15 năm thi hành Luật Nuôi con nuôi: Tìm gia đình cho trẻ chứ không tìm trẻ cho gia đình

3 giờ trướcBài gốc

Chiều 25-11, Bộ Tư pháp tổ chức hội nghị toàn quốc về tổng kết 15 năm thi hành Luật Nuôi con nuôi.

Theo số liệu, sau hơn 15 năm thi hành Luật Nuôi con nuôi, toàn quốc đã giải quyết cho 39.889 trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt làm con nuôi trong nước, chiếm hơn 89.4% trong tổng số 44.642 trẻ em được giải quyết làm con nuôi trong nước và nước ngoài. Trong giai đoạn 2011-2025, toàn quốc đã giải quyết 4.753 trường hợp trẻ em làm con nuôi nước ngoài.

Trong đợt dịch TP bàn giao con nuôi cho 127 gia đình thuộc EU

Ông Nguyễn Văn Vũ (Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM) cho biết trong quá trình thi hành Luật Nuôi con nuôi, TP.HCM giải quyết 3.647 trường hợp nuôi con nuôi trong nước và 1.478 trường hợp nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài. Việc giải quyết hồ sơ được thực hiện đúng trình tự, thủ tục, bảo đảm nguyên tắc ưu tiên tìm gia đình thay thế trong nước theo quy định của Luật Nuôi con nuôi và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Ông Nguyễn Văn Vũ - Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM chia sẻ tại Hội nghị. Ảnh: HỮU ĐĂNG

Trong giai đoạn 2019–2022, khi dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, TP.HCM là địa phương duy nhất trong cả nước tổ chức các đợt bàn giao con nuôi quốc tế với quy mô lớn trong điều kiện giãn cách xã hội. Cụ thể đã tổ chức hai đợt bàn giao quốc tế an toàn cho 127 gia đình thuộc Liên minh châu Âu (EU).

"Đây là hoạt động chưa từng có tiền lệ, diễn ra trong bối cảnh hạn chế nhập cảnh, yêu cầu cách ly nghiêm ngặt, chi phí y tế - di chuyển cao, nhân lực thiếu hụt và nguy cơ lây nhiễm lớn. Kết quả triển khai đã khẳng định năng lực điều phối ở mức độ cao của TP.HCM bảo đảm tuyệt đối quyền lợi trẻ em và tuân thủ chuẩn mực của Công ước La Hay"- ông Vũ cho hay.

Ông Vũ cũng cho biết, TP đã tổ chức trên 19.500 cuộc tuyên truyền, thu hút hơn 1 triệu lượt người tham dự; tổ chức 51 lớp tập huấn, với hơn 3.000 lượt cán bộ được đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ nuôi con nuôi. Ngoài ra, Sở Tư pháp TP đã tiến hành 134 cuộc kiểm tra đối với công tác nuôi con nuôi trên địa bàn. Đến nay, không phát hiện vi phạm trong quá trình tiếp nhận, thẩm định và giải quyết hồ sơ nuôi con nuôi tại địa phương.

Trong thời gian tới, TP.HCM đặt trọng tâm là thực hiện thủ tục nhận nuôi con nuôi trên môi trường điện tử; kiện toàn bộ máy, nâng cao năng lực đội ngũ để công tác nuôi con nuôi hiệu quả, đảm bảo lợi ích tốt nhất cho trẻ.

Nhiều địa phương nêu khó khăn, vướng mắc

Tại phần trao đổi, thảo luận, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc cho biết nguyên tắc cốt lõi là tìm gia đình cho trẻ chứ không phải tìm trẻ cho gia đình. Thứ trưởng cũng đề nghị các nghị các địa phương, đơn vị, bên cạnh trao đổi những thực tiễn thi hành về thủ tục nuôi con nuôi thì cũng cần đưa ra những chất liệu thực tế về tình hình của trẻ sau khi được nhận nuôi...

