Tuy nhiên, nhiều mẹ bầu ngại đi khám nha khoa vì lo sợ ảnh hưởng đến thai nhi, dẫn đến bệnh tiến triển nặng hơn. Dưới đây là ba bệnh lý răng miệng thường gặp trong thai kỳ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé.
Mòn răng và ê buốt răng
Ốm nghén là hiện tượng phổ biến trong thai kỳ, nhưng ít ai để ý rằng nôn nhiều có thể khiến axit dạ dày tiếp xúc với men răng, gây mòn răng và ê buốt. Nguy hiểm hơn, nhiều mẹ lại có thói quen chải răng ngay sau khi nôn, vô tình làm men răng mòn nhanh hơn.
Lời khuyên: Sau khi nôn, mẹ bầu không nên đánh răng ngay lập tức. Thay vào đó, hãy súc miệng nhẹ bằng nước sạch hoặc nước súc miệng chứa fluoride, đợi ít nhất 30 phút rồi mới chải răng để tránh tổn thương men răng. Nếu đã có dấu hiệu mòn răng, bác sĩ sẽ chỉ định phục hồi bằng vật liệu phù hợp và khuyên dùng kem đánh răng chống ê buốt.
Sâu răng
Sâu răng là hậu quả của sự phá hủy mô cứng răng do vi khuẩn và acid. Trong thai kỳ, sự thay đổi chế độ ăn, thói quen ăn vặt, giảm pH nước bọt và khó khăn trong vệ sinh răng miệng do ốm nghén khiến sâu răng dễ xuất hiện và tiến triển nhanh.
Sâu răng gây đau nhức, mất ngủ, chán ăn, từ đó ảnh hưởng đến dinh dưỡng của cả mẹ và bé. Ngoài ra, vi khuẩn sâu răng có thể lây từ mẹ sang con sau sinh qua nước bọt (ví dụ: dùng chung muỗng, hôn môi trẻ), làm tăng nguy cơ sâu răng sớm ở trẻ.
Theo thống kê, 88,5% phụ nữ mang thai tại Việt Nam bị sâu răng. Con của những bà mẹ bị sâu răng chưa điều trị có nguy cơ sâu răng cao gấp 3 lần so với bình thường.
Lời khuyên: Điều trị sâu răng trong thai kỳ là cần thiết và nên thực hiện sớm.
Với răng sâu nhẹ, bác sĩ có thể trám lại bằng vật liệu an toàn. Với viêm tủy hoặc áp xe, điều trị tủy hoặc nhổ răng (nếu bắt buộc) vẫn có thể tiến hành an toàn, đặc biệt trong tam cá nguyệt thứ hai. Chụp X-quang vùng miệng khi cần, với áo chì bảo vệ và gây tê tại chỗ đúng kỹ thuật, đều được coi là an toàn cho mẹ và bé.
Viêm nướu – viêm nha chu
Thai phụ nên duy trì thói quen chăm sóc răng miệng khoa học và khám nha khoa định kỳ trong suốt thai kỳ.
Viêm nướu thai kỳ thường xảy ra từ tam cá nguyệt thứ hai, tăng dần đến tháng thứ 8, với biểu hiện nướu sưng đỏ, đau rát, dễ chảy máu. Nguyên nhân là do nồng độ hormone estrogen và progesterone tăng cao, khiến mô nướu nhạy cảm hơn với mảng bám vi khuẩn.
Viêm nha chu là giai đoạn nặng hơn, gây phá hủy mô nâng đỡ răng (dây chằng, xương ổ răng…). Nếu không điều trị, có thể dẫn đến mất răng và gây ảnh hưởng toàn thân.
Đặc biệt, vi khuẩn trong túi nha chu có thể xâm nhập vào máu, đến nhau thai, kích hoạt phản ứng viêm toàn thân và làm tăng nguy cơ:
Sinh non, sinh nhẹ cân. Tăng huyết áp thai kỳ, xuất hiện đạm trong nước tiểu. Rối loạn chuyển hóa glucose do viêm mạn tính.
Lời khuyên: Phòng ngừa viêm nướu – viêm nha chu bằng cách:
Chải răng đúng cách 2 lần/ngày với kem chứa fluoride. Sử dụng chỉ nha khoa hằng ngày. Giảm thực phẩm ngọt, hạn chế nước có gas. Khám răng định kỳ, đặc biệt là trước và trong khi mang thai.
Lời khuyên bác sĩ
Các bệnh lý răng miệng trong thai kỳ không chỉ gây phiền toái tại chỗ mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả thai kỳ.
Thực tế, các can thiệp nha khoa đơn giản hoàn toàn an toàn nếu được thực hiện đúng thời điểm và đúng kỹ thuật. Giữ gìn sức khỏe răng miệng giúp mẹ bầu ăn ngon, ngủ ngon, giảm nguy cơ biến chứng thai sản, đồng thời bảo vệ sức khỏe răng miệng cho bé từ khi còn trong bụng mẹ đến những năm đầu đời.
Vì vậy, thai phụ nên khám răng miệng trước khi mang thai để điều trị triệt để các bệnh lý tiềm ẩn, đồng thời duy trì thói quen chăm sóc răng miệng khoa học và khám nha khoa định kỳ trong suốt thai kỳ.
BS. Nguyễn Lan Anh