5 'mẹo' sử dụng AI nhanh chóng, hiệu quả, an toàn cho người mới bắt đầu

8 giờ trướcBài gốc

Với tư cách là người dùng AI, làm thế nào để có thể sử dụng AI tạo sinh (Gen AI) một cách an toàn, hiệu quả, nhanh chóng?

Trí tuệ nhân tạo (AI), đặc biệt là các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), đang ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày.

Từ việc hỗ trợ công việc đến giải trí, AI mang lại nhiều lợi ích đáng kể. Tuy nhiên, việc sử dụng AI một cách an toàn và hiệu quả không phải lúc nào cũng dễ dàng, đặc biệt là đối với những người mới bắt đầu.

Dưới đây là 5 "mẹo" giúp sử dụng AI nhanh chóng, hiệu quả và an toàn hơn.

1. Cung cấp hướng dẫn chi tiết hơn

AI hoạt động tốt nhất khi nhận được hướng dẫn rõ ràng và cụ thể. Nhiều người dùng thường đưa ra các lời nhắc (prompt) ngắn gọn, mơ hồ, tương tự như cách họ trò chuyện với bạn bè. Tuy nhiên, AI không có khả năng suy luận ngữ cảnh như con người, nên các lời nhắc không rõ ràng có thể dẫn đến kết quả không mong muốn.

Ví dụ, nếu bạn hỏi AI: "Hãy kể một câu chuyện", bạn có thể nhận được một câu chuyện ngẫu nhiên mà không sát với mong đợi của mình. Thay vào đó, hãy cung cấp thêm chi tiết, chẳng hạn: "Hãy kể một câu chuyện về một người trẻ khám phá rừng nhiệt đới để tìm kiếm loài động vật quý hiếm, trong khoảng 300 từ". Điều này sẽ giúp AI hiểu rõ hơn về yêu cầu của bạn và đưa ra phản hồi chính xác. Vì vậy, hãy luôn sử dụng ngôn từ rõ ràng và cụ thể để AI có thể "hiểu" đúng ý bạn.

2. Kiểm tra lại câu trả lời của AI

Một trong những hạn chế lớn của AI là khả năng gây "ảo giác" – tức là đưa ra thông tin không chính xác. Các phản hồi này có thể là do trí tuệ nhân tạo hiểu sai ngữ cảnh, hoặc do các lỗi trong quá trình đào tạo. Tỷ lệ ảo giác có thể dao động từ 1%-25% trong các trường hợp thông thường, và thậm chí vượt quá 50% trong các lĩnh vực chuyên môn như luật pháp hoặc y học.

Điều đáng lo ngại hơn là AI thường trình bày các phản hồi với vẻ tự tin, ngay cả khi thông tin đó là sai lệch. Ví dụ, nếu bạn hỏi AI về một sự kiện lịch sử cụ thể, nó có thể đưa ra một câu trả lời dường như chắc chắn nhưng hoàn toàn không chính xác. Để giảm thiểu rủi ro này, bạn cần kiểm tra lại thông tin bằng cách đối chiếu với các nguồn đáng tin cậy hoặc hỏi lại AI bằng cách diễn đạt khác.

Nếu bạn có kiến thức nền tảng về chủ đề đó, việc phát hiện lỗi sẽ dễ dàng hơn. Tuy nhiên, ngay cả khi bạn không am hiểu, một chút tư duy phản biện cũng có thể giúp bạn nhận ra những phản hồi không hợp lý.

3. Giữ bí mật dữ liệu của bạn

AI được đào tạo trên lượng lớn dữ liệu và có thể tiếp tục "học hỏi" từ những gì người dùng cung cấp. Điều này khiến thông tin cá nhân của bạn có nguy cơ bị lộ. Ví dụ, nếu bạn chia sẻ bí mật cá nhân hoặc dữ liệu nhạy cảm với AI, thông tin đó có thể bị tái sử dụng trong các phản hồi tương lai – ngay cả đối với người dùng khác.

