ra một kế hoạch hòa bình gồm 28 điểm mà Ukraine không thể chấp nhận, kèm theo nỗ lực áp đặt thời hạn chót khắt khe để Kiev phải thỏa hiệp. Những tiết lộ sau đó cho thấy Đặc phái viên Witkoff, trong những cuộc gọi với các quan chức cấp cao của Nga, đã đề xuất cách tốt nhất để trao đổi với Tổng thống Donald Trump nhằm đảm bảo Tổng thống Mỹ sẽ ủng hộ đề xuất của Moskva.

Sau những phản ứng và các cuộc đàm phán tiếp theo tại Geneve với sự tham dự của các nhà đàm phán châu Âu, Ukraine và Mỹ, một kế hoạch cập nhật gồm 19 điểm đã được đưa ra, dễ chấp nhận hơn đối với Ukraine. Nga đã nhận được kế hoạch này và cho biết sẽ "nghiên cứu".

Trong các tuyên bố chính thức sau cuộc đàm phán, cả hai bên đều thể hiện lập trường ngoại giao. Ông Rubio mô tả các cuộc thảo luận là "có hiệu quả" và nhấn mạnh rằng mục tiêu cuối cùng là mang lại cho Ukraine chủ quyền, độc lập và cơ hội thịnh vượng thực sự. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng "rõ ràng là có một bên khác liên quan ở đây sẽ phải tham gia vào phương trình, và điều đó sẽ tiếp tục khi ông Witkoff đến Moskva". Phía Ukraine đánh giá cao Mỹ và coi cuộc họp là "thành công và hiệu quả", nhưng nhiệm vụ chính của họ vẫn là tìm hiểu xem liệu Kiev có được nghe tất cả mọi thứ hay không.

Ukraine tập hợp sự ủng hộ của châu Âu

Theo trang tin châu Âu euronews.com ngày 1/12, trước thềm cuộc đàm phán Mỹ - Nga tại Moskva, Tổng thống Zelensky đã gặp người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron tại Paris để thảo luận về các lệnh trừng phạt, đảm bảo an ninh và đàm phán hòa bình. Ông Zelensky cho biết khía cạnh lãnh thổ của kế hoạch do Mỹ hậu thuẫn vẫn là "khó khăn nhất".

Tổng thống Macron nhấn mạnh rằng sẽ không có thỏa thuận nào được tiến hành nếu không có sự tham gia của châu Âu, đồng thời khẳng định rằng tiến trình này chỉ có thể tiến triển khi có sự tham dự của châu Âu "trên bàn đàm phán". Ông Macron cho biết thêm rằng vẫn chưa có quyết định nào được chốt, nhưng các nhà lãnh đạo châu Âu đã xây dựng một phương án tiếp cận sơ bộ về đảm bảo an ninh. Tổng thống Macron cũng lưu ý rằng áp lực lên Moskva đang gia tăng, khi EU đã thông qua gói trừng phạt thứ 19 và đang chuẩn bị gói thứ 20, hiện có sự tham gia của Mỹ trong việc nhắm mục tiêu vào các công ty dầu mỏ Nga.

Ngoài Paris, ông Zelensky đã "liên tiếp" nói chuyện với Thủ tướng Anh Keir Starmer và các nhà lãnh đạo của Đức, Ba Lan, Italy, Na Uy, Phần Lan, Đan Mạch và Hà Lan, cũng như các chủ tịch Hội đồng châu Âu, Ủy ban châu Âu và Tổng thư ký NATO.

Thách thức cam go trên chiến trường và trong nước

Trong khi các nỗ lực ngoại giao diễn ra, tình hình của Ukraine đang ở thời điểm đầy thử thách. Cuộc đấu tranh của Ukraine đã kéo dài kể từ năm 2014, và hiện tại, có rất ít cơ sở để lạc quan rằng nước này có thể xoay chuyển tình thế.

Trên chiến trường, lực lượng Ukraine hiện đang bị áp lực nặng nề và bất lợi về quân số, với các lực lượng cho là "đang bị giằng co trong một khuôn khổ do đối phương đặt ra". Trong nước, các cuộc tấn công bằng thiết bị không người lái và không kích của Nga đang làm suy yếu hệ thống điện và phá hủy cơ sở hạ tầng khí đốt tự nhiên, vốn giúp 60% người dân Ukraine sưởi ấm trong mùa đông.

Về mặt tài chính, nước này đang cạn kiệt ngân sách. Thật khó để tưởng tượng một châu Âu đang ngập trong nợ nần có thể cung cấp 250 tỷ USD mà Kiev cần về tiền mặt và vũ khí để duy trì cuộc chiến thêm 4 năm nữa. Ngoài ra, khoản vay bồi thường 140 tỷ USD có thể được cung cấp nếu Bỉ dỡ bỏ quyền phủ quyết đối với việc sử dụng tài sản bị phong tỏa của Nga tại Brussels.

Chưa hết, Ukraine còn đang bị khuấy động bởi một vụ bê bối tham nhũng quy mô lớn dường như liên quan đến những người trong nội bộ chính quyền của tổng thống Ukraine, dẫn đến việc Chánh Văn phòng Tổng thống Andriy Yermak từ chức. Vụ việc này làm xói mòn niềm tin của cả đồng minh lẫn người dân, đồng thời cung cấp thêm lý lẽ cho những người trong chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump và phong trào MAGA để lập luận rằng Washington nên hạn chế quan hệ với Ukraine.

Một phiên bản 19 điểm được điều chỉnh của "kế hoạch hòa bình", mặc dù là một cải tiến so với kế hoạch 28 điểm ban đầu, vẫn là một kế hoạch "xấu xí" vì nó khiến Kiev nhượng bộ nhiều. Tuy nhiên, nó có thể là điều tốt nhất mà Ukraine có thể thực tế mong đợi.

Politico lưu ý, với Ukraine, một thỏa thuận như vậy, khiến nước này chỉ được đảm bảo an ninh yếu kém, mất 20% lãnh thổ và bị cấm gia nhập NATO, sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng trong nước và tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra xung đột dân sự. Nhiều người trong quân đội và các cựu chiến binh sẽ coi đó là một "sự phản bội". Cựu ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba đã nêu bật bi kịch này, khi cho rằng phương Tây chưa bao giờ thực sự hiểu được tầm quan trọng hay hậu quả của cuộc chiến.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/xung-dot-o-ukraine-tien-trinh-ngoai-giao-roii-ren-va-thach-thuc-cua-kiev-20251202151313993.htm