4 điểm nổi bật từ cuộc gặp giữa Mỹ, Ukraine và châu Âu

2 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hội đàm tại Phòng Bầu dục ngày 18/8. Ảnh: Julia Demaree Nikhinson/AP

Tổng thống Donald Trump đã có những cuộc gặp khẩn cấp và bất ngờ trong ngày 18/8 với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cùng một loạt lãnh đạo châu Âu tại Nhà Trắng - một sự kiện hiếm thấy ở Washington.

Nhiều nhà ngoại giao kỳ cựu cho biết, không có một tiền lệ nào mà các nguyên thủ, từ Tổng thống cho tới Thủ tướng lại gác bỏ lịch trình, vội vã bay sang Mỹ để tham gia những cuộc đàm phán khẩn cấp như vậy. Theo các quan chức châu Âu, quyết định phút chót đến Washington phản ánh sự cấp bách mà nhiều nhà lãnh đạo cảm nhận: Vừa muốn phối hợp cùng Mỹ để tìm cách kết thúc chiến tranh, vừa lo ngại bị gạt ra ngoài tiến trình thương lượng.

Dưới đây là những điểm nổi bật trong ngày làm việc căng thẳng này:

Một không khí khác ở Phòng Bầu dục

So với cuộc gặp hồi tháng 2, bầu không khí lần này khác hẳn. Tổng thống Ukraine Zelensky bước vào phòng trong bộ vest chỉnh tề, thay cho quân phục hoặc áo phông mà ông thường mặc, vốn từng khiến Tổng thống Donald Trump khó chịu. Ông còn mang theo bức thư tay từ phu nhân gửi bà Melania Trump. Vừa mở lời, Zelensky liên tục lặp lại từ “cảm ơn”, dường như muốn xóa đi hình ảnh “không biết ơn” mà Phó tổng thống JD Vance từng cáo buộc.

Tổng thống Donald Trump ngồi đối diện, gương mặt nghiêm nghị nhưng thi thoảng nở nụ cười khi đùa về trang phục mới của nhà lãnh đạo Ukraine. Khác với lần trước, Phó tổng thống JD Vance, Ngoại trưởng Marco Rubio và đặc phái viên Steve Witkoff ngồi yên lặng trên ghế sofa, không cắt ngang cũng không công kích như lần trước.

Cam kết bảo đảm an ninh cho Ukraine

Tâm điểm thảo luận xoay quanh vai trò của Mỹ trong các cam kết an ninh dành cho Ukraine. Ông Zelensky cùng các lãnh đạo châu Âu nóng lòng muốn biết Washington sẽ làm gì để đảm bảo rằng sau khi hòa bình đạt được, Nga không tái lập lực lượng và mở rộng lãnh thổ.

Trong Phòng Bầu dục, ông Trump gây chú ý khi không loại trừ khả năng gửi binh sĩ Mỹ đến Ukraine để duy trì hòa bình, một phát biểu có thể giúp người đồng cấp Ukraine yên tâm hơn trong việc chấp thuận những điều khoản khác của thỏa thuận.

Tổng thống Donald Trump nhấn mạnh: “Tổng thống Putin đã đồng ý rằng Nga sẽ chấp nhận các hình thức bảo đảm an ninh cho Ukraine. Đây là một trong những điểm then chốt cần bàn, và tôi tin rằng chúng ta có thể đi đến một thỏa thuận ngăn chặn mọi hành động gây hấn trong tương lai”.

Trên mạng xã hội Truth Social, ông viết, các bảo đảm này “sẽ do các nước châu Âu cung cấp, với sự phối hợp từ Mỹ”. Dù nhấn mạnh châu Âu giữ vai trò chính, việc ông để ngỏ khả năng triển khai quân Mỹ cho thấy một bước chuyển đáng kể, nhất là khi chính ông từng tranh cử với lời hứa đưa lính Mỹ về nước, tránh xa các cuộc chiến ngoài biên giới.

