10 nguyên nhân gây chuột rút chân ban đêm, phòng ngừa như thế nào?

9 giờ trướcBài gốc

Chuột rút chân về đêm là tình trạng các cơ ở bắp chân, bàn chân hoặc đùi co thắt đột ngột, không tự chủ, gây đau dữ dội và căng cứng trong vài giây đến vài phút. Hiện tượng này thường xảy ra khi đang nghỉ ngơi hoặc trong lúc ngủ, khiến người bệnh tỉnh giấc giữa đêm vì cơn đau nhói và khó cử động.

1. Chuột rút chân ban đêm xảy ra như thế nào?

Nội dung

1. Chuột rút chân ban đêm xảy ra như thế nào?

2. Nguyên nhân phổ biến gây chuột rút chân vào ban đêm

3. Cách phòng ngừa chuột rút chân ban đêm hiệu quả

Chuột rút chân ban đêm là tình trạng một hoặc nhiều cơ ở chân co thắt đột ngột, không tự chủ, thường xảy ra khi đang nghỉ ngơi hoặc trong lúc ngủ.

Cơn co cơ xuất hiện bất ngờ, gây đau nhói, căng cứng và khiến người bệnh khó cử động tạm thời. Mỗi cơn có thể kéo dài từ vài giây đến vài phút, sau đó vùng cơ vẫn còn đau âm ỉ hoặc nhức mỏi.

Hiện tượng này phổ biến ở người lớn tuổi, phụ nữ mang thai, người ít vận động hoặc mắc các bệnh lý về thần kinh, cơ và tuần hoàn. Nguyên nhân thường liên quan đến mệt mỏi cơ, mất nước, mất cân bằng điện giải hoặc lưu thông máu kém.

Triệu chứng điển hình là cơn đau co cơ đột ngột, dữ dội, thường ở bắp chân nhưng đôi khi lan xuống bàn chân hoặc lên đùi. Cơ bị ảnh hưởng có thể siết chặt, nổi cục hoặc cứng lại rõ rệt dưới da. Trong lúc chuột rút, người bệnh hầu như không thể cử động chân hoặc bàn chân.

Sau khi cơn co qua đi, vùng cơ thường còn đau nhức, cứng hoặc yếu, khiến chân nặng nề vào sáng hôm sau. Nếu tình trạng này tái diễn thường xuyên, người bệnh có thể bị rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi hoặc lo lắng do sợ tái phát.

Mặc dù thường là hiện tượng lành tính, nhưng nếu xảy ra thường xuyên, chuột rút có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và là dấu hiệu cảnh báo mất cân bằng điện giải, mất nước hoặc bệnh lý về mạch máu, thần kinh. Việc nhận biết sớm nguyên nhân và thực hiện các biện pháp phòng ngừa phù hợp có thể giúp giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của tình trạng này.

Nguyên nhân gây chuột rút thường liên quan đến mệt mỏi cơ, mất cân bằng điện giải hoặc lưu thông máu kém.

2. Nguyên nhân phổ biến gây chuột rút chân vào ban đêm

Chuột rút chân về đêm có thể xảy ra mà không có nguyên nhân rõ ràng, song nhiều yếu tố sinh lý, lối sống hoặc bệnh lý tiềm ẩn có thể góp phần làm tăng nguy cơ.

2.1 Mệt mỏi và sử dụng cơ quá mức:Hoạt động thể chất gắng sức, đứng hoặc đi bộ trong thời gian dài – đặc biệt khi không khởi động hoặc giãn cơ đúng cách – có thể khiến cơ bị mệt và co thắt khi nghỉ ngơi. Chuột rút cũng thường gặp ở người mới bắt đầu tập luyện hoặc vận động viên.

2.2 Mất nước và rối loạn điện giải:Cơ thể mất nước hoặc thiếu các khoáng chất như natri, kali, canxi và magiê khiến cơ co bóp không nhịp nhàng, dễ bị chuột rút. Tình trạng này phổ biến khi đổ mồ hôi nhiều, thời tiết nóng hoặc sau vận động mạnh mà không bù nước đầy đủ.

2.3 Tuần hoàn kém và chèn ép thần kinh: Giảm lưu lượng máu đến chân (như trong bệnh động mạch ngoại biên) hoặc chèn ép dây thần kinh do hẹp ống sống có thể gây đau và co cứng cơ, đặc biệt khi nằm xuống.

2.4 Lão hóa:Theo tuổi tác, khối lượng cơ giảm và dây thần kinh yếu đi khiến việc điều khiển vận động kém linh hoạt hơn, làm tăng tần suất chuột rút vào ban đêm ở người cao tuổi.

2.5 Mang thai:Phụ nữ mang thai, nhất là ở 3 tháng giữa và cuối, thường bị chuột rút do thay đổi nội tiết tố, tăng áp lực tĩnh mạch và lưu thông máu kém. Thiếu canxi, magiê hoặc mất nước cũng là yếu tố góp phần.

2.6 Các bệnh lý liên quan:Chuột rút ban đêm có thể là biểu hiện của một số tình trạng sức khỏe:

Bệnh thận, tiểu đường hoặc rối loạn tuyến giáp.
Xơ gan, thiếu máu, bệnh Parkinson hoặc bệnh thần kinh ngoại biên.
Hẹp ống sống hoặc tổn thương dây thần kinh.

