1. Tập luyện sai kỹ thuật dẫn đến chấn thương
Nội dung
1. Tập luyện sai kỹ thuật dẫn đến chấn thương
2. Tập luyện quá mức
3. Khởi động và giãn cơ không đầy đủ
4. Dinh dưỡng và phục hồi kém
5. Dụng cụ và môi trường tập luyện không phù hợp
Đây là nguyên nhân hàng đầu gây chấn thương khi tập luyện. Khi thực hiện động tác sai tư thế, lực tác động lên cơ và khớp không đúng cách, dễ dẫn đến bong gân, giãn dây chằng hoặc thoát vị đĩa đệm. Ví dụ, squat sai tư thế có thể gây áp lực quá lớn lên đầu gối và cột sống.
Đặc biệt là người mới bắt đầu tập luyện thường thiếu kiến thức hoặc không có huấn luyện viên hướng dẫn chi tiết. Ngoài ra, tâm lý muốn nhanh chóng đạt kết quả khiến họ bỏ qua việc học kỹ thuật cơ bản.
Để tránh chấn thương, luôn học kỹ động tác từ huấn luyện viên, sử dụng gương để kiểm tra tư thế, và ưu tiên chất lượng hơn số lượng.
Tập luyện sai kỹ thuật dễ dẫn đến chấn thương.
2. Tập luyện quá mức
Khi cơ thể chưa kịp thích nghi, việc tăng khối lượng hoặc cường độ tập quá nhanh sẽ gây ra tình trạng "overtraining". Hệ cơ – xương – khớp bị quá tải, dẫn đến rách cơ, viêm gân hoặc stress gãy xương. Ví dụ, một người mới tập chạy nhưng tăng quãng đường từ 2 km lên 10 km chỉ trong vài ngày sẽ dễ bị đau gối hoặc viêm bàn chân.
Tuân thủ nguyên tắc tăng dần, kết hợp ngày nghỉ để cơ thể phục hồi và lắng nghe tín hiệu từ cơ thể để tránh chấn thương đáng tiếc.
3. Khởi động và giãn cơ không đầy đủ
Khởi động trước khi tập giúp tăng lưu thông máu, làm nóng cơ bắp và khớp, chuẩn bị cho các động tác vận động mạnh hơn. Nếu bỏ qua hoặc làm qua loa, cơ thể dễ bị sốc khi chuyển sang cường độ cao, gây căng cơ hoặc chuột rút.
Hoặc một số trường hợp bỏ qua bước giãn cơ sau tập vì nghĩ không cần thiết. Đây là bước quan trọng để giảm nguy cơ co rút cơ và tăng độ linh hoạt. Nếu bỏ qua bước này dễ dẫn đến chấn thương như chuột rút, rách cơ.
Hãy dành ít nhất 10 đến15 phút cho khởi động toàn thân và 5 đến 10 phút giãn cơ sau tập. Đây là "bảo hiểm" tự nhiên chống chấn thương.
4. Dinh dưỡng và phục hồi kém
Sau khi luyện tập, cơ thể cần năng lượng và dưỡng chất để tái tạo cơ bắp, dây chằng và xương. Nếu chế độ ăn thiếu protein, vitamin D, canxi hoặc nước, khả năng phục hồi giảm, dễ dẫn đến chấn thương khi tập nặng. Ví dụ: Người tập gym ăn uống thiếu chất, ngủ ít, dễ bị đau cơ kéo dài hoặc viêm gân.
Cần xây dựng chế độ ăn cân bằng, bổ sung đủ nước, ngủ đủ giấc (7 - 8 tiếng mỗi ngày) và có thể dùng thêm thực phẩm bổ sung nếu cần.
Trẹo chân là một trong những chấn thương thường gặp.
5. Dụng cụ và môi trường tập luyện không phù hợp
Giày dép, thảm tập, máy móc hoặc mặt sàn tập không đạt chuẩn có thể gây nguy hiểm. Ví dụ, giày chạy mòn đế làm giảm khả năng hấp thụ lực, dẫn đến đau gót chân hoặc chấn thương đầu gối hoặc tập trên mặt sân trơn trượt, không bằng phẳng cũng làm tăng nguy cơ té ngã. Do đó cần đầu tư giày tập phù hợp từng môn tập cũng như dụng cụ chất lượng, kiểm tra máy móc trước khi dùng, và chọn môi trường tập luyện an toàn.
Chấn thương trong luyện tập thường bắt nguồn từ những nguyên nhân tưởng chừng đơn giản. Điều quan trọng là người tập cần ý thức phòng ngừa, thay vì chỉ xử lý khi sự cố xảy ra. Một kế hoạch tập luyện khoa học, kết hợp nghỉ ngơi và dinh dưỡng hợp lý, sẽ giúp bạn không chỉ tránh chấn thương mà còn đạt hiệu quả tối ưu trong hành trình rèn luyện sức khỏe.
HLV. Minh Châu