Nhiều tỉnh thành đã chia sẻ những khó khăn, vướng mắc và đề xuất hướng sửa đổi bổ sung trong Luật Nuôi con nuôi. Ảnh: HỮU ĐĂNG

Đại diện Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng chia sẻ các trường hợp nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài thì trẻ được nhận nuôi có nhiều trẻ mắc một số bệnh chậm phát triển. Tuy nhiên, kết quả báo cáo cho thấy sau khi trẻ được nhận nuôi và được gia đình chăm sóc, điều trị thì đã phát triển rất tốt.

Địa phương này cũng chỉ ra khó khăn khi đi xác minh, lấy ý kiến các gia đình nhận nuôi trẻ (quãng đường di chuyển có thể lên tới 250 km). Tiếp đến là khó khăn trong theo dõi tình hình của trẻ bởi sau khi nhận nuôi thì nhiều gia đình không hợp tác với địa phương.

Tỉnh Lâm Đồng cũng kiến nghị Luật sửa đổi sắp tới cần có tiêu chí cụ thể để chọn gia đình cho trẻ khi các gia đình nhận nuôi trẻ có điều kiện như nhau. "Thực tế tại Lâm Đồng đã có trường hợp 2 gia đình cùng có điều kiện như nhau nhưng chỉ 1 gia đình được chọn, gia đình còn lại đã khiếu nại..."- đại diện Sở Tư pháp tỉnh Lâm Đồng nói.

Còn tại Tây Ninh, tỉnh này đề xuất bổ sung quy định để xử lý các cơ sở nuôi dưỡng không thực hiện rà soát, đánh giá trẻ em cần chuyển đổi tìm gia đình thay thế. Cạnh đó là cần có hướng dẫn trong trường hợp sau khi nhận nuôi con nuôi thì hai gia đình (bên cho và bên nhận) đồng thuận chấm dứt việc làm con nuôi thì giải quyết như thế nào.

Còn tại Đà Nẵng, TP này kiến nghị giao cho Chính phủ quy định chi tiết như thế nào là điều kiện kinh tế, chỗ ở, điều kiện nuôi dưỡng của gia đình nhận nuôi trẻ để áp dụng thống nhất. Tiếp đó là sửa đổi mức chi phí giải quyết nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài tại Nghị định 19/2011 (Điều 47 quy định là 50 triệu) chưa thực sự phù hợp với tình hình hiện nay.

Thể hiện cam kết của Việt Nam về quyền trẻ em

Sau 15 năm thi hành, Luật Nuôi con nuôi đã trở thành nền tảng pháp lý vững chắc, góp phần giải quyết các vấn đề liên quan đến nuôi con nuôi. Thông qua Luật này Việt Nam đã thể hiện cam kết quốc tế về bảo vệ và phát triển trẻ em thông qua việc thực hiện đầy đủ Công ước về quyền trẻ em.

Cạnh đó, Luật Nuôi con nuôi còn thể hiện tính nhân văn, quan tâm đến việc tìm gia đình phù hợp cho trẻ em, đảm bảo quyền lợi và sự phát triển toàn diện của trẻ.

Quá trình thi hành đã bộc lộ một số hạn chế, khó khăn như: Việc nắm bắt thông tin về quá trình nuôi dưỡng trẻ sau khi được nhận nuôi còn chưa tốt. Công tác quản lý, giám sát, đánh giá về hoạt động nuôi con nuôi còn nhiều bất cập. Một số quy định trong luật chưa đầy đủ, chưa rõ ràng, gây khó khăn trong quá trình thực hiện. Từ đó các địa phương cần phải làm tốt công tác giám sát tình hình thi hành thực tế thi hành tại địa phương thì mới giải quyết được những vấn đề đang tồn tại.

Trong quá trình sửa đổi Luật Nuôi con nuôi thì các địa phương cần tiếp tục tăng cường công tác quản lý, giám sát, nâng cao trách nhiệm của các cơ quan, địa phương trong triển khai thực hiện. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nâng cao nhận thức của các bên liên quan và tổ chức các đợt khảo sát thực tế, lắng nghe ý kiến của các đối tượng liên quan để hoàn thiện pháp luật.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc

HỮU ĐĂNG

Nguồn PLO : https://plo.vn/15-nam-thi-hanh-luat-nuoi-con-nuoi-tim-gia-dinh-cho-tre-chu-khong-tim-tre-cho-gia-dinh-post883350.html