16,18 triệu tỷ đồng nằm ngân hàng: Vì sao chưa vào sản xuất kinh doanh?

4 giờ trướcBài gốc

Doanh nghiệp và người dân vẫn chọn “trú ẩn” ở ngân hàng

Theo số liệu mới công bố của Ngân hàng Nhà nước, đến cuối tháng 9, tổng tiền gửi của khách hàng cá nhân và tổ chức kinh tế tại các tổ chức tín dụng đạt gần 16,18 triệu tỷ đồng, tăng gần 3% so với cuối tháng 7. Trong khi đó, tiền gửi của doanh nghiệp đạt hơn 8,35 triệu tỷ đồng, tăng 8,91% so với cuối năm 2024.

Đáng chú ý, từ tháng 12/2025, mặt bằng lãi suất huy động có dấu hiệu tăng trở lại. Một số ngân hàng thương mại đã niêm yết lãi suất trên 8%/năm cho các kỳ hạn dài, kèm điều kiện về số tiền gửi hoặc hình thức gửi trực tuyến. Dù không phổ biến đại trà, mức lãi suất này vẫn tạo hiệu ứng tâm lý mạnh, khiến kênh tiết kiệm trở nên hấp dẫn hơn trong mắt người dân.

Doanh nghiệp và người dân vẫn chọn “trú ẩn” ở ngân hàng. Ảnh minh họa

Trong bối cảnh hiện nay, gửi tiền ngân hàng được xem là lựa chọn an toàn, trong khi đầu tư sản xuất, kinh doanh đối mặt với nhiều yếu tố khó lường. Không ít doanh nghiệp nhỏ thừa nhận, ngay cả bản thân họ cũng chọn gửi tiền nhàn rỗi vào ngân hàng trong ngắn hạn, chờ tín hiệu thị trường rõ ràng hơn.

Anh Việt Hùng, giám đốc một doanh nghiệp tại Phú Thọ chia sẻ: “Trong bối cảnh đơn hàng chưa ổn định, chúng tôi buộc phải ưu tiên giữ tiền mặt. Phần vốn nhàn rỗi tạm thời vẫn được gửi ngân hàng để bảo toàn, chờ khi thị trường có tín hiệu rõ ràng hơn mới tính chuyện đầu tư mở rộng”.

Tương tự, anh Mai Ngọc Vượng một doanh nghiệp thương mại dịch vụ ở phường Thanh Trì, Hà Nội cho biết: “Không phải chúng tôi không muốn đầu tư mà là rủi ro hiện nay quá lớn so với lợi nhuận kỳ vọng. Gửi tiền vào ngân hàng trong ngắn hạn vẫn là lựa chọn an toàn, giúp doanh nghiệp chủ động dòng tiền”.

Lý giải về tình trạng này, chuyên gia Hoàng Trọng Thủy cho hay, có thể nói một cách dễ hình dung rằng, tiền trong nền kinh tế không thiếu, nhưng đang “không dám đi”. Dòng tiền chảy mạnh vào ngân hàng phản ánh tâm lý phòng thủ trước những biến động khó lường, khi niềm tin và mức độ chấp nhận rủi ro của cả người dân lẫn doanh nghiệp đều suy giảm.

Với người dân, gửi tiền là lựa chọn an toàn trong bối cảnh thu nhập tăng chậm, chi phí sinh hoạt leo thang, thiên tai và biến động thị trường khiến sức mua yếu. Với doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ, tiền được giữ lại chủ yếu để duy trì hoạt động, phòng ngừa rủi ro, thay vì mở rộng sản xuất. Đơn hàng thiếu ổn định, thị trường xuất khẩu tiềm ẩn nhiều bất trắc khiến sản xuất, kinh doanh không còn là kênh mang lại lợi suất đủ hấp dẫn so với rủi ro phải gánh.

Dòng tiền “ngại rủi ro”, chưa mặn mà với sản xuất, kinh doanh

Cũng theo các chuyên gia, một rào cản lớn khác đến từ môi trường pháp lý. Nhiều doanh nghiệp không quá sợ thua lỗ mà lo “làm sai”, khi thanh tra, kiểm tra còn chồng chéo, quy định thay đổi nhanh, trách nhiệm cá nhân lớn nhưng cơ chế bảo vệ người dám làm lại hạn chế. Trong hoàn cảnh đó, không vay vốn, không đầu tư, không mở rộng trở thành lựa chọn an toàn nhất. Doanh nghiệp đủ điều kiện thì không cần vay, còn doanh nghiệp cần vốn lại khó đáp ứng chuẩn tín dụng vì phương án kinh doanh thiếu khả thi, tài sản bảo đảm yếu hoặc dòng tiền không ổn định.

Ông Thủy cho rằng: “Dù lãi suất đã giảm, chi phí vốn thực tế vẫn cao do doanh nghiệp phải gánh thêm chi phí tuân thủ, chi phí không chính thức và chi phí cơ hội khi thị trường tăng trưởng chậm. Lợi nhuận kỳ vọng không đủ bù rủi ro khiến nhiều doanh nghiệp chọn cách “đứng yên”. Trong khi đó, đầu tư công giải ngân chậm, các dự án hạ tầng chưa tạo được hiệu ứng lan tỏa để kích hoạt chuỗi cung ứng, khiến khu vực tư nhân thiếu tín hiệu để mạnh dạn đi trước. Vì vậy, dòng tiền tiếp tục tìm đến những kênh mang tính phòng thủ như ngân hàng, chứng khoán, vàng hay bất động sản thay vì chảy vào sản xuất, kinh doanh”.

Gửi tiền ngân hàng được xem là lựa chọn an toàn, trong khi đầu tư sản xuất, kinh doanh đối mặt với nhiều biến số khó lường.

Theo ông Đoàn Tú, Trưởng phòng tư vấn Đầu tư Chứng khoán Vpbank, trên thực tế, không phải ai cũng có đủ kiến thức, kinh nghiệm và khả năng chấp nhận rủi ro để trực tiếp đầu tư, mở rộng hoạt động kinh doanh. Với nhóm hưu trí, công chức hay người lao động làm công ăn lương, ưu tiên hàng đầu vẫn là bảo toàn tài sản và duy trì nguồn thu ổn định hơn là mạo hiểm kinh doanh.

“Khi kênh gửi tiết kiệm kém hấp dẫn, dòng tiền nhàn rỗi vì vậy có xu hướng tìm đến các kênh đầu tư quen thuộc, dễ tiếp cận và mang tính tích trữ như ngân hàng, bất động sản, chứng khoán hoặc vàng. Những lựa chọn này phản ánh rõ tâm lý phòng thủ, ưu tiên an toàn hơn là tạo ra giá trị gia tăng từ sản xuất, kinh doanh trong bối cảnh thị trường còn nhiều rủi ro”, ông Tú nêu quan điểm.

Ánh Phương/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/kinh-te/1618-trieu-ty-dong-nam-ngan-hang-vi-sao-chua-vao-san-xuat-kinh-doanh-post1254506.vov