Báo cáo từ Bộ Tài chính cho biết, tính đến hết tháng 11/2024, có 18 bộ, cơ quan trung ương và 40 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân so với tổng kế hoạch đạt trên mức bình quân chung của cả nước, đó là: Đài truyền hình Việt Nam (100%), Ngân hàng Chính sách xã hội (100%), Ngân hàng Nhà nước (84,83%), Văn phòng Trung ương Đảng (93,65%), Đài tiếng nói Việt Nam (81,43%), Bộ Giao thông vận tải (72%); Long An (80,03%), Thái Bình (79,06%), Tiền Giang (77,6%), Ninh Thuận (77,46%), Hòa Bình (77,32%)...
Tuy nhiên, vẫn còn 28 bộ, cơ quan trung ương và 23 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân thấp hơn bình quân chung của cả nước. Đặc biệt, đến nay nhiều đơn vị giải ngân 0% là: Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Văn phòng Chính phủ, Văn phòng Chủ tịch nước.
Một số bộ, cơ quan trung ương có tỷ lệ giải ngân rất thấp như: Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam (2,1%), Ủy ban dân tộc (6,87%), Đại học quốc gia TP HCM (11,85%), Đại học quốc gia Hà Nội (14,49%)…
Một số địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới 40% như: TP HCM (22,52%), Phú Yên (30,78%), Bắc Ninh (34,13%), Kiên Giang (34,31%)..., báo cáo của Bộ Tài chính nêu rõ.
Lý giải nguyên nhân giải ngân chậm vốn đầu tư công, theo Bộ Tài chính, vẫn còn khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân chưa được giải quyết dứt điểm như các vướng mắc về cơ chế chính sách; giải phóng mặt bằng, quy hoạch sử dụng đất và nguồn cung ứng nguyên vật liệu; vướng mắc ở các khâu hoàn thiện thủ tục đầu tư, quy trình giải ngân của các dự án ODA...
Ngoài ra, một số địa phương như: Quảng Nam, Bình Phước, Hưng Yên, Tây Ninh, Hà Giang, Lai Châu, Điện Biên, Bắc Kạn gặp khó khăn khi nguồn thu tiền sử dụng đất chưa đạt được so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
Một số địa phương còn đạt tỷ lệ thấp do đấu giá quyền sử dụng đất các dự án khối tỉnh chưa kịp thời huy động vào ngân sách Nhà nước; ngân sách cấp huyện, ngân sách cấp xã đã giao chi tiết kế hoạch vốn nhưng chưa có nguồn thu thực tế do vậy chưa có nguồn để bố trí và giải ngân cho các dự án đầu tư.
Đảm bảo triển khai các dự án không bị gián đoạn, lãng phí
Thời gian giải ngân kế hoạch vốn năm 2024 không còn nhiều, do đó, Bộ Tài chính kiến nghị các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương tập trung triển khai quyết liệt các giải pháp đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2024 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Đặc biệt, cần rút kinh nghiệm trong công tác tổ chức triển khai, đặc biệt đối với các dự án có quy mô lớn, yêu cầu kỹ thuật phức tạp, trải dài trên nhiều địa phương, thời gian thi công gấp rút, điều kiện địa hình, thời tiết khó khăn, thiếu thốn nguyên vật liệu...
Theo đó, cần phải tăng cường kiểm tra, giám sát, phân công rõ trách nhiệm, phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành đảm bảo khoa học, hiệu quả công việc... theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về triển khai các nhiệm vụ trọng tâm để phấn đấu hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc vào cuối năm 2025.
Bộ Tài chính đề nghị các Bộ, ngành, địa phương cần chủ động, kịp thời điều chuyển vốn giữa các dự án không có khả năng giải ngân hoặc chậm giải ngân sang các dự án có khả năng giải ngân tốt hơn, có nhu cầu bổ sung vốn.
Riêng đối với những vướng mắc kéo dài liên quan đến nguồn nguyên vật liệu cho các dự án quan trọng quốc gia ngành giao thông vận tải, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Giao thông vận tải và các địa phương chủ quản quyết liệt chỉ đạo các chủ đầu tư, nhà thầu chủ động trong việc tìm kiếm nguồn vật liệu cát để bù đắp phần công còn thiếu hụt. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các địa phương có mỏ vật liệu để khẩn trương hoàn thiện thủ tục cấp phép mỏ, đảm bảo đủ khối lượng, công suất, đáp ứng tiến độ các dự án.
Nhằm đẩy mạnh giải ngân, đảm bảo việc triển khai các dự án không bị gián đoạn, lãng phí, thất thoát, Bộ Tài chính đã chủ động xử lý dự toán cho các dự án vướng mắc về giao chủ đầu tư không trực thuộc. Theo đó, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng các bộ chịu trách nhiệm toàn diện trước cơ quan kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, cơ quan có thẩm quyền và cơ quan liên quan khác về việc tổ chức triển khai thực hiện, phân bổ kế hoạch theo đúng quy định của pháp luật.
KIỀU CHINH