48 năm Việt Nam gia nhập Liên hợp quốc: Ghi dấu trên mỗi hành trình vì hòa bình, hợp tác và phát triển

9 giờ trướcBài gốc

Ngày 20/9/1977, Việt Nam chính thức gia nhập Liên hợp quốc. Trong ảnh: Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Duy Trinh (thứ hai từ phải sang) dự lễ kéo cờ Việt Nam tại trụ sở Liên hợp quốc. (Ảnh tư liệu)

Ưu tiên trong đường lối đối ngoại

Đối ngoại đa phương là một trong những ưu tiên trong đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước Việt Nam, được khẳng định trong văn kiện các kỳ Đại hội Đảng.

Đại hội lần thứ XIII của Đảng định hướng công tác đối ngoại đa phương là "chủ động tham gia và phát huy vai trò tại các cơ chế đa phương, đặc biệt là ASEAN, Liên hợp quốc (LHQ), APEC, hợp tác tiểu vùng Mekong và các khuôn khổ hợp tác khu vực và quốc tế".

Nghị quyết 22-NQ/TW ngày 10/4/2013 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế nêu rõ nhiệm vụ "chủ động và tích cực tham gia các thể chế đa phương, góp phần xây dựng trật tự chính trị và kinh tế công bằng, dân chủ, ngăn ngừa chiến tranh, xung đột, củng cố hòa bình, đẩy mạnh hợp tác cùng có lợi".

Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 25-CT/TW ngày 8/8/2018 về đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương đến năm 2030, đưa đối ngoại đa phương thành một định hướng chiến lược quan trọng hàng đầu và là một phương thức hiệu quả thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược – xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Nghị quyết 59-NQ/TW ngày 24/1/2025 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới và Kết luận 125-KL/TW ngày 14/2/2025 của Ban Bí thư về tăng cường thực hiện Chỉ thị số 25-CT/TW tiếp tục khẳng định và phát triển các quan điểm trên. Trên cơ sở đó, việc thúc đẩy quan hệ với LHQ xác định là một trong những trọng tâm của đối ngoại đa phương qua các thời kỳ.

Quan hệ hợp tác Việt Nam-LHQ trong 48 năm qua (1977-2025) đã góp phần bảo vệ và thúc đẩy lợi ích quốc gia-dân tộc của Việt Nam, nhất là duy trì, củng cố môi trường hòa bình, an ninh và thuận lợi cho phát triển đất nước; thúc đẩy hội nhập quốc tế sâu rộng hơn và góp phần nâng cao vị thế, hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế; làm sâu sắc hơn quan hệ của Việt Nam với các nước, các đối tác chủ chốt, bạn bè và tranh thủ một nguồn lực quan trọng phục vụ công cuộc phát triển đất nước.

Mặt khác, Việt Nam đã chủ động đóng góp tích cực và ngày càng thực chất vào các hoạt động của LHQ, trong đó có đề cao vai trò của LHQ và chủ nghĩa đa phương, thúc đẩy tôn trọng Hiến chương LHQ, luật pháp quốc tế, quan hệ bình đẳng, hợp tác phát triển giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc, phản đối hành động áp bức, xâm lược, cấm vận đơn phương trong quan hệ quốc tế; tham gia đóng góp vào quá trình thảo luận, thông qua nhiều nghị quyết, tuyên bố quan trọng của LHQ về hợp tác phát triển, giải trừ quân bị, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, chống khủng bố và bảo đảm quyền con người.

Việt Nam được LHQ và cộng đồng quốc tế đánh giá là một điển hình thành công trong việc thực hiện các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ và là một quốc gia quyết tâm và nghiêm túc thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững, Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu và Văn kiện vì Tương lai.

Việt Nam cũng tích cực thúc đẩy các sáng kiến cải tổ LHQ, đặc biệt được đánh giá là một trong những quốc gia đi đầu triển khai sáng kiến "Thống nhất hành động" của LHQ nhằm tăng hiệu quả hoạt động của LHQ ở cấp độ quốc gia.

Với những đóng góp của mình, Việt Nam đã được tín nhiệm bầu vào nhiều vị trí, cơ quan quan trọng của LHQ và ghi được nhiều "dấu ấn" Việt Nam tại các cơ quan như tại Đại hội đồng LHQ, Hội đồng Nhân quyền LHQ, Hội đồng Kinh tế – xã hội (ECOSOC).

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Tương lai, Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 79 tháng 9/2024. (Nguồn: TTXVN)

Những dấu ấn nổi bật

Hiện nay, Việt Nam đã thông qua các Chương trình quốc gia hợp tác giữa Việt Nam và Chương trình Phát triển LHQ (UNDP), Quỹ Dân số LHQ (UNFPA) và Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) giai đoạn 2022-2026 và Khung hợp tác phát triển bền vững Việt Nam-LHQ giai đoạn 2022-2026.

Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres đã tới thăm Việt Nam vào năm 2022 nhân dịp kỷ niệm 45 năm Việt Nam tham gia LHQ, dự kiến ông sẽ có chuyến thăm Việt Nam vào tháng 10 tới đây.

Bên lề các hội nghị đa phương, quốc tế, Lãnh đạo cấp cao Việt Nam thường xuyên tiếp xúc song phương với Tổng Thư ký LHQ (như bên lề Tuần lễ cấp cao Đại hội đồng hàng năm, Hội nghị Thượng đỉnh G20 năm 2024 tại Rio de Jainero, Brazil...), Phó Tổng Thư ký LHQ Amina J. Mohammed (gần đây nhất là bên lề Hội nghị thượng đỉnh P4G do Việt Nam đăng cai tổ chức vào tháng 4 vừa qua) và lãnh đạo các tổ chức chuyên môn LHQ như UNDP, UNICEF...

Tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của LHQ về biến đổi khí hậu (COP 26) năm 2021, Việt Nam đã tham gia, thúc đẩy các sáng kiến đa phương quan trọng, nổi bật là việc Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đưa ra cam kết tại Hội nghị COP 26 về việc đạt phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050, tham gia Cam kết toàn cầu giảm phát thải mê-tan, Tuyên bố Glasgow các nhà Lãnh đạo về rừng và sử dụng đất, Tuyên bố chuyển đổi từ điện than sang điện sạch và Liên minh hành động thích ứng toàn cầu.

Việt Nam tiếp tục tích cực tham gia vào nỗ lực chung của LHQ trong việc giải quyết các vấn đề hòa bình, an ninh khu vực và quốc tế, thúc đẩy quyền con người: Việt Nam đã tích cực tham gia thương lượng và ký Hiệp ước cấm vũ khí hạt nhân 2018 và là nước thứ 10 phê chuẩn Hiệp ước.

Trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình LHQ, đến tháng 4 năm nay, Việt Nam đã cử gần 1.100 lượt sĩ quan, cán bộ tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ. Việt Nam hiện là một trong những nước có tỷ lệ nữ tham gia cao trong số các nước cử lực lượng tham gia các phái bộ gìn giữ hòa bình LHQ (14,5%).

Ngoài ra, từ năm 2024, Việt Nam cũng đã thành lập Đơn vị Cảnh sát gìn giữ hòa bình LHQ số 1 và đang tiếp tục chuẩn bị để có thể sớm triển khai thực tế.

Việt Nam đã và đang đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng tại các cơ quan LHQ như: Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ nhiệm kỳ 2020-2021, thành viên Hội đồng Thống đốc cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) nhiệm kỳ 2021-2023, Hội đồng khai thác Liên minh Bưu chính Thế giới (UPU) nhiệm kỳ 2022-2025, Phó Chủ tịch Đại hội đồng LHQ Khóa 77 (9/2022-9/2023); tất cả 6 cơ quan quan trọng nhất của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa (UNESCO); Ủy ban Luật pháp quốc tế (ILC) 2023-2027; Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2023-2025; Ủy ban pháp lý và kỹ thuật của Cơ quan quyền lực đáy đại dương (LTC) nhiệm kỳ 2023-2027; Hội đồng chấp hành UNWOMEN nhiệm kỳ 2025-2027.

Đoàn Việt Nam tham dự phiên họp bỏ phiếu và công bố kết quả thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc tháng 10/2022. (Nguồn: Phái đoàn Việt Nam tại Liên hợp quốc)

Trong quá trình tham gia LHQ, Việt Nam đã có nhiều sáng kiến để lại nhiều dấu ấn nổi bật. Chúng ta đã đề xuất để LHQ thông qua Ngày quốc tế phòng, chống dịch bệnh 27/12 (từ năm 2020, ngay giữa đại dịch Covid-19), Ngày quốc tế Vui chơi 11/6 (từ năm 2024). Qua hai lần làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an LHQ, Việt Nam đã chủ trì, thúc đẩy HĐBA thông qua 3 nghị quyết về phụ nữ, hòa bình và an ninh (NQ 1889), gia hạn cơ chế tồn đọng của các tòa hình sự quốc tế (NQ 2529), bảo vệ các cơ sở hạ tầng dân sự thiết yếu (NQ 2573); 4 Tuyên bố Chủ tịch Hội đồng Bảo an về trẻ em và xung đột vũ trang (7/2008), đề cao Hiến chương LHQ (1/2020), hành động bom mìn và vai trò của các tổ chức khu vực (4/2021).

Trong 48 năm qua, từ giai đoạn tái thiết đất nước sau chiến tranh đến thời kỳ phá thế bao vây cấm vận và từng bước hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, hợp tác giữa Việt Nam và LHQ có ý nghĩa to lớn, tác dụng tích cực, đáp ứng được yêu cầu, lợi ích của Việt Nam trong từng giai đoạn, góp phần tăng cường vai trò, tiếng nói và "dấu ấn" đóng góp của Việt Nam tại LHQ.

