4 nữ sáng lập và CEO startup AI đình đám ở Thung lũng Silicon

18 giờ trướcBài gốc

Thung lũng Silicon (Mỹ) từ lâu được xem là cái nôi của những đột phá công nghệ lớn nhất thế giới, từ máy tính cá nhân, internet, smartphone cho đến robot và AI (trí tuệ nhân tạo).

Nếu trước đây hình ảnh quen thuộc của Thung lũng Silicon thường gắn liền với những nhà sáng lập và giám đốc điều hành nam cá tính, bức tranh ngày nay đã khác. Phụ nữ không chỉ tham gia vào ngành công nghệ mà còn đang dẫn dắt, định hình xu hướng, tạo ra công ty tỉ USD và trở thành biểu tượng cho thế hệ nhà sáng lập mới - trẻ tuổi, bản lĩnh, táo bạo và có tầm nhìn xa.

Lucy Guo từ sinh viên bỏ học đến nữ tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới

Trong số những nhà sáng lập công ty khởi nghiệp trẻ nổi bật nhất ở Thung lũng Silicon, rất khó tìm ra ai gây chú ý nhiều như Lucy Guo.

Sinh năm 1994 tại thành phố Fremont (bang California, Mỹ) nhưng lớn lên trong gia đình gốc Á, Lucy Guo tiếp xúc với lập trình từ rất sớm. Cô từng kể rằng “bắt đầu học viết mã từ mẫu giáo” và say mê lập trình đến mức nhiều năm liền giành giải trong các cuộc thi tin học.

Lucy Guo từng là sinh viên khoa học máy tính tại trường Đại học Carnegie Mellon danh tiếng, nhưng sau khi nhận học bổng Thiel Fellowship trị giá 100.000 USD, cô quyết định bỏ đại học để khởi nghiệp. Đó là một bước đi liều lĩnh nhưng đã thay đổi sự nghiệp của Lucy Guo.

Vào năm 2011, tỷ phú Peter Thiel gây nhiều tranh cãi khi thành lập Thiel Fellowship. Mục tiêu chính của Thiel Fellowship là khuyến khích những người trẻ tài năng dưới 23 tuổi bỏ học đại học để theo đuổi các ý tưởng đột phá của mình. Mỗi năm Thiel Fellowship sẽ chọn một nhóm khoảng 20 - 30 người và hỗ trợ họ bằng cách cung cấp 100.000 USD để phát triển ý tưởng, hai năm để làm việc toàn thời gian cho dự án của mình, với mạng lưới cố vấn là các nhà khoa học, nhà công nghệ và doanh nhân thành công.

Dù có nhiều ý kiến trái chiều, chương trình này đã tạo ra một số nhân vật thành công đáng chú ý, điển hình là Lucy Guo, Dylan Field (đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Figma), Vitalik Buterin (đồng sáng lập Ethereum) hay Austin Russell (sáng lập Luminar Technologies).

Năm 2016, khi mới 21- 22 tuổi, Lucy Guo cùng Alexandr Wang đồng sáng lập công ty khởi nghiệp gán nhãn dữ liệu Scale AI tại thành phố San Francisco (Mỹ). Scale AI chuyên cung cấp dữ liệu huấn luyện cho các mô hình AI của nhiều hãng công nghệ Mỹ. Lucy Guo phụ trách sản phẩm và vận hành trong giai đoạn Scale AI tăng trưởng nhanh nhất.

Khi rời Scale AI vào năm 2018, Lucy Guo vẫn giữ khoảng 5% cổ phần.

Hồi tháng 6, Meta Platforms đặt cược lớn vào Scale AI khi đầu tư khoảng 14,3 tỉ USD để mua 49% cổ phần công ty này. Theo Scale AI, thỏa thuận trên định giá công ty ở mức khoảng 29 tỉ USD. Một phần rất quan trọng của thương vụ là Alexandr Wang (giám đốc điều hành Scale AI khi đó) gia nhập Meta Platforms để làm giám đốc AI và lãnh đạo bộ phận siêu trí tuệ.

Khi Scale AI đạt mức định giá khoảng 29 tỉ USD vào tháng 6, giá trị tài sản của Lucy Guo tăng vọt, giúp cô trở thành nữ tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới, với tài sản ước tính 1,3 tỉ USD.

