Ngày 24-10, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ bắt đầu chuyến công du Á. Chuyến đi được kỳ vọng sẽ giúp hạ nhiệt những vấn đề thương mại giữa Mỹ với các quốc gia trong khu vực và phá băng quan hệ với Trung Quốc, theo tờ The Guardian.
Điểm dừng đầu tiên của ông Trump là Hội nghị Cấp cao Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tại Malaysia, trước khi ông bay sang Nhật để gặp tân Thủ tướng Sanae Takaichi vào đầu tuần tới.
Chặng dừng quan trọng nhất trong lịch trình sẽ diễn ra vào cuối tháng này, khi tổng thống Mỹ dự kiến thảo luận về thương mại với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) ở Hàn Quốc.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: WHITE HOUSE
Thượng đỉnh giữa ông Trump và ông Tập
Theo Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt, ông Trump dự kiến sẽ gặp ông Tập vào ngày 30-10. Nội dung cuộc thảo luận giữa hai nhà lãnh đạo đang thu hút nhiều sự chú ý hơn bất kỳ chủ đề nào khác trong chương trình nghị sự của APEC.
Nhiều lợi ích kinh tế đang bị đe dọa, khiến áp lực dồn lên cả hai nhà lãnh đạo trong việc tìm cách xoa dịu căng thẳng thương mại để tránh gây tổn hại cho hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Gần đây, ông Trump tuyên bố sẵn sàng giảm thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Trung Quốc xuất sang Mỹ, nhưng nhấn mạnh rằng Bắc Kinh cũng phải nhượng bộ, bao gồm nối lại việc mua đậu nành Mỹ, hạn chế dòng chảy các nguyên liệu dùng để sản xuất fentanyl và dỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu đất hiếm sang Mỹ.
Ông Trump tỏ ra lạc quan trước thềm cuộc gặp với ông Tập khi nói với báo giới trong tuần này: “Tôi nghĩ cuối cùng chúng ta sẽ có một thỏa thuận tuyệt vời với Trung Quốc. Đây sẽ là thỏa thuận tuyệt vời cho cả thế giới".
Cuộc gặp giữa ông Trump và ông Tập sẽ diễn ra chỉ một ngày trước khi các mức thuế bổ sung 100% đối với hàng hóa Trung Quốc xuất sang Mỹ có hiệu lực.
Hai nhà lãnh đạo cũng được kỳ vọng sẽ thảo luận về vấn đề Đài Loan.
Thuế quan với Đông Nam Á
Việc ông Trump tham dự thượng đỉnh ASEAN diễn ra vào thời điểm then chốt đối với khu vực. Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa từ 10 nước thành viên ASEAN sang Mỹ năm ngoái đạt 312 tỉ USD, so với 142 tỉ USD vào năm 2017.
Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của ASEAN và Washington phụ thuộc vào các nền kinh tế trong khối để duy trì chuỗi cung ứng sản xuất.
Trước tình trạng thâm hụt thương mại ngày càng tăng với các nước Đông Nam Á, ông Trump đã áp dụng các mức thuế đối ứng từ 10% đến 40%, khiến lãnh đạo ASEAN ra tuyên bố chung bày tỏ lo ngại rằng các biện pháp của ông Trump “gây rủi ro nghiêm trọng cho hệ thống thương mại đa phương và sự ổn định của chuỗi cung ứng toàn cầu”.
Ông Trump đã không tham dự thượng đỉnh ASEAN kể từ năm 2017. Tổng thống Mỹ sẽ gặp các nhà lãnh đạo khối vào ngày 26-10.
Căng thẳng biên giới Thái Lan - Campuchia
Chặng dừng chân của ông Trump tại Malaysia cũng bao gồm việc chứng kiến việc ký một thỏa thuận nhằm chấm dứt tranh chấp tại một số khu vực dọc biên giới dài 817 km giữa Thái Lan và Campuchia.
Hồi tháng 7, Malaysia đã đứng ra làm trung gian hòa giải, giúp đạt được một thỏa thuận ngừng bắn sau 5 ngày giao tranh. Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa của căng thẳng vẫn chưa được giải quyết.
Bộ trưởng Ngoại giao Malaysia - ông Mohamad Hasan mới đây cho biết ông Trump “rất mong muốn” một hiệp định hòa bình được ký kết trong thời gian hội nghị.
Thượng đỉnh Trump-Kim?
Ở thời điểm hiện tại, giới quan sát không nghiêng nhiều về khả năng diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, nhưng họ cũng cho rằng với ông Trump thì không gì là không thể.
Đài CNN dẫn nguồn tin rằng các quan chức Mỹ đã bàn thảo về khả năng sắp xếp một cuộc gặp như vậy trong chuyến công du của ông Trump đến châu Á. Vào tháng 8, ông Trump cũng từng nói rằng ông muốn gặp lại ông Kim “vào một thời điểm thích hợp trong tương lai”.
Ba nỗ lực trước đây của ông Trump nhằm thuyết phục Triều Tiên trong vấn đề hạt nhân tại hai hội nghị thượng đỉnh năm 2018 và 2019, cùng chuyến thăm ngắn đến khu phi quân sự giữa hai miền Triều Tiên cuối năm 2019, đều chưa mang lại kết quả.
Kể từ đó, ông Kim đã giám sát việc nâng cấp dần dần chương trình tên lửa đạn đạo của Triều Tiên.
Chỉ vài ngày trước khi ông Trump đến Hàn Quốc để dự hội nghị APEC, Triều Tiên đã phóng hai tên lửa tầm ngắn mà nước này tuyên bố là “thử nghiệm thành công hệ thống siêu vượt âm mới” nhằm củng cố khả năng răn đe hạt nhân.
Nhiều nhà phân tích cho rằng trong bối cảnh trên, dường như đây không phải là thời điểm thích hợp để ông Trump đặt cược vào một cuộc gặp với ông Kim.
Quan hệ Mỹ - Hàn sau các vụ bắt của ICE
Tháng trước, Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) đã truy quét nhập cư tại một nhà máy pin điện của Hàn Quốc đang xây dựng ở bang Georgia (Mỹ). Khoảng 300 công dân Hàn Quốc bị bắt với cáo buộc làm việc bất hợp pháp tại công trường.
Diễn biến này khiến nhiều người dân Hàn Quốc phẫn nộ.
Dẫu vậy, giới quan sát cho rằng Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung hiện có nhiều vấn đề cấp bách hơn để trao đổi với Tổng thống Trump khi hai nhà lãnh đạo dự kiến gặp nhau vào ngày 29-10.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) tiếp Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung tại Nhà Trắng hồi tháng 8. Ảnh: WHITE HOUSE
Các nội dung đó bao gồm việc hoàn tất thỏa thuận về gói đầu tư trị giá 350 tỉ USD của Hàn Quốc vào nền kinh tế Mỹ - hiện vẫn bị đình trệ do bất đồng liên quan hình thức đầu tư của phía Seoul.
Trong khuôn khổ thỏa thuận này, Mỹ đồng ý giảm thuế nhập khẩu ô tô Hàn Quốc từ 25% xuống còn 15%.
Giới chức Hàn Quốc cho biết Seoul đã đạt được một số tiến triển trong đàm phán thương mại với Washington trong những tuần gần đây, nhưng thừa nhận vẫn còn “một hoặc hai” vấn đề chưa được giải quyết.
THẢO VY