Ngày 22-11, Brazil - chủ nhà Hội nghị lần thứ 30 Các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu (COP30) - đã thúc đẩy thông qua một thỏa thuận khí hậu mang tính thỏa hiệp sau nhiều tranh cãi, theo hãng tin Reuters.
Thỏa thuận giữa 194 quốc gia và vùng lãnh thổ - ngoại trừ Mỹ, nước không cử phái đoàn - đạt được sau 12 giờ đàm phán ngoài giờ liên tục.
Theo thỏa thuận, các quốc gia phát triển được kêu gọi tăng gấp 3 nguồn tài chính khí hậu dành cho các nước đang phát triển vào năm 2035, đặc biệt cho các hoạt động thích ứng với nước biển dâng, bão tố dữ dội và nắng nóng cực đoan.
Thỏa thuận cũng khởi động một sáng kiến tự nguyện nhằm thúc đẩy nỗ lực quốc gia trong việc cắt giảm khí thải, trong bối cảnh các nước vẫn đang chật vật đáp ứng các mục tiêu hiện có.
Chủ tịch COP30 - ông André Corrêa do Lago gõ búa thông qua thỏa thuận khí hậu ngày 22-11. Ảnh: UN Climate Change
Thừa nhận rằng thỏa thuận khiến nhiều người thất vọng, người đứng đầu Ban Thư ký Công ước Khí hậu Liên Hợp Quốc (UNFCCC) Simon Stiell đã ca ngợi các đoàn tham dự vì đã cùng nhau vượt qua một năm đầy tranh cãi và chia rẽ.
“Tôi không nói rằng chúng ta đang chiến thắng trong cuộc chiến khí hậu. Nhưng rõ ràng chúng ta vẫn đang ở trong cuộc chiến ấy, và chúng ta đang phản công” - ông Stiell nói.
Thỏa thuận được thông qua chậm hơn so với dự kiến do tranh cãi từ các bên tham gia hội nghị.
Hơn 80 quốc gia đã ủng hộ khái niệm “lộ trình” chuyển đổi khỏi nhiên liệu hóa thạch, dựa trên cam kết được đưa ra tại COP28 ở Dubai vào năm 2023. Tuy nhiên, sự phản đối dữ dội từ các quốc gia dầu mỏ - bao gồm Saudi Arabia và Nga - và các nước sử dụng nhiên liệu hóa thạch nặng khác đã ngăn cản sự đồng thuận.
Có thời điểm bất đồng lên đến đỉnh điểm làm dấy lên lo ngại hội nghị thượng đỉnh sẽ sụp đổ mà không có thỏa thuận.
Nhưng ngay sau trưa 22-11 (giờ địa phương), chủ tịch COP30 - ông André Corrêa do Lago đã gõ búa thông qua một thỏa thuận. Sau khi gõ búa thông qua thỏa thuận, ông do Lago nói với các đại biểu rằng ông hiểu những cuộc thảo luận lần này rất khó khăn.
“Chúng tôi biết một số quý vị kỳ vọng nhiều hơn đối với một số vấn đề đang được thảo luận” - ông nói.
Các nước láng giềng của Brazil ở Mỹ Latinh, gồm Colombia, Panama và Uruguay, đã nhiều lần nêu ý kiến phản đối trước khi ông Corrêa do Lago tạm dừng phiên họp toàn thể để tham vấn thủ tục thông qua thỏa thuận.
Khoảng một giờ sau, ông tiếp tục phiên họp và thông báo rằng các quyết định như đã gõ búa sẽ giữ nguyên.
Sau khi thỏa thuận được thông qua, nhiều nước đang phát triển tiếp tục phản đối. Trưởng đoàn đàm phán của Colombia nhấn mạnh rằng nhiên liệu hóa thạch là nguồn phát thải gây nóng lên toàn cầu lớn nhất, và nói rằng Colombia không thể chấp nhận một thỏa thuận phớt lờ khoa học.
Đại biểu Nga Sergei Kononuchenko cáo buộc những nước phản đối đang “hành xử như những đứa trẻ muốn lấy hết kẹo”.
THẢO VY