Cổ đông của Tesla sắp có khả năng biến người giàu nhất hành tinh Elon Musk trở thành siêu tỷ phú đầu tiên trên thế giới, hoặc chứng kiến ông rời bỏ hãng xe điện do chính mình sáng lập.
Tại Đại hội cổ đông thường niên của Tesla diễn ra vào chiều 6/11, nội dung được chú ý nhất là việc bỏ phiếu thông qua gói lương thưởng mới dành cho CEO Elon Musk. Trước đây, các gói thưởng của ông Musk luôn được cổ đông thông qua dễ dàng, song năm nay lại nhiều ý kiến trái chiều hơn.
Theo tiết lộ từ chính Tesla vào hồi tháng 9, CEO Elon Musk đã nói tới khả năng sẽ chuyển sang theo đuổi các dự án khác nếu đề xuất lương thưởng này bị bác bỏ.
Như kế hoạch, ông Elon Musk có thể nhận tối đa 423,7 triệu cổ phiếu Tesla trong vòng 10 năm tới, tương đương khoảng 1.000 tỷ USD nếu giá trị vốn hóa thị trường của công ty đạt 8.500 tỷ USD - mức cần thiết để ông được nhận trọn gói thưởng. Ngoài việc thúc đẩy giá trị vốn hóa, Tesla cũng phải đạt được hàng loạt mục tiêu về hoạt động và tài chính trong giai đoạn này.
Để đạt được mức vốn hóa 8.500 tỷ USD, giá cổ phiếu Tesla sẽ phải tăng tới 466% so với hiện tại, cao hơn khoảng 70% so với Nvidia - công ty giá trị nhất thế giới hiện đang đạt mốc 5.000 tỷ USD.
Tuy nhiên, Tesla lại đang đối mặt với rất nhiều khó khăn như doanh số và lợi nhuận sụt giảm mạnh trong nửa đầu năm, làn sóng cạnh tranh ngày càng gay gắt và mất đi các khoản hỗ trợ của chính phủ Mỹ cho xe điện.
Dù vậy, Elon Musk và ban lãnh đạo Tesla vẫn lạc quan, cho rằng công ty đang bước vào giai đoạn chuyển mình, từ việc chỉ bán xe điện sang kinh doanh xe tự lái, dịch vụ “robotaxi” và robot hình người. Dù vậy, các sản phẩm này vẫn đang trong quá trình phát triển, chứ chưa được bán ra thị trường.
Điều đó đồng nghĩa, ngay cả khi gói thưởng được thông qua, chưa chắc Elon Musk sẽ thực sự nhận được hàng trăm triệu cổ phiếu như kỳ vọng. Trước hết, ông cần giải quyết các vấn đề hiện tại của công ty và hiện thực hóa những lời hứa táo bạo cho tương lai.
GIỚI PHÂN TÍCH NÓI GÌ
Một số nhà đầu tư và chuyên gia Phố Wall tin rằng mục tiêu 8.500 tỷ USD hoàn toàn khả thi nếu Tesla thực sự thành công với chiến lược mới.
“Tôi nghĩ là phần lớn cổ đông sẽ ủng hộ vì Elon Musk chính là tài sản quan trọng nhất của Tesla”, chuyên gia Dan Ives của Wedbush Securities nhận xét và khẳng định Tesla cần Elon Musk để bước vào kỷ nguyên xe tự lái và robot.
Ngay cả những người khắt khe hơn với Elon Musk cũng cho rằng gói thưởng này nhiều khả năng vẫn sẽ được thông qua. Trong lần bỏ phiếu gần nhất, 84% đã ủng hộ gói lương thưởng trước đó.
“Tôi nghĩ lần này cũng sẽ được thông qua dù thế nào đi nữa”, ông Ross Gerber - Giám đốc điều hành Gerber Kawasaki Wealth & Investment Management, từng là cổ đông lớn của Tesla nhưng nay là người chỉ trích gay gắt Elon Musk, cho biết.
Ông Gerber cho rằng một số mục tiêu trong gói thưởng quá dễ dàng và đặt câu hỏi về quy mô khổng lồ của khoản thù lao này. “Nếu nhận 1.000 tỷ USD trong 10 năm, tức là 275 triệu USD mỗi ngày, tôi không nghĩ điều đó là công bằng với cổ đông”, ông chỉ ra.
