Có những người phụ nữ Việt lặng thầm nhưng kiên định, góp phần lan tỏa hình ảnh đẹp của người Việt Nam trên đất khách. Một trong số đó là bà Lê Thị Thương (38 tuổi) - người dành cả tuổi thanh xuân cho công việc cộng đồng tại Nhật Bản.
Suốt 15 năm qua, bà Thương vẫn miệt mài đóng góp cho xã hội và cộng đồng người Việt tại Kansai, Nhật Bản. Hiện nay, bà đang phụ trách 20 hội đoàn tại Nhật Bản. Bà là Phó chủ tịch Liên hiệp Hội Người Việt Nam tại Nhật Bản, Chủ tịch Tổng hội người Việt Nam vùng Kansai, Phó chủ tịch thường trực Hội Phụ nữ Việt Nam vùng Kansai, đồng thời là Hiệu trưởng Trường Việt ngữ Cây Tre, Nhật Bản.
Lan tỏa tình yêu quê hương qua hoạt động cộng đồng
Khi được hỏi về cơ duyên đến với hoạt động cộng đồng, bà Thương chia sẻ, từ những ngày đầu sang Nhật làm việc, bà đã tích cực tham gia các chương trình do Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tổ chức. Chính tại đó, bà tìm thấy niềm vui khi được bày tỏ lòng yêu nước của một người con xa quê.
Bà Lê Thị Thương cùng các chị em phụ nữ Việt Nam trong buổi họp mặt kỉ niệm 8-3. Ảnh: Tổng hội Người Việt Nam vùng Kansai
Sinh ra trong một gia đình có cha mẹ đều là bộ đội, ngọn lửa cách mạng và tinh thần yêu nước đã được nuôi dưỡng trong bà từ nhỏ. Càng sống xa quê, tình yêu đất nước càng lớn dần, thôi thúc bà hành động. Khi kết nối được với cộng đồng người Việt tại Kansai, bà khởi xướng nhiều hoạt động ý nghĩa hướng về Tổ quốc, được duy trì suốt nhiều năm qua.
Một trong những hoạt động tiêu biểu là Lễ hội văn hóa tái hiện Giỗ Tổ Hùng Vương, do bà tổ chức liên tục suốt tám năm nay, thu hút hàng ngàn người tham dự. Những dịp như thế, cờ đỏ sao vàng tung bay giữa lòng Osaka, khiến cộng đồng người Việt thêm tự hào và gắn bó.
Ông Phạm Đình Thương, Chủ tịch Hội người Việt vùng Saitama (Nhật Bản) cho biết, ông đã 2 lần tham gia Lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương tại Osaka. Ông cảm nhận được đây là một chương trình ý nghĩa, giúp tái hiện được các giá trị lịch sử của đất nước, cũng là dịp để những người con xa xứ nhớ về quê cha đất tổ. Những hoạt động này thực sự rất cần thiết, có giá trị lan tỏa truyền thống, văn hóa dân tộc Việt Nam đến cộng đồng.
Lễ hội văn hóa tái hiện Giỗ Tổ Hùng Vương do bà Lê Thị Thương tổ chức liên tục suốt tám năm nay. Ảnh: Tổng hội Người Việt Nam vùng Kansai
Với những đóng góp bền bỉ, tháng 12-2024, bà Lê Thị Thương được Bộ trưởng Bộ Ngoại giao tặng Bằng khen vì có nhiều đóng góp tích cực trong việc xây dựng, phát triển cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và các hoạt động hướng về quê hương.
Tháng 8-2025, bà Lê Thị Thương được vinh danh “Sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài năm 2025” trong cuộc thi do Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài – Bộ Ngoại giao tổ chức.
Mới đây, bà cũng vinh dự được tham gia diễu hành trong lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9 tại nước nhà, một niềm tự hào khó quên trong hành trình làm cầu nối giữa quê hương và kiều bào.
Bà Lê Thị Thương tặng Phó Thủ tướng Lê Thành Long cuốn sách Lược sử nước Việt bằng tranh nhân chuyến thăm cộng đồng người Việt tại Kansai. Ảnh: Tổng hội Người Việt Nam vùng Kansai
Bà cho biết, hầu như tháng nào Hội Người Việt Nam vùng Kansai cũng tổ chức hoạt động gắn kết, giúp cộng đồng cùng chia sẻ, động viên nhau.
Vào các dịp lễ kỷ niệm 8-3, 20-10, bà chủ động tổ chức những sự kiện gắn kết cộng đồng phụ nữ Việt tại Nhật Bản. Bà chia sẻ, phụ nữ xa xứ ít có cơ hội tham gia các hoạt động tôn vinh phái đẹp như khi ở quê nhà. Hiểu được nỗi niềm ấy, bà đã đứng ra vận động, kết nối chị em, cùng nhau tạo nên những buổi gặp gỡ ấm áp, đầy nghĩa tình. Với bà, đó không chỉ là dịp để tôn vinh vẻ đẹp và giá trị của người phụ nữ Việt, mà còn là cơ hội để lan tỏa tinh thần tương thân tương ái, giúp nhau vượt qua khó khăn nơi đất khách.
“Động lực giúp tôi gắn bó đến hôm nay chính là được lan tỏa tinh thần yêu nước đến đồng bào nơi xứ người. Những hoạt động cộng đồng không mang lại lợi ích kinh tế, nhưng mang lại giá trị tinh thần to lớn. Sau mỗi sự kiện, tôi thấy lòng mình nhẹ nhõm bởi không phải tính toán thiệt hơn, lời lỗ”, bà chia sẻ.
