5 ngành nghề dễ rơi vào nguy cơ thất nghiệp trong vòng 5 năm tới

4 giờ trướcBài gốc

Thị trường lao động toàn cầu đang trải qua những biến đổi sâu sắc dưới tác động của công nghệ, tự động hóa và các xu hướng kinh tế mới.

Theo báo cáo "The Future of Jobs Report 2023" của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), khoảng 23% công việc hiện tại sẽ thay đổi trong vòng 5 năm tới, tương đương 83 triệu việc làm bị thay thế, trong khi chỉ có 69 triệu việc làm mới được tạo ra, dẫn đến mức giảm ròng 14 triệu việc làm trên toàn cầu.

Trong vòng 5 năm tới, một số ngành nghề sẽ đối mặt với nguy cơ cao bị thay thế bởi tự động hóa.

Những công việc lặp lại đang bị đào thải không thương tiếc

Các công việc hành chính đơn thuần như nhân viên nhập liệu, trợ lý văn phòng và thư ký đang đối mặt với nguy cơ cao bị thay thế bởi tự động hóa. McKinsey dự báo rằng tại Mỹ, số lượng nhân viên văn phòng có thể giảm tới 1,6 triệu người, trong khi số lượng trợ lý hành chính có thể giảm 710.000 người

Tại Việt Nam, mặc dù tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp (2,28% vào năm 2023), nhưng Tổng cục Thống kê ghi nhận gần 1,07 triệu người mất việc trong năm 2023, cho thấy áp lực lớn từ sự thay đổi cơ cấu việc làm.

Ngành bán lẻ truyền thống cũng đang chịu ảnh hưởng nặng nề. Sự phát triển của thương mại điện tử và các hệ thống thanh toán tự động đang làm giảm nhu cầu về nhân viên bán hàng và thu ngân. McKinsey ước tính rằng số lượng nhân viên bán lẻ có thể giảm 830.000 người, trong khi số lượng thu ngân có thể giảm 630.000 người tại Mỹ.

Ngành truyền thông và sản xuất nội dung cũng không nằm ngoài xu hướng này. Sự phát triển của AI, đặc biệt là các công cụ tạo nội dung tự động, đang thay đổi cách thức sản xuất và tiêu thụ nội dung. Điều này đòi hỏi người làm nội dung phải nâng cao kỹ năng và thích nghi với công nghệ mới để không bị tụt lại phía sau.

Ngành sản xuất, đặc biệt là các công việc lặp đi lặp lại trong dây chuyền, đang bị thay thế bởi robot và hệ thống tự động hóa. McKinsey dự báo rằng đến năm 2030, khoảng 11,8 triệu người lao động tại Mỹ có thể cần chuyển sang các ngành nghề khác do ảnh hưởng của tự động hóa.

Ngành du lịch cũng đang trải qua sự chuyển đổi mạnh mẽ. Sự phổ biến của các ứng dụng hướng dẫn du lịch tự động và công nghệ thực tế ảo đang làm giảm nhu cầu về hướng dẫn viên du lịch truyền thống. Để tồn tại, những người làm trong ngành này cần chuyển mình sang các dịch vụ du lịch trải nghiệm, cá nhân hóa và tích hợp công nghệ.

Con người sẽ thích nghi ra sao trước làn sóng thay đổi: Cần tư duy lại về việc làm và giá trị cá nhân

Sự thật rằng hàng triệu việc làm đang mất đi không có nghĩa con người trở nên thừa thãi, mà là chúng ta cần tái định nghĩa lại khái niệm “nghề nghiệp” và “giá trị lao động”.

Trong một thế giới nơi AI và máy móc làm tốt các công việc mang tính lặp lại, con người cần phát huy những phẩm chất mà công nghệ chưa thể thay thế: tư duy sáng tạo, cảm xúc, khả năng thích ứng, trực giác và giá trị đạo đức. Đó cũng là lý do tại sao các kỹ năng “mềm” như giao tiếp, cộng tác, giải quyết vấn đề, khả năng học tập suốt đời đang được coi là “kỹ năng cứng” của kỷ nguyên mới.

Hãy chủ động thay đổi trong kỷ nguyên chuyển đổi số.

Người lao động không nên chỉ nhìn vào việc “ngành nào đang chết” mà quan trọng hơn là hỏi: "Tôi có thể thay đổi như thế nào để phù hợp hơn?". Việc đầu tư vào học tập liên tục, nhất là các kỹ năng số, kỹ năng làm việc trong môi trường linh hoạt (remote, freelance, đa nhiệm) sẽ giúp cá nhân đón đầu thay vì bị đào thải.

Ở cấp độ hệ thống, các chính phủ và tổ chức giáo dục cũng cần cải tổ mạnh mẽ để chuẩn bị cho một thế hệ lao động linh hoạt, thích nghi và sáng tạo, thay vì chỉ đào tạo ra những người giỏi làm theo hướng dẫn.

Không ai có thể ngồi yên trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Nhưng nếu chuẩn bị sớm và chủ động thay đổi, chúng ta sẽ không chỉ vượt qua được làn sóng mất việc, mà còn có thể tìm thấy một bản sắc nghề nghiệp mới – linh hoạt hơn, ý nghĩa hơn và phù hợp hơn với xã hội tương lai.

Yến Nguyễn

Nguồn SaoStar : https://www.saostar.vn/sao-hoc-duong/5-nganh-nghe-de-roi-vao-nguy-co-that-nghiep-trong-vong-5-nam-toi-202505172216553668.html