Một số quỹ đầu tư lớn đã tuyên bố phản đối gói lương thưởng, trong đó có Norges Bank Investment Management - quỹ đầu tư quốc gia của Na Uy, cùng nhiều quỹ hưu trí công ở California, New York và các bang khác.
Nguyên mẫu xe robotaxi Cybercab của Tesla. Dù Tesla và CEO Elon Musk tuyên bố những chiếc xe này sẽ chính thức hoạt động vào năm 2026, nhưng đến nay vẫn chưa có chiếc nào được đưa vào sử dụng
Hai công ty tư vấn có ảnh hưởng lớn trên Phố Wall là Glass Lewis và ISS cũng khuyến nghị các nhà đầu tư tổ chức bỏ phiếu chống lại đề xuất này, cho rằng lượng cổ phiếu thưởng quá lớn có thể pha loãng lợi ích của cổ đông hiện hữu.
Phía Glass Lewis đã viết trong báo cáo: “Các mục tiêu hiệu suất trong gói thưởng này khá mơ hồ, dễ đạt được và quá nhiều điều khoản có thể linh hoạt để hội đồng quản trị tự quyết”.
Đáp lại, Elon Musk chỉ trích gay gắt hai tổ chức này trong cuộc họp cổ đông gần đây, gọi họ là “khủng bố doanh nghiệp”. Ông cho rằng sức ảnh hưởng của họ đối với các nhà đầu tư là lý do ông cần có thêm cổ phần và quyền kiểm soát tại Tesla. “Không phải tôi sẽ mang tiền đó đi tiêu xài. Nhưng tôi cần đủ quyền biểu quyết để có tiếng nói mạnh mẽ trong công ty”.
NHỮNG CEO CÓ MỨC THÙ LAO “KHỦNG” NHẤT THẾ GIỚI
Cho đến nay, Elon Musk vẫn là người đứng đầu trong danh sách các nhà lãnh đạo doanh nghiệp có thu nhập cao nhất toàn cầu năm 2025, theo báo cáo của Times of India. Xếp sau đó cũng là những nhà lãnh đạo công nghệ hàng đầu khác như Tim Cook của Apple và Reed Hastings của Netflix.
CEO Tesla Elon Musk và CEO Apple Tim Cook là hai nhà lãnh đạo có mức lương thưởng cao nhất trên thế giới
Cụ thể, CEO “Nhà Táo” Tim Cook dự kiến nhận gói lương trị giá 770,5 triệu USD cho năm 2025. Phần lớn khoản thu nhập này không đến từ lương cơ bản, mà chủ yếu là loạt khoản thưởng cổ phiếu, tiền thưởng và phúc lợi gắn liền với kết quả hoạt động và tăng trưởng mạnh mẽ của Apple dưới sự lãnh đạo của ông. Tim Cook đã đưa Apple đạt đến những cột mốc kỷ lục, trong đó có việc trở thành công ty đầu tiên trên thế giới đạt mức định giá 2.000 tỷ USD. Tim Cook vẫn luôn được xem là người đã duy trì và phát triển di sản của Apple, đưa thương hiệu “táo khuyết” trở thành biểu tượng của sự sáng tạo và giá trị toàn cầu.
Vị trí thứ ba là nhà sáng lập kiêm CEO Nvidia Jensen Huang. Thế mạnh của Nvidia là bộ xử lý đồ họa (GPU), ban đầu được thiết kế để tạo hình ảnh chân thực trong trò chơi điện tử, nhưng nay đã trở thành nền tảng cốt lõi cho công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI). Dưới sự lãnh đạo của ông Huang, Nvidia nắm giữ vị thế thống trị trong cả lĩnh vực gaming lẫn AI, trở thành doanh nghiệp có sức ảnh hưởng khổng lồ thế giới công nghệ. Khoản thù lao 561 triệu USD của ông phản ánh đúng vai trò trung tâm và tầm ảnh hưởng sâu rộng của ông đối với sự phát triển vượt bậc của Nvidia.
Tiếp theo đó là nhà đồng sáng lập và cựu CEO Netflix Reed Hastings. Ông được ca ngợi là người đã thay đổi hoàn toàn ngành công nghiệp giải trí - không chỉ một lần, mà đến hai lần. Ông khởi đầu bằng mô hình gửi DVD qua đường bưu điện, sau đó tiên phong phát triển dịch vụ xem phim trực tuyến (streaming). Ông rời vị trí CEO vào năm 2023 để đảm nhiệm vai trò Chủ tịch điều hành và hiện nhận mức thù lao khoảng 453 triệu USD.
Lan Anh