Hướng đến cuộc gặp ba bên

Ngay trong lúc các phái đoàn châu Âu còn ngồi trong Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump bất ngờ tạm ngưng cuộc họp để gọi điện cho ông Vladimir Putin. Một chi tiết khiến nhiều người ngạc nhiên và các lãnh đạo châu Âu không được tham dự cuộc trò chuyện.

Cuộc gặp chung giữa Tổng thống Trump, Tổng thống Zelensky và các nhà lãnh đạo châu Âu. Ảnh: AP

Một mục tiêu quan trọng của Tổng thống Trump là đưa nhà lãnh đạo Nga và Ukraine ngồi chung bàn với mình để đàm phán kết thúc chiến tranh. Ông nhắc đi nhắc lại ý định này trong suốt các cuộc họp ngày 18/8, dù không tiết lộ thời điểm cụ thể và cuộc gọi đột ngột cho Tổng thống Putin không nằm ngoài mục tiêu đó. Cuối ngày, ông khẳng định đã bắt đầu sắp xếp cho một cuộc gặp trực tiếp giữa Tổng thống Putin và Zelensky, sau đó là một cuộc họp ba bên.

“Có thể chúng ta sẽ có hoặc không có cuộc gặp ba bên. Nếu không có, chiến sự sẽ tiếp diễn. Nếu có, tôi tin rằng cơ hội chấm dứt chiến tranh là rất lớn”, ông Trump nói.

Tuy vậy, chưa có gì chắc chắn rằng ông Putin sẽ thực sự đồng ý, bởi trong nhiều tháng qua, nhà lãnh đạo Nga vẫn là trở ngại lớn nhất cho bất kỳ cuộc đàm phán trực tiếp nào.

Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đề xuất nên có thêm một lãnh đạo châu Âu tham gia các cuộc gặp vì vấn đề “liên quan đến an ninh của toàn bộ lục địa”. Nhưng dường như Tổng thống Donald Trump chưa mặn mà với ý tưởng này.

Không ngừng bắn mà đi thẳng đến hòa bình?

Một khoảnh khắc đáng chú ý khác là khi châu Âu nhận ra vị lãnh đạo Nhà Trắng đã thay đổi quan điểm về ngừng bắn.

Nếu trong cuộc gặp thượng đỉnh ở Alaska, ông còn đe dọa Nga sẽ phải chịu “hậu quả nặng nề” nếu không chấp thuận ngừng bắn, thì giờ đây, ông cho rằng điều đó không còn cần thiết: “Dĩ nhiên tất cả chúng ta đều muốn ngừng bắn ngay lập tức trong khi đàm phán hòa bình lâu dài. Nhưng hiện tại, điều đó không xảy ra”, ông Trump nói với các lãnh đạo châu Âu hôm 18/8.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz lập tức phản bác: “Tôi không thể hình dung cuộc gặp tới diễn ra mà không có ngừng bắn”. Nhưng ông Trump chỉ nhún vai: “Nếu có được thì rất tốt, còn không, chúng ta sẽ tiếp tục đi thẳng đến hòa bình lâu dài”.

Lập trường này khiến các lãnh đạo châu Âu lo ngại liệu Mỹ đang thay đổi chiến lược, và nếu có, châu Âu sẽ bị buộc theo sau như thế nào?

Ngày làm việc khẩn cấp và bận rộn ở Nhà Trắng đã khép lại với nhiều dấu hiệu vừa mang đến hy vọng vừa cho cảm giác bất định. Tổng thống Trump hé mở khả năng Mỹ tham gia sâu hơn vào an ninh Ukraine, đồng thời kiên quyết thúc đẩy một cuộc gặp tay ba lịch sử. Nhưng việc ông gạt bỏ ưu tiên ngừng bắn khiến châu Âu lo ngại.

Dù vậy, bầu không khí tích cực hơn trong Phòng Bầu dục và những động thái ngoại giao bất ngờ cho thấy tiến trình hòa bình, dù mong manh, vẫn đang được nhen nhóm ngay tại Washington.

Quỳnh Vũ

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/4-diem-noi-bat-tu-cuoc-gap-giua-my-ukraine-va-chau-au-10383785.html