Điều thú vị là Lucy Guo không mang hình ảnh tỷ phú xa hoa như nhiều người nghĩ. Cô được biết đến với phong cách giản dị, ít khi sử dụng hàng hiệu, vẫn di chuyển bằng xe cũ và tập trung hầu hết thời gian cho công việc.

Sau khi rời Scale AI, Lucy Guo tiếp tục hành trình khởi nghiệp khi lập Backend Capital (quỹ đầu tư dành cho các công ty khởi nghiệp giai đoạn rất sớm) và Passes (nền tảng dành cho người sáng tạo nội dung kiếm tiền từ fan mà không phụ thuộc vào thuật toán mạng xã hội).

Passes nhanh chóng thu hút cộng đồng người sáng tạo nội dung nhờ mô hình tôn trọng quyền sở hữu và dữ liệu. Nền tảng này giúp nhà sáng tạo bán nội dung, tương tác với fan, tổ chức sự kiện trực tuyến, bán quyền truy cập đặc biệt… Điểm nổi bật là nhà sáng tạo giữ quyền sở hữu dữ liệu fan, thay vì bị các nền tảng mạng xã hội nắm toàn bộ.

Câu chuyện của Lucy Guo cho thấy tuổi trẻ không phải rào cản với những người dám nghĩ lớn và dám làm.

Ngày 3.12 vừa qua, tạp chí Forbes cho biết Luana Lopes Lara (29 tuổi, người Brazil), đồng sáng lập Kalshi, đã vượt qua Lucy Guo (hiện 31 tuổi) để trở thành nữ tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới với tài sản hơn 1,3 tỉ USD.

Kalshi là nền tảng thị trường dự đoán do Luana Lopes Lara và Tarek Mansour sáng lập, có trụ sở tại thành phố New York (Mỹ), chứ không phải ở Thung lũng Silicon.

Julia Hu đưa AI vào chăm sóc sức khỏe cho hàng triệu người

Đối lập với lĩnh vực dữ liệu và B2B (mô hình kinh doanh, giao dịch giữa các doanh nghiệp với nhau) của Lucy Guo, Julia Hu chọn hướng đi khác là ứng dụng AI trong y tế để giúp người dân tiếp cận dịch vụ sức khỏe chất lượng cao với chi phí thấp.

Julia Hu (sinh năm 1985, người Mỹ) là đồng sáng lập và giám đốc điều hành Lark Health, nền tảng sử dụng AI để làm “huấn luyện viên sức khỏe cá nhân” cho những người mắc bệnh mãn tính như tiểu đường, béo phì, cao huyết áp. Thay vì phải đến bệnh viện thường xuyên, người dùng chỉ cần một chiếc smartphone để nhận tư vấn dinh dưỡng, giấc ngủ, tập luyện và theo dõi nguy cơ bệnh.

Dưới sự lãnh đạo của Julia Hu, Lark Health đã gọi vốn được hơn 100 triệu USD, ký kết hợp tác với nhiều hệ thống bảo hiểm lớn tại Mỹ và phục vụ hàng triệu người dùng. Mô hình của Lark Health cho thấy sức mạnh của AI khi được sử dụng đúng cách: Giảm chi phí y tế, tăng khả năng tiếp cận và hỗ trợ cộng đồng yếu thế.

Julia Hu là gương mặt tiêu biểu cho những nữ sáng lập muốn tạo tác động xã hội chứ không chỉ theo đuổi tăng trưởng hay định giá.

Lisa Falzone - nữ doanh nhân đa nhiệm từ bán lẻ đến an ninh AI

Không phải ai khởi nghiệp cũng chọn đi thẳng vào lĩnh vực AI cốt lõi. Lisa Falzone (sinh năm 1985, người Mỹ) là ví dụ điển hình về việc áp dụng công nghệ để giải quyết những vấn đề rất đời sống, từ thanh toán, bán lẻ đến an ninh công cộng.

Lisa Falzone đồng sáng lập Revel Systems - hãng công nghệ chuyên cung cấp hệ thống điểm bán hàng (POS) dựa trên iPad, giúp các cửa hàng, nhà hàng hiện đại hóa cách thanh toán và quản lý sản phẩm. Trước khi có Revel Systems, việc vận hành cửa hàng và nhà hàng thường phụ thuộc vào máy tính tiền cồng kềnh, khó cập nhật. Revel Systems đã thay đổi toàn bộ trải nghiệm này cho nhiều người ở Mỹ.

