3 món ăn bài thuốc dưỡng phế, ích thận nên dùng trong tiết cuối thu đầu đông

8 giờ trướcBài gốc

1. Tại sao cần dưỡng phế, ích thận trong giai đoạn cuối thu, đầu đông?

Nội dung

1. Tại sao cần dưỡng phế, ích thận trong giai đoạn cuối thu, đầu đông?

2. Các món ăn bài thuốc tốt nhất dưỡng phế

Vào cuối thu đầu đông, cơ thể cần chuyển sang chế độ "tích trữ năng lượng" để chống lại khí lạnh và khô.

Theo Đông y, phổi (phế) và thận là hai cơ quan được coi là chủ yếu trong giai đoạn này. Hai tạng này liên kết chặt chẽ: Phổi tiếp nhận oxy và phân phối dưỡng chất đi nuôi toàn thân, bao gồm cả thận; thận có vai trò "giữ khí" để giúp hơi thở được sâu và ổn định.

Khi phế bị táo khí làm tổn thương sẽ kéo theo thận bị suy yếu. Ngược lại, thận yếu khiến bạn dễ thở nông, thở dốc, việc hô hấp trở nên khó khăn hơn. Vì vậy, dưỡng sinh trong thời điểm này cần thực hiện song song, gồm: Làm ẩm, dưỡng phế để tránh khô hạn và bổ thận để tích trữ năng lượng cho mùa đông.

Vị thuốc bách hợp có công năng nhuận phế chỉ khái.

2. Các món ăn bài thuốc tốt nhất dưỡng phế

Các món ăn dưới đây được lựa chọn dựa trên công năng của các vị thuốc và thực phẩm trong Đông y, chủ yếu là các vị có tính dưỡng âm, nhuận phế, kiện tỳ, bổ thận tinh, cố sáp – rất phù hợp với nguyên tắc dưỡng phế nhuận táo và ích thận cố tinh trong tiết cuối thu đầu đông.

2.1. Cháo bách hợp - kỷ tử

- Bách hợp có vị ngọt, hơi đắng, tính hơi hàn, nổi tiếng với công năng nhuận phế chỉ khái (làm ẩm phổi, cầm ho) và thanh tâm an thần.

- Kỷ tử có vị ngọt, tính bình, là vị thuốc quan trọng trong việc bổ can thận, sinh tinh huyết và nhuận phế.

- Gạo tẻ làm nền cháo, giúp kiện tỳ, nuôi dưỡng chính khí cho cơ thể.

Cách chế biến: Món ăn này đặc biệt thích hợp để dưỡng phế, bổ thận. Vo sạch 100g gạo tẻ, lấy 15 - 20g bách hợp tươi (hoặc 10g khô) và 10–15g kỷ tử. Cho gạo, bách hợp và kỷ tử vào nồi, thêm lượng nước vừa đủ, nấu thành cháo nhừ; có thể thêm chút đường phèn khi cháo gần được; dùng khi còn ấm, ngày 1 - 2 lần.

Kỷ tử - bổ can thận, sinh tinh huyết và nhuận phế.

2.2. Chè dưỡng nhan

Đây là món chè dưỡng sinh thuần thực vật, không chỉ giúp giải quyết tình trạng khô rát do táo khí mà còn giúp bồi bổ khí huyết, hỗ trợ thận tinh.

- Ngân nhĩ (nấm tuyết) có vị ngọt, tính bình, nổi bật với công dụng tư âm nhuận phế và sinh tân dịch.

- Hạt sen có vị ngọt, tính bình, giúp kiện tỳ ích thận (làm khỏe tỳ, bổ thận) và cố tinh (giữ tinh khí).

- Long nhãn có vị ngọt, tính ấm, giúp bổ tâm tỳ, gián tiếp hỗ trợ chức năng thận bằng cách tăng cường khí huyết.

- Táo tàu (đại táo) giúp bổ trung ích khí và hòa vị (điều hòa tỳ vị).

Cách chế biến: Ngâm 1 - 2 cái ngân nhĩ khô cho nở mềm, cắt bỏ chân cứng, xé nhỏ; lấy 15g long nhãn khô, 20g hạt sen và 5 quả táo tàu; hầm ngân nhĩ, hạt sen trong khoảng 30 - 45 phút cho mềm, sau đó cho long nhãn, táo tàu và lượng đường phèn vừa đủ vào nấu thêm 10 phút; dùng làm món tráng miệng hoặc ăn lúc đói.

Ngân nhĩ - tư âm nhuận phế và sinh tân dịch.

2.3. Canh đậu đen – hoài sơn

Món canh này là lựa chọn tốt giúp hỗ trợ chức năng phế và tỳ thông qua việc bổ thận.

- Đậu đen: Trong Đông y, đậu đen có vị ngọt, tính bình, quy kinh thận. Có công dụng bổ thận, hoạt huyết, giải độc.

- Hoài sơn (củ mài): Có vị ngọt, tính bình, quy kinh tỳ, phế, thận. Giúp kiện tỳ, bổ phế, ích thận, cố tinh, là vị thuốc đa năng hỗ trợ cả ba tạng: tỳ, phế, thận.

- Hành tây hoặc hành lá: Thêm vào để tạo vị và thông dương khí (giúp khí lưu thông).

Cách chế biến: Đậu đen 50g rửa sạch, ngâm mềm; hoài sơn 50g (tươi) hoặc 15g (khô) làm sạch, thái miếng vừa ăn; hầm đậu đen và hoài sơn với nước trong khoảng 45 phút – 1 giờ cho mềm nhừ; nêm nếm gia vị (muối hoặc nước tương) vừa ăn; thêm hành lá hoặc rau mùi khi tắt bếp; ăn nóng cùng cơm; cũng có thể dùng làm món canh dưỡng sinh.

Đậu đen - bổ thận, hoạt huyết, giải độc.

Tóm lại, dưỡng phế, ích thận là phương pháp dưỡng sinh phù hợp trong tiết cuối thu đầu đông, giúp cơ thể cân bằng âm dương và tăng cường tuổi thọ. Việc áp dụng các món ăn bài thuốc như cháo bách hợp, chè dưỡng nhan, kết hợp với giữ ấm cơ thể và điều hòa tinh thần, giúp chúng ta củng cố sức đề kháng để chống lại bệnh tật, làm nền tảng cho một mùa đông khỏe mạnh.

BSNT. Nguyễn Thanh Hằng

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/3-mon-an-bai-thuoc-duong-phe-ich-than-nen-dung-trong-tiet-cuoi-thu-dau-dong-169251028083318449.htm