Trong bữa ăn hằng ngày, nhiều người thường ưu tiên các loại cá lớn như cá hồi, cá ngừ hay cá thu vì nghĩ rằng đây là nguồn dinh dưỡng dồi dào. Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng quốc tế, những loại cá nhỏ, quen thuộc và có giá phải chăng lại chính là “kho báu” sức khỏe bị bỏ quên.
Giáo sư Christopher Golden, Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan (Mỹ), cho rằng có 3 loại cá tuy nhỏ không chỉ giàu đạm, omega-3, vitamin và khoáng chất mà còn có hàm lượng thủy ngân thấp hơn nhiều so với cá ăn thịt cỡ lớn.
Có 3 loại cá tuy nhỏ không chỉ giàu đạm, omega-3, vitamin và khoáng chất mà còn có hàm lượng thủy ngân thấp hơn nhiều so với cá ăn thịt cỡ lớn. (Ảnh minh họa)
Điểm cộng lớn của cá nhỏ là chúng có vòng đời ngắn, ít nguy cơ tích tụ kim loại nặng, đồng thời đa dạng cách chế biến trong bữa cơm gia đình. Ba loại cá dưới đây vừa dễ mua, vừa đáp ứng tiêu chí “ngon - bổ - rẻ”.
Cá cơm “nhỏ nhưng có võ”
Cá cơm là loại cá quen thuộc với người Việt, từ nồi nước mắm truyền thống đến những món kho mặn ngọt trên mâm cơm. Theo phân tích dinh dưỡng, 100g cá cơm cung cấp khoảng 131 kcal và hơn 20g protein - một con số ấn tượng nếu so với nhiều loại thực phẩm khác.
Ngoài ra, cá cơm còn chứa nhiều kali, magie, phốt pho, sắt và đặc biệt là axit béo omega-3.
Cá cơm chứa nhiều dinh dưỡng, lại là nguyên liệu của nhiều món ngon. (Ảnh minh họa từ báo Lao động)
Lợi ích sức khỏe từ cá cơm không chỉ dừng ở việc bổ sung năng lượng và duy trì cơ bắp. Hàm lượng sắt dồi dào trong cá giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm nguy cơ thiếu máu và hỗ trợ hệ miễn dịch.
Trong khi đó, omega-3, vitamin A và D có tác dụng bảo vệ tim mạch, duy trì thị lực, hỗ trợ chức năng não và giảm viêm trong cơ thể.
Gợi ý món ngon: Cá cơm có thể rang giòn với lạc và mè để ăn kèm cơm nóng, kho tiêu cay nồng để đưa cơm ngày mưa, hoặc nấu canh chua thanh mát với cà chua và dứa. Với người thích sự tiện lợi, cá cơm sấy khô tẩm gia vị cũng là món ăn vặt hấp dẫn.
Món cá cơm kho tiêu thơm ngon, được nhiều người yêu thích. (Ảnh minh họa)
Cá mòi giàu omega-3 và canxi
Trong nhóm cá nhỏ, cá mòi nổi bật nhờ hàm lượng omega-3 cao. Một khẩu phần 150g có thể mang lại gần 1,5g omega-3, tương đương lượng cơ thể cần để duy trì tim mạch khỏe mạnh.
Các axit béo EPA và DHA trong cá mòi được chứng minh giúp giảm viêm, điều hòa nhịp tim, giảm nguy cơ đột quỵ. Một nghiên cứu tại Tây Ban Nha còn cho thấy việc ăn cá mòi 2 lần/tuần có thể góp phần giảm nguy cơ tiểu đường loại 2.
Cá mòi nổi bật nhờ hàm lượng omega-3 cao. (Ảnh minh họa)
Không chỉ giàu omega-3, cá mòi còn là “nguồn canxi tự nhiên”. 100g cá mòi đóng hộp cung cấp tới 350mg canxi, khoảng 1/3 nhu cầu hằng ngày của người trưởng thành. Đi kèm với đó là vitamin D và protein, giúp xương chắc khỏe và phòng ngừa loãng xương.
Gợi ý món ngon: Cá mòi thường được đóng hộp sẵn trong dầu hoặc sốt cà chua, tiện dùng cho các món sandwich nhanh gọn.
Ngoài ra, cá mòi nướng than, rưới thêm chút chanh tươi, hay kho cà chua đậm đà cũng là lựa chọn hấp dẫn cho bữa cơm gia đình.
Cá mòi sốt cà chua. (Ảnh minh họa)
Cá trích dưỡng chất cho não bộ và tim mạch
Cá trích là một trong những loại hải sản giàu vitamin D, B12, selen và omega-3. Nhiều nghiên cứu ghi nhận người thường xuyên ăn cá trích có huyết áp ổn định và nồng độ cholesterol tốt cao hơn, từ đó giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.
EPA và DHA trong cá trích còn được biết đến với khả năng hỗ trợ hoạt động não bộ, giảm nguy cơ suy giảm trí nhớ ở người lớn tuổi.
Đặc biệt, cá trích chứa nhiều sắt là khoáng chất cần thiết để hình thành huyết sắc tố trong hồng cầu, đảm bảo oxy được vận chuyển đến toàn cơ thể.
Lượng vitamin D dồi dào trong cá cũng giúp tăng hấp thu canxi và phốt pho, tốt cho xương khớp. Ngoài ra, selen và đồng trong cá trích có tác dụng duy trì mật độ xương và tăng cường hệ miễn dịch.
Cá trích là một trong những loại hải sản giàu vitamin D, B12, selen và omega-3. (Ảnh minh họa)
Gợi ý món ngon: Cá trích tươi có thể làm gỏi cuốn kèm rau thơm, dừa nạo. Đây là một đặc sản ven biển được nhiều người yêu thích.
Ngoài ra, cá trích nướng giấy bạc, ướp gia vị đơn giản hoặc rán giòn chấm mắm tỏi ớt cũng là món dễ chế biến mà vẫn giữ được hương vị đặc trưng.
Món gỏi cá trích. (Ảnh minh họa)
Cá cơm, cá mòi và cá trích không chỉ là những loại cá nhỏ, phổ biến ở chợ hay siêu thị mà còn là “siêu thực phẩm” thực sự. Với giá cả hợp lý, nguồn cung dồi dào, lại chứa nhiều dưỡng chất thiết yếu cho tim mạch, xương khớp, não bộ, đây là lựa chọn thông minh cho bữa cơm gia đình.
Đặc biệt, ưu điểm lớn của nhóm cá này là ít nguy cơ nhiễm thủy ngân, an toàn cho cả trẻ em và phụ nữ mang thai.
Việc đưa cá nhỏ vào thực đơn không chỉ góp phần làm phong phú bữa ăn mà còn giúp bảo vệ sức khỏe dài lâu. Một vài biến tấu đơn giản từ cá cơm rang giòn, cá mòi nướng hay cá trích gỏi cuốn cũng đủ để mâm cơm hằng ngày thêm trọn vị dinh dưỡng và hấp dẫn.
Minh Huy