Hơn nữa, các ứng dụng AI thường yêu cầu gửi dữ liệu đến đám mây để xử lý, điều này tiềm ẩn rủi ro bảo mật.

Để bảo vệ quyền riêng tư, bạn nên:
- Tránh chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm (ví dụ: số thẻ tín dụng, địa chỉ nhà, thông tin sức khỏe) với AI.
- Nếu cần thiết, hãy biên tập dữ liệu của bạn trước khi cung cấp cho AI.
- Sử dụng các tùy chọn từ chối thu thập dữ liệu (opt-out) mà nhiều công cụ AI cung cấp.
Nhớ rằng, AI không phải là một thực thể "tình cờ", và mọi thông tin bạn chia sẻ đều cần được xem xét kỹ lưỡng.

4. Tránh "nhân cách hóa AI"

Nhiều người có xu hướng nhân cách hóa AI, tức là gán cho nó những đặc điểm con người như suy nghĩ, cảm xúc hoặc ý chí. Điều này có thể dẫn đến việc tin tưởng thái quá vào AI và giao phó cho nó những trách nhiệm vượt quá khả năng thực tế.

Những câu nói dạng: "AI bây giờ thông minh lắm", gán trí thông minh cho AI, thực ra AI chỉ mô phỏng trí thông minh của con người.

Ví dụ, thay vì nói "AI nghĩ rằng...", bạn nên nói "AI được thiết kế để...". Cách này giúp bạn nhận thức rõ ràng hơn về bản chất của AI: Một công cụ được đào tạo trên dữ liệu, không có khả năng suy nghĩ hay cảm nhận như con người.

Việc không nhân cách hóa AI không chỉ giúp bạn tránh được sự phụ thuộc thái quá, mà còn giúp bạn tận dụng công cụ này một cách thực tế và hiệu quả hơn.

5. Suy nghĩ cẩn thận về thời điểm sử dụng AI

Mặc dù AI có thể hỗ trợ bạn trong nhiều trường hợp, nhưng không phải lúc nào nó cũng là lựa chọn tốt nhất. Trong một số trường hợp, sử dụng AI có thể dẫn đến hiệu suất thấp hoặc thậm chí gây ra những hậu quả không mong muốn.

Ví dụ, AI có thể kém hiệu quả đối với các nhiệm vụ yêu cầu tính sáng tạo cao hoặc hiểu biết sâu về bối cảnh cụ thể. Hơn nữa, các mô hình AI hiện tại thường mang thành kiến tập trung vào dữ liệu đào tạo, có thể ảnh hưởng đến tính công bằng và khách quan của phản hồi.

Do đó, bạn cần tiếp cận AI một cách thận trọng và có cân nhắc. Hãy đánh giá kỹ lưỡng tác động của việc sử dụng AI trước khi quyết định áp dụng nó vào một vấn đề cụ thể.

AI là một công cụ mạnh mẽ và hữu ích, nhưng để sử dụng nó một cách an toàn và hiệu quả, bạn cần hiểu rõ cả ưu điểm lẫn hạn chế của nó. Bằng cách cung cấp hướng dẫn chi tiết, kiểm tra lại phản hồi, giữ bí mật dữ liệu cá nhân, tránh nhân cách hóa AI và suy nghĩ cẩn thận về thời điểm sử dụng, bạn có thể tối ưu hóa trải nghiệm khi tương tác với AI.

Với những mẹo đơn giản trên, bạn có thể tận dụng AI để giải quyết công việc nhanh chóng, đồng thời tránh được những rủi ro không mong muốn.

Minh Phú

Nguồn Công dân & Khuyến học : https://congdankhuyenhoc.vn/5-meo-su-dung-ai-nhanh-chong-hieu-qua-an-toan-cho-nguoi-moi-bat-dau-179250315100611573.htm