Công ty huy động được hơn 100 triệu USD, trở thành một trong những nền tảng POS nổi bật nhất giai đoạn 2015-2020 và được áp dụng tại hàng chục nghìn cơ sở kinh doanh.

Sau khi rời Revel Systems, Lisa Falzone tiếp tục khởi nghiệp với Athena Security. Đây là công ty sử dụng AI, camera và cảm biến để phát hiện mối đe dọa trong không gian công cộng, chẳng hạn người mang vũ khí, hành vi nguy hiểm hoặc nhiệt độ cơ thể bất thường trong đại dịch COVID-19. Đây là sự kết hợp giữa AI và an ninh, hướng tới an toàn cộng đồng.

Lisa Falzone được vinh danh trong danh sách 40 Under 40 hay 30 Most Important Women Under 30 in Tech, thể hiện vị thế vững chắc trong cộng đồng khởi nghiệp ở Thung lũng Silicon.

40 Under 40 là tên bảng xếp hạng do nhiều tờ báo và tạp chí lớn thực hiện hằng năm nhằm vinh danh 40 người dưới 40 tuổi có tầm ảnh hưởng lớn trong một lĩnh vực nhất định.

30 Most Important Women Under 30 in Tech là danh sách tôn vinh 30 phụ nữ dưới 30 tuổi có tầm ảnh hưởng quan trọng nhất trong lĩnh vực công nghệ. Danh sách này thường được thực hiện bởi các tạp chí, báo công nghệ hoặc tổ chức uy tín trong ngành, chẳng hạn Business Insider, Forbes hoặc các ấn phẩm chuyên về công ty khởi nghiệp và kỹ thuật số.

Mira Murati từ kỹ sư ô tô đến người phụ nữ dẫn đầu làn sóng AI mới

Mira Murati sinh ngày 16.12.1988 tại thành phố ven biển Vlorë của Albania, lớn lên trong một gia đình coi trọng giáo dục. Từ khi còn nhỏ, cô đã bộc lộ niềm yêu thích đặc biệt với toán học và vật lý.

Năm 16 tuổi, Mira Murati chuyển sang Canada học cấp 3, sau đó sang Mỹ học ngành kỹ thuật cơ khí tại Đại học Dartmouth - nền tảng giúp cô tiếp cận sâu với tư duy giải quyết vấn đề và thiết kế hệ thống.

Sự nghiệp của Mira Murati không bắt đầu với AI. Cô từng làm việc trong ngành hàng không vũ trụ và sau đó gia nhập Tesla. Tại đây, Mira Murati tham gia nhóm phát triển mẫu ô tô điện Model X nổi tiếng, phụ trách các hệ thống phức tạp liên quan đến nội thất thông minh và trải nghiệm người dùng. Quãng thời gian này giúp cô hiểu rõ cách công nghệ tiên tiến có thể áp dụng trong đời sống thực và tạo ra ảnh hưởng ở quy mô toàn cầu.

Đến năm 2018, Mira Murati có bước ngoặt quan trọng khi gia nhập OpenAI - tổ chức nghiên cứu AI hàng đầu thế giới. Ban đầu, cô giữ vị trí phó chủ tịch phụ trách mảng Applied AI & Partnerships (ứng dụng AI và quan hệ đối tác), chịu trách nhiệm đưa AI từ phòng thí nghiệm ra ứng dụng đời thực và xây dựng các mối hợp tác chiến lược với các tập đoàn công nghệ lớn.

Bằng tư duy hệ thống và khả năng lãnh đạo, Mira Murati nhanh chóng trở thành nhân vật trung tâm trong các dự án quan trọng. Năm 2022, Mira Murati được bổ nhiệm làm giám đốc công nghệ OpenAI. Ở vị trí này, cô trực tiếp tham gia vào quá trình định hình và phát triển các sản phẩm đã thay đổi thế giới như ChatGPT, DALL·E.

Tháng 9.2024, Mira Murati quyết định rời OpenAI để bắt đầu một hành trình mới. Đến tháng 2.2025, cô ra mắt công ty khởi nghiệp Thinking Machines Lab và đảm nhiệm vai trò giám đốc điều hành. Sự kiện này ngay lập tức thu hút sự chú ý lớn vì Mira Murati là người hiếm hoi rời vị trí lãnh đạo cấp cao OpenAI để tạo dựng hướng đi mới trong AI.

