Nguy cơ nhiễm trùng đe dọa người bệnh tim mạch
Người bệnh tim mạch tại Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ ngày càng lớn từ các bệnh nhiễm trùng – yếu tố âm thầm nhưng có thể kích hoạt hàng loạt biến cố nguy hiểm.
Theo thống kê của Bộ Y tế, mỗi năm có khoảng 200.000 người tử vong vì các bệnh tim mạch, tương đương 33% tổng số ca tử vong. Với nhóm bệnh nhân này, bất kỳ đợt nhiễm trùng nào – từ cúm mùa, Covid-19, viêm phổi do phế cầu đến các bệnh hô hấp dưới như RSV – đều có thể nhanh chóng làm trầm trọng bệnh nền và đẩy người bệnh vào tình trạng nguy kịch.
GS Phạm Mạnh Hùng: Người mắc bệnh tim mạch có nguy cơ cao hơn nhiều lần khi nhiễm các tác nhân gây bệnh
Tại Hội nghị Khoa học Tim mạch Toàn quốc 2025 diễn ra tại Hà Nội, GS Phạm Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch Hội Tim mạch học Việt Nam, lưu ý: Người mắc bệnh tim mạch có nguy cơ cao hơn nhiều lần khi nhiễm các tác nhân gây bệnh.
Các nghiên cứu cho thấy bệnh nhân suy tim sung huyết có nguy cơ nhập viện vì RSV cao gấp 4–33 lần so với người khỏe mạnh. Khi mắc viêm phổi do phế cầu, tỷ lệ xuất hiện suy tim mới tăng hơn 14% và nhồi máu cơ tim tăng hơn 7%. Ngược lại, bản thân các bệnh nhiễm trùng cấp tính cũng có thể kích hoạt hàng loạt biến cố tim mạch nguy hiểm, tạo nên vòng xoáy hai chiều khó kiểm soát.
Chính thực tế này đặt ra yêu cầu phải thay đổi tư duy – từ chỉ tập trung điều trị sang chủ động phòng ngừa nhiễm trùng ở bệnh nhân tim mạch.
Tầm quan trọng của vắc xin
Tại hội nghị, các nhà khoa học thống nhất rằng tiêm chủng chính là một trong những giải pháp nền tảng giúp phá vỡ vòng xoáy nói trên. Quan điểm này cũng phù hợp với khuyến cáo của nhiều tổ chức quốc tế như Hội Tim mạch học Hoa Kỳ (ACC), Hội Tim mạch và Hội Truyền nhiễm Đài Loan (Trung Quốc) hay các hiệp hội y khoa tại Bồ Đào Nha.
Các khuyến nghị đều nhấn mạnh với người trưởng thành có bệnh lý tim mạch, vắc xin phải được xem là một trụ cột trong chiến lược quản lý toàn diện bệnh truyền nhiễm và nhiễm trùng.
Tại Việt Nam, Hội Tim mạch học Việt Nam đã cập nhật đồng thuận tiêm chủng cho người trưởng thành mắc hoặc có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch. Đồng thời, Hội cũng thúc đẩy đào tạo nhân viên y tế, truyền thông cộng đồng và mở rộng tiếp cận vắc xin cho nhóm nguy cơ cao – hướng tới mục tiêu đưa tiêm chủng trở thành một phần thường quy trong chăm sóc sức khỏe tim mạch.
PGS.TS Dương Thị Hồng: Tích hợp tiêm chủng vào hệ thống bệnh viện là giải pháp quan trọng
PGS.TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, đưa ra con số đáng chú ý: 86% người bệnh sẽ đồng ý tiêm cúm nếu được bác sĩ tim mạch khuyến cáo. Điều này cho thấy nhân viên y tế, đặc biệt là bác sĩ điều trị, đóng vai trò quyết định trong việc thúc đẩy tiêm chủng cho người lớn tuổi và người có bệnh nền.
Việc tích hợp tiêm chủng vào hệ thống bệnh viện được xem là giải pháp then chốt.
TS.BS Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc Bệnh viện Nhân dân Gia Định, khẳng định để tối ưu hóa tiêm chủng cho người lớn, bác sĩ cần thường xuyên trao đổi với bệnh nhân, đưa ra khuyến cáo cụ thể, giải thích rõ lý do và tầm quan trọng của vắc xin. Đồng thời, quy trình tiêm chủng cần được đơn giản hóa, thuận tiện để giảm sự do dự và tạo điều kiện cho bệnh nhân dễ dàng tiếp cận.
TS.BS Nguyễn Hoàng Hải cho rằng tiêm chủng góp phần bảo vệ người bệnh tim mạch
Tiêm chủng không chỉ bảo vệ người bệnh tim mạch trước nguy cơ nhiễm trùng mà còn góp phần giảm gánh nặng nhập viện, biến chứng và tử vong – những mục tiêu cốt lõi của quản lý tim mạch hiện đại. Khi tiêm chủng trở thành một phần của chăm sóc thường quy, người bệnh tim mạch sẽ có thêm một “tấm khiên” vững chắc để sống khỏe hơn và an toàn hơn.
Thanh Hằng