Những kết quả này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho những nỗ lực chung của Việt Nam và LHQ trong việc khắc phục những mặt còn tồn tại, mở rộng và nâng cao hơn nữa hiệu quả hợp tác hai bên, hỗ trợ tích cực cho công cuộc phát triển đất nước, hội nhập quốc tế của Việt Nam và góp phần nâng cao vai trò của LHQ trong thời kỳ mới.

Nỗ lực đáng ghi nhận

Những nỗ lực của Việt Nam đã nhận được nhiều lời khen ngợi từ lãnh đạo LHQ cũng như đại diện của các tổ chức LHQ như UNDP, UNESCO, IOM, UNFPA, UNICEF... cho thấy sự ghi nhận những thành tựu phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam và minh chứng cho hiệu quả của mô hình hợp tác toàn diện, lấy con người làm trung tâm và phát triển bền vững làm định hướng của Việt Nam.

Với vai trò tiên phong trong thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ và Mục tiêu phát triển bền vững của LHQ, Việt Nam được đánh giá là đối tác quan trọng của tổ chức lớn nhất hành tinh này, đúng như nhận định gần đây của Tổng thư ký LHQ Atonio Guteres: "Việt Nam luôn là đối tác mạnh của LHQ kể từ khi gia nhập năm 1977. Vai trò đầu tàu của các bạn trong việc đạt được các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ là nền tảng vững chắc giúp các bạn triển khai Chương trình phát triển bền vững 2030. Việt Nam đã và đang có những đóng góp quan trọng trong việc ủng hộ hòa bình bền vững".

Ông Khúc Tinh, Phó Tổng Giám đốc UNESCO nhận định vừa qua với báo chí rằng: "Kể từ khi tiến hành công cuộc Đổi mới đất nước từ năm 1986, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, trở thành quốc gia có thu nhập trung bình, nền kinh tế không chỉ tăng trưởng trên quy mô lớn mà chất lượng tăng trưởng được nâng cao. UNESCO đã đồng hành, hỗ trợ Việt Nam trong quá trình chuyển đổi và khẳng định trong những năm tới mong muốn được hợp tác với Việt Nam – một nước thành viên điển hình".

Việt Nam luôn coi con người là trung tâm, lấy việc nâng cao chất lượng cuộc sống làm ưu tiên hàng đầu. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Việt Nam luôn coi con người là trung tâm, lấy việc nâng cao chất lượng cuộc sống làm ưu tiên hàng đầu. Trên chặng đường ấy, UNFPA đã là đối tác chiến lược của Việt Nam suốt hơn 45 năm.

Ông Matt Jackson, trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam cho biết: "Các chính sách này thực sự là một bước tiến rất lớn của Việt Nam trong việc hướng tới mục tiêu phổ cập chăm sóc sức khỏe toàn dân. Tôi đánh giá cao nỗ lực này của Chính phủ Việt Nam. Và đặc biệt nỗ lực này sẽ giúp chúng ta tiếp cận được với những nhóm yếu thế, người nghèo, người dân tộc thiểu số, người khuyết tật và người di cư".

Trong lĩnh vực giáo dục và bảo vệ trẻ em – một trụ cột của phát triển bền vững, UNICEF cũng là đối tác tin cậy của Việt Nam ngay từ những năm đầu tái thiết đất nước.

Bà Silvia Danailov, Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam từng chia sẻ rằng, trong lĩnh vực giáo dục nói riêng, Việt Nam hiện có nhiều sáng kiến lãnh đạo tích cực, đặc biệt là trong việc xây dựng khung chính sách với việc tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào giáo dục: "Tôi cho rằng Việt Nam đang là một trong những quốc gia tiên phong trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, bao gồm cả ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục. Việt Nam đang đi đúng hướng, không chỉ thể hiện qua việc ban hành các chính sách về ứng dụng AI trong giáo dục, mà còn qua những hành động cụ thể", bà Silvia Danailov đánh giá.

Với nền tảng thành tựu đạt được trong gần nửa thế kỷ qua, Việt Nam không chỉ góp phần hiện thực hóa các mục tiêu thiên niên kỷ, các mục tiêu phát triển bền vững, mà còn khẳng định vai trò là một đối tác chủ động, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Việt Nam đã, đang và sẽ tiếp tục là đối tác tin cậy, thành viên tích cực trong nỗ lực toàn cầu vì hòa bình, thịnh vượng và một tương lai xanh – công bằng – bền vững cho tất cả.

Vy Anh

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/48-nam-viet-nam-gia-nhap-lien-hop-quoc-ghi-dau-tren-moi-hanh-trinh-vi-hoa-binh-hop-tac-va-phat-trien-328191.html