Thinking Machines Lab đặt mục tiêu xây dựng các mô hình AI đa phương thức và thích nghi linh hoạt, nghĩa là AI có thể xử lý nhiều loại dữ liệu khác nhau, từ văn bản, hình ảnh cho đến mô phỏng, và có thể được điều chỉnh để phù hợp với từng tình huống thực tế. Mira Murati cho rằng AI thế hệ tiếp theo phải “hiểu” con người tốt hơn và phải dễ dùng hơn với mọi đối tượng, từ doanh nghiệp lớn đến lập trình viên độc lập hay nhóm nghiên cứu nhỏ.

Khác với triết lý AI siêu lớn, đóng kín mà một số công ty đang theo đuổi, Mira Murati định hướng Thinking Machines Lab theo mô hình AI mở - minh bạch - tùy chỉnh. Cô nhấn mạnh rằng người dùng cần có khả năng kiểm soát mô hình, thay đổi hành vi và quan sát rõ ràng cách AI đưa ra quyết định. Đây cũng là cách Mira Murati muốn thúc đẩy sự tin cậy và trách nhiệm trong lĩnh vực đang biến đổi rất nhanh này.

Thinking Machines Lab nhanh chóng thu hút đội ngũ nhân sự chất lượng cao từ OpenAI, Google DeepMind, Meta Platforms, Apple và các nhóm nghiên cứu AI hàng đầu khác.

Ngay từ vòng gọi vốn đầu tiên hồi tháng 6, Thinking Machines Lab đã gây tiếng vang lớn khi nhận được 2 tỉ USD từ a16z, Nvidia, AMD, Cisco và nhiều nhà đầu tư chiến lược khác. Điều này đưa công ty đạt định giá khoảng 12 tỉ USD dù chưa tung ra sản phẩm thương mại, phản ánh niềm tin mạnh mẽ trong giới công nghệ vào tầm nhìn của Mira Murati.

Đến tháng 10 vừa qua, Thinking Machines Lab giới thiệu sản phẩm đầu tiên có tên Tinker, giúp tự động hóa quá trình tạo ra các mô hình AI tiên tiến tùy chỉnh.

"Chúng tôi tin rằng Tinker sẽ giúp các nhà nghiên cứu và nhà phát triển thử nghiệm mô hình, giúp mọi người dễ dàng tiếp cận hơn các khả năng AI tiên tiến", Mira Murati cho biết trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Wired.

Các công ty lớn và phòng thí nghiệm học thuật đã tinh chỉnh mô hình AI mã nguồn mở để tạo ra những biến thể mới được tối ưu hóa cho từng nhiệm vụ cụ thể, chẳng hạn giải toán, soạn thảo thỏa thuận pháp lý hoặc trả lời câu hỏi y tế.

Thông thường, công việc này liên quan đến việc mua và quản lý các cụm GPU (bộ xử lý đồ họa), sử dụng nhiều phần mềm khác nhau để đảm bảo các đợt huấn luyện quy mô lớn diễn ra ổn định và hiệu quả. Tinker hứa hẹn sẽ giúp nhiều doanh nghiệp, nhà nghiên cứu và thậm chí cả những người đam mê AI tinh chỉnh các mô hình riêng bằng cách tự động hóa phần lớn quy trình này.

Về cơ bản, Thinking Machines Lab đang đặt cược rằng việc giúp mọi người tinh chỉnh các mô hình tiên tiến sẽ là bước tiến lớn tiếp theo trong lĩnh vực AI và có lý do để tin họ có thể đúng.

Thinking Machines Lab hiện được dẫn dắt bởi một số cựu chuyên gia OpenAI từng đóng vai trò cốt lõi trong việc tạo ra ChatGPT, gồm John Schulman (đồng sáng lập); Barret Zoph (cựu phó chủ tịch nghiên cứu); Lilian Weng (nghiên cứu an toàn và robot); Andrew Tulloch (phụ trách tiền huấn luyện và khả năng suy luận của mô hình AI); Luke Metz (chuyên gia huấn luyện mô hình).

Sơn Vân

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/4-nu-sang-lap-va-ceo-startup-ai-dinh-dam-o-thung-lung-silicon-242018.html