Các trường hợp này thường kèm theo tê, yếu cơ hoặc mệt mỏi.

2.7 Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc, như thuốc lợi tiểu, statin, thuốc điều trị tăng huyết áp hoặc thuốc tránh thai, có thể làm thay đổi điện giải hoặc ảnh hưởng đến chức năng cơ, dẫn đến chuột rút. Nếu xuất hiện sau khi dùng thuốc mới, nên trao đổi với bác sĩ.

Chuột rút chân vào ban đêm có thể là biểu hiện của một số tình trạng sức khỏe như tiểu đường hoặc rối loạn tuyến giáp...

2.8 Lối sống ít vận động:Ngồi hoặc nằm lâu – chẳng hạn khi làm việc bàn giấy hoặc đi xa – làm giảm lưu thông máu và khiến cơ yếu dần, dễ bị co thắt khi nghỉ ngơi.

2.9. Sử dụng rượu và bệnh gan:Rượu có thể làm giảm hấp thu magiê và vitamin nhóm B – các chất cần thiết cho hoạt động cơ. Trong bệnh gan do rượu, độc tố tích tụ trong máu càng làm tăng nguy cơ co cứng cơ.

2.10. Nhiệt độ lạnh:Ngủ trong môi trường lạnh hoặc để chân tiếp xúc với không khí mát khiến cơ co lại, làm tăng khả năng bị chuột rút khi đang nghỉ ngơi.

3. Cách phòng ngừa chuột rút chân ban đêm hiệu quả

Mặc dù chuột rút chân ban đêm thường không nguy hiểm, nhưng việc thay đổi thói quen sinh hoạt và chăm sóc cơ thể đúng cách có thể giúp giảm đáng kể tần suất và mức độ đau.

1. Duy trì đủ nước cho cơ thể: Uống đủ nước trong ngày giúp các cơ hoạt động trơn tru và giảm nguy cơ co thắt. Nếu bạn tập thể dục hoặc đổ mồ hôi nhiều, nên bổ sung thêm nước điện giải (có chứa natri, kali, magiê) thay vì chỉ uống nước lọc.

2. Giãn cơ trước khi đi ngủ: Thực hiện vài động tác kéo giãn nhẹ nhàng cho bắp chân và bàn chân trước khi nằm ngủ — chẳng hạn như duỗi thẳng chân, kéo mũi chân về phía người — giúp thư giãn cơ và cải thiện lưu thông máu.

3. Vận động đều đặn, tránh ngồi hoặc đứng quá lâu: Tập luyện nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, yoga hoặc bơi giúp tăng sức mạnh cơ và độ đàn hồi, giảm nguy cơ chuột rút. Nếu phải ngồi hoặc đứng lâu, nên thay đổi tư thế hoặc duỗi chân vài phút mỗi giờ.

4. Lựa chọn giày dép phù hợp: Mang giày có đế mềm, ôm vừa bàn chân và hỗ trợ vòm chân đúng cách giúp giảm áp lực lên cơ và dây chằng, đặc biệt nếu bạn thường xuyên đứng hoặc đi bộ nhiều.

5. Bổ sung khoáng chất cần thiết: Một chế độ ăn giàu kali, magiê và canxi giúp cơ hoạt động bình thường.

Thực phẩm giàu kali: Chuối, khoai lang, cam, bơ, nước dừa.
Thực phẩm giàu magiê: Hạnh nhân, đậu nành, rau xanh đậm, ngũ cốc nguyên hạt.
Thực phẩm giàu canxi: Sữa, sữa chua, phô mai, cá nhỏ ăn cả xương. Nếu nghi ngờ thiếu chất, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung viên uống.

6. Giữ ấm khi ngủ: Tránh để chân tiếp xúc với không khí lạnh. Có thể dùng chăn mỏng hoặc tất ngủ để duy trì nhiệt độ ổn định, giúp cơ không bị co cứng.

7. Xoa bóp hoặc tắm nước ấm buổi tối: Ngâm chân trong nước ấm 10 - 15 phút hoặc xoa bóp bắp chân giúp thư giãn cơ, cải thiện lưu thông máu và giảm nguy cơ chuột rút.

8. Điều chỉnh thuốc đang dùng (nếu cần): Nếu chuột rút xuất hiện sau khi dùng thuốc mới, nên báo cho bác sĩ. Không nên tự ý ngừng thuốc, nhưng bác sĩ có thể điều chỉnh liều hoặc đổi sang loại khác phù hợp hơn.

9. Kiểm soát bệnh nền: Người mắc tiểu đường, bệnh thận, gan hoặc rối loạn tuyến giáp nên tuân thủ điều trị và tái khám định kỳ, vì các bệnh này có thể làm tăng nguy cơ co rút cơ.

Để hạn chế chuột rút chân ban đêm, hãy uống đủ nước, giãn cơ thường xuyên, ăn đủ khoáng chất và giữ ấm khi ngủ. Nếu cơn đau xảy ra thường xuyên hoặc đi kèm tê yếu, nên đi khám để loại trừ bệnh lý tiềm ẩn.

BS. Tăng Minh Hoa

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/10-nguyen-nhan-gay-chuot-rut-chan-ban-dem-phong-ngua-nhu-the-nao-169251101122623915.htm