Theo nội dung dự thảo, người Việt Nam từ đủ 75 tuổi trở lên, không hưởng lương hưu hay trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng (trừ trường hợp đang nhận mức thấp hơn 500.000 đồng và có đơn đề nghị nâng mức hỗ trợ), sẽ được nhận trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định mới. Điểm đáng chú ý là độ tuổi được hỗ trợ đã giảm từ 80 xuống còn 75 tuổi, qua đó mở rộng phạm vi thụ hưởng thêm khoảng 800.000 người cao tuổi.
Ngoài ra, chính sách cũng áp dụng cho những người từ đủ 70 đến dưới 75 tuổi, thuộc hộ nghèo hoặc cận nghèo, chưa có lương hưu hay trợ cấp bảo hiểm xã hội. Tổng cộng, dự kiến có khoảng 1,6 triệu người thụ hưởng, trong đó gồm 1,5 triệu người từ 75 đến 80 tuổi và khoảng 100.000 người từ 70 đến dưới 75 tuổi thuộc diện nghèo, cận nghèo.
Mức trợ cấp đề xuất là 500.000 đồng/người/tháng. Ước tính, tổng ngân sách cần thiết để thực hiện chính sách này là khoảng 9.600 tỷ đồng mỗi năm. Riêng trong năm 2025, nếu triển khai từ tháng 7, ngân sách dự kiến khoảng 4.800 tỷ đồng.
Về thủ tục, người dân có nhu cầu nhận trợ cấp cần nộp văn bản đề nghị tới Chủ tịch UBND xã, phường hoặc đặc khu nơi cư trú. Trong vòng 7 ngày làm việc, Phòng Văn hóa - Xã hội sẽ phối hợp với công an xã xác minh thông tin trên hệ thống dữ liệu dân cư quốc gia, sau đó trình lên Chủ tịch UBND xã. Trong thời hạn 3 ngày tiếp theo, Chủ tịch UBND xã sẽ ra quyết định cấp trợ cấp hưu trí xã hội và tổ chức chi trả theo quy định.
Trường hợp không đủ điều kiện thụ hưởng, chính quyền địa phương có trách nhiệm trả lời bằng văn bản, nêu rõ lý do. Nếu người thụ hưởng thay đổi nơi cư trú, phải gửi thông báo đến chính quyền địa phương mới để tiếp tục nhận trợ cấp tại nơi cư trú mới. Khi người thụ hưởng qua đời, tổ chức hoặc cá nhân tổ chức mai táng sẽ được hỗ trợ mai táng phí với mức 10 triệu đồng.
Theo thống kê từ cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia, Việt Nam hiện có khoảng 16,1 triệu người cao tuổi, chiếm hơn 16% tổng dân số. Tuổi thọ trung bình là 73,6 tuổi, trong đó nam giới là 71,1 tuổi và nữ giới là 76,4 tuổi. Đáng chú ý, tỷ lệ người cao tuổi thuộc hộ nghèo và cận nghèo vẫn còn khá cao, lần lượt là 3,6% và 11,6%, vượt mức trung bình toàn quốc.
Việc điều chỉnh độ tuổi và mở rộng đối tượng thụ hưởng trợ cấp hưu trí xã hội không chỉ thể hiện tinh thần nhân văn sâu sắc, mà còn là bước đi cụ thể nhằm đảm bảo an sinh xã hội, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi, đặc biệt là những người không có nguồn thu nhập ổn định khi về già.
NH