Duy trì nồng độ sắt đầy đủ là yếu tố thiết yếu cho sức khỏe. Các nguồn thực phẩm như trái cây sấy khô, hạt, thịt gia cầm và đậu có thể không đáp ứng được nhu cầu. Nếu chế độ ăn uống hàng ngày không cung cấp đủ lượng sắt, việc bổ sung sắt là cần thiết để đảm bảo cơ thể hoạt động hiệu quả.
Nội dung
1. Táo bón do uống viên bổ sung sắt
2. Buồn nôn
3. Phân có màu sẫm
Mặc dù thực phẩm bổ sung sắt có hiệu quả trong việc điều trị thiếu hụt, nhưng chúng cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ, thường gặp nhất là trên đường tiêu hóa.
Mức độ ảnh hưởng tùy thuộc vào loại sắt được sử dụng và khả năng dung nạp của từng người. Những triệu chứng khó chịu này đôi khi khiến người bệnh ngần ngại và bỏ dở việc bổ sung sắt. Tuy nhiên, vẫn có những biện pháp đơn giản giúp hạn chế và kiểm soát các tác dụng phụ.
Thực phẩm bổ sung sắt có hiệu quả trong việc điều trị thiếu hụt, nhưng có thể gây ra một số tác dụng phụ, thường gặp nhất là trên đường tiêu hóa.
Dưới đây là 3 tác dụng phụ phổ biến của thực phẩm bổ sung sắt và các chiến lược để kiểm soát:
1. Táo bón do uống viên bổ sung sắt
Một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất khi dùng thuốc bổ sung sắt là táo bón. Nguyên nhân chính là do sắt làm chậm nhu động ruột và khiến phân trở nên khô, cứng hơn. Phần sắt không được hấp thu tại ruột non sẽ đi xuống ruột già, nơi nó hút nước từ niêm mạc ruột, dẫn đến tình trạng khó đi ngoài.
Táo bón do sắt thường gặp hơn ở người cao tuổi, phụ nữ mang thai hoặc những người có chế độ ăn ít chất xơ.
Để hạn chế, các chuyên gia khuyến nghị:
Duy trì đủ nước bằng cách uống nhiều nước và các chất lỏng khác sẽ giúp làm mềm phân.
Tăng lượng chất xơ bằng cách ăn nhiều trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt giàu chất xơ.
Tăng cường vận động nhẹ nhàng, chẳng hạn như đi bộ sau bữa ăn.
Trao đổi với bác sĩ để được điều chỉnh liều hoặc lựa chọn dạng sắt dễ dung nạp hơn (ví dụ: Sắt fumarat, sắt gluconat hoặc viên sắt phóng thích chậm).
Sử dụng thuốc làm mềm phân như docusate natri dưới sự giám sát của bác sĩ.
2. Buồn nôn
Buồn nôn là một trong những tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng thuốc bổ sung sắt. Nguyên nhân có thể do sắt gây kích ứng niêm mạc dạ dày, tạo ra stress oxy hóa hoặc làm thay đổi cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Triệu chứng này thường xuất hiện ngay sau khi uống và có thể ảnh hưởng đến việc tuân thủ bổ sung lâu dài.
Cách giảm thiểu cảm giác buồn nôn khi uống sắt:
Uống sắt cùng thức ăn (ưu tiên bữa ăn nhẹ giàu vitamin C để tăng hấp thu, nhưng tránh thực phẩm chứa nhiều canxi hoặc caffeine vì có thể cản trở hấp thu sắt).
Chia liều sắt thành nhiều lần trong ngày để giảm gánh nặng lên dạ dày.
Tham khảo bác sĩ để đổi sang dạng sắt dễ dung nạp hơn, chẳng hạn như sắt gluconat, fumarat, bisglycinate hoặc viên nang phóng thích chậm.
Với một số trường hợp, dạng lỏng hoặc dạng viên nhai có thể phù hợp hơn so với viên nén thông thường.
Buồn nôn là một trong những tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng thuốc bổ sung sắt.
3. Phân có màu sẫm
Một tác dụng phụ thường gặp khi bổ sung sắt là phân chuyển sang màu đen hoặc xanh đậm. Nguyên nhân chủ yếu là do phần sắt không được hấp thu ở ruột non đi xuống đại tràng, tại đây chúng tương tác với các hợp chất khác và làm thay đổi màu sắc phân. Đây thường là phản ứng vô hại, nhưng đôi khi có thể khiến người dùng lo lắng nhầm lẫn với tình trạng chảy máu đường tiêu hóa.
Cách xử lý:
Theo dõi các triệu chứng đi kèm, chẳng hạn như đau bụng dữ dội, mệt mỏi, hoa mắt hoặc phân có mùi bất thường.
Trao đổi với bác sĩ khi nhận thấy sự thay đổi kéo dài để loại trừ những nguyên nhân bệnh lý khác.
Giữ bình tĩnh, vì thay đổi màu phân do bổ sung sắt thường không nguy hiểm và sẽ giảm dần khi cơ thể thích nghi hoặc khi điều chỉnh liều lượng.
Điều quan trọng là mỗi người có khả năng dung nạp sắt khác nhau. Nếu tác dụng phụ kéo dài hoặc kèm theo triệu chứng nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được điều chỉnh loại hoặc liều sắt phù hợp.
DS. Thu Giang