Người “truyền lửa” tiếng Việt nơi xứ sở hoa anh đào
Không chỉ tích cực trong công tác cộng đồng, bà Thương còn dành nhiều tâm huyết cho việc dạy tiếng Việt cho thế hệ trẻ người Việt ở Nhật. Dù chưa từng được đào tạo sư phạm bài bản nhưng bằng tình yêu tiếng mẹ đẻ, bà mở lớp dạy tiếng Việt miễn phí từ mười năm trước, tiền thân của Trường Việt ngữ Cây Tre (Trường Cây Tre), thành lập vào năm 2024.
Đây là một dự án cộng đồng phi lợi nhuận, giúp các em nhỏ có cơ hội học tiếng Việt miễn phí mỗi cuối tuần. Đến nay, trường đã thu hút gần 200 học sinh trong độ tuổi từ 5 đến 12 tuổi.
Cô trò Trường Việt Ngữ Cây Tre Phát động ủng hộ đồng bào miền Bắc thiệt hại do bão Yagi nhân dịp Trung Thu 2024. Ảnh: Tổng hội Người Việt Nam vùng Kansai
Cách giảng dạy tại Trường Cây Tre mang đậm bản sắc Việt. Mỗi buổi học, điều mà các em được dạy không đơn thuần là ngôn ngữ, các cô giáo tình nguyện viên còn lồng ghép lịch sử, văn hóa dân tộc vào từng bài học. Theo bà Thương, điều quan trọng không chỉ là giúp các em nói được tiếng Việt, mà là để các em hiểu nguồn cội và tự hào về đất nước mình.
Với những nỗ lực không ngừng, trường được Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Osaka trao giấy khen ghi nhận đóng góp trong công tác giảng dạy, học tập và lan tỏa tiếng Việt - văn hóa Việt Nam tại Nhật Bản.
Bà Thương vẫn luôn trăn trở: “Tôi mong con em người Việt ở nước ngoài có môi trường học tiếng Việt chuyên nghiệp, bài bản. Tôi đã kiến nghị Chính phủ khuyến khích các trường trong nước mở phân hiệu dạy tiếng Việt ở nước ngoài, đồng thời tổ chức thi cấp chứng chỉ tiếng Việt để thu hút nhiều người tham gia”.
PGS.TS NGUYỄN LÂN TRUNG, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Ngoại Ngữ - ĐHQG Hà Nội, Tổng Thư ký Hội liên lạc với người Việt Nam ở nước ngoài:
Dạy tiếng Việt và lan tỏa văn hóa Việt Nam là 2 nhiệm vụ quan trọng
Hiện nay, chúng ta có một cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài rất lớn (khoảng 6,3 triệu người) sinh sống tại 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Một trong những sợi dây quan trọng nhất để kết nối cộng đồng kiều bào với đất nước chính là ngôn ngữ. Do đó, việc dạy và học tiếng Việt, cùng với việc lan tỏa văn hóa Việt Nam, là hai nhiệm vụ vô cùng quan trọng. Mục tiêu là để hướng kiều bào, đặc biệt là những thế hệ thứ ba, thứ tư về với đất nước . Đây là những thế hệ không còn nói được tiếng Việt nhiều.
Mỗi cộng đồng kiều bào lại có những đặc thù riêng. Bên cạnh việc dạy online, cần có những cơ sở giảng dạy tiếng Việt trực tiếp (offline) tại nước sở tại. Chúng ta đã có Trường Việt ngữ tại Lào, hay một số nước khác; ở Nhật Bản có Trường Việt ngữ Cây Tre.
Trường Cây Tre có nhiều chức năng. Chức năng đầu tiên và quan trọng nhất là giảng dạy tiếng Việt. Bên cạnh đó, Trường còn là một tụ điểm tổ chức nhiều hoạt động văn hóa liên quan đến đất nước. Đây chính là mục đích mà Trường Việt ngữ Cây Tre ra đời, với sự cố vấn của chúng tôi.
Chỉ trong một năm hoạt động vừa qua, Trường đã có nhiều tín hiệu rất tích cực, mang lại niềm phấn khởi mới cho cộng đồng kiều bào ở Osaka nói riêng và Nhật Bản nói chung.
Ông NGUYỄN DUY ANH, Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hội người Việt Nam tại Fukuoka (Nhật Bản):
Tính gắn kết cộng đồng rất cao
Trường Cây Tre là một trong những cơ sở dạy tiếng Việt tiêu biểu tại Nhật Bản. Các hoạt động giảng dạy duy trì ổn định, gắn kết cộng đồng rất cao. Điểm nổi bật của trường là sớm xây dựng đội ngũ giáo viên tình nguyện có chuyên môn, tận tâm và duy trì mô hình lớp học linh hoạt phù hợp điều kiện kiều bào. Nhà trường chú trọng kỹ năng giao tiếp, phát âm và nền tảng văn hóa Việt, giúp học sinh (chủ yếu là thế hệ thứ hai, thứ ba) tiếp cận tiếng Việt tự nhiên, gần gũi. Trường Cây Tre thể hiện rõ tinh thần chủ động của cộng đồng trong việc gìn giữ bản sắc dân tộc.
Bà Lê Thị Thương không chỉ điều hành hiệu quả mà còn tích cực chia sẻ kinh nghiệm, kết nối với các trường Việt ngữ khác tại Nhật Bản qua hoạt động giao lưu, tập huấn và dự án chung của mạng lưới.
Trường Cây Tre là ví dụ sinh động cho mô hình dạy tiếng Việt quy mô vừa, nơi tinh thần tự nguyện, kiên trì và tình yêu tiếng Việt của thầy cô được đặt lên hàng đầu, đóng vai trò quan trọng hơn cả cơ sở vật chất hay nguồn lực tài chính.
NGUYỄN CHÍNH