Ảnh minh họa.
Hỏi: Tôi được biết, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã ban hành Quyết định 101/QĐ-BXD năm 2025 về Quy chế soạn thảo, ban hành văn bản quy phạm pháp luật thuộc phạm vi chức năng quản lý Nhà nước của Bộ Xây dựng. Xin quý báo cho biết, quy định và xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo trình tự, thủ tục rút gọn?
(Nguyễn Hải Bắc, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội)
Trả lời:
Về câu hỏi của quý bạn đọc, xin trả lời như sau:
Ngày 24/01/2025, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã ban hành Quyết định 101/QĐ-BXD năm 2025 về Quy chế soạn thảo, ban hành văn bản quy phạm pháp luật thuộc phạm vi chức năng quản lý Nhà nước của Bộ Xây dựng. Theo đó, việc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo trình tự, thủ tục rút gọn được quy định như sau:
Điều 36. Các trường hợp xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) theo trình tự, thủ tục rút gọn
Các trường hợp xây dựng, ban hành văn bản QPPL theo trình tự, thủ tục rút gọn thực hiện theo quy định tại Điều 146 của Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2020). Cụ thể:
Trường hợp khẩn cấp theo quy định của pháp luật về tình trạng khẩn cấp; trường hợp đột xuất, khẩn cấp trong phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, cháy, nổ; trường hợp cấp bách để giải quyết những vấn đề phát sinh trong thực tiễn.
Trường hợp cần ngưng hiệu lực toàn bộ hoặc một phần của văn bản quy phạm pháp luật để kịp thời bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Trường hợp cần sửa đổi ngay cho phù hợp với văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành; trường hợp cần ban hành ngay văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện điều ước quốc tế có liên quan mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.
- Trường hợp cần bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ văn bản quy phạm pháp luật trái pháp luật hoặc không còn phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội.
- Trường hợp cần kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ hoặc một phần của văn bản quy phạm pháp luật trong một thời hạn nhất định để giải quyết những vấn đề cấp bách phát sinh trong thực tiễn.
Về đề nghị áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn trong xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Điều 37 nêu:
1. Đơn vị chủ trì soạn thảo văn bản, trình Bộ trưởng hoặc Thứ trưởng phụ trách ký văn bản đề nghị Thủ tướng Chính phủ quyết định áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn trong xây dựng ban hành nghị định của Chính phủ, quyết định của Thủ tướng Chính phủ; thông tư của Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành trong trường hợp cấp bách để giải quyết những vấn đề phát sinh trong thực tiễn quy định tại khoản 1 Điều 146 của Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2020).
Văn bản đề nghị Thủ tướng Chính phủ quyết định áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn đối với thông tư của Bộ trưởng Bộ Xây dựng quy định tại khoản này phải kèm theo ý kiến bằng văn bản của Bộ trưởng Bộ Tư pháp.
2. Đơn vị chủ trì báo cáo Bộ trưởng quyết định việc áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn đối với thông tư của Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành trong trường hợp quy định tại khoản 2 và khoản 4 Điều 146 của Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2020).
3. Đề nghị xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo trình tự, thủ tục rút gọn quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều này được thực hiện trước hoặc trong quá trình soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật.
4. Văn bản đề nghị xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo trình tự, thủ tục rút gọn quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều này phải có các nội dung chính theo quy định tại khoản 13 Điều 1 Nghị định số 59/2024/NĐ-CP.
Điều 38 quy định trình tự, thủ tục xây dựng văn bản quy phạm pháp luật theo trình tự, thủ tục rút gọn như sau:
Việc xây dựng văn bản QPPL theo trình tự, thủ tục rút gọn được thực hiện theo quy định tại Điều 148 của Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2020).
Điều 39. Hồ sơ gửi thẩm định, thẩm tra, xem xét, thông qua, ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo trình tự, thủ tục rút gọn
1. Hồ sơ gửi thẩm định gồm tờ trình, dự thảo văn bản, bản tổng hợp, giải trình, tiếp thu ý kiến góp ý của cơ quan, tổ chức trong trường hợp lấy ý kiến.
2. Hồ sơ gửi thẩm tra gồm tờ trình, dự thảo văn bản, bản tổng hợp, giải trình, tiếp thu ý kiến góp ý của cơ quan, tổ chức trong trường hợp lấy ý kiến, báo cáo thẩm định và báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến thẩm định.
3. Hồ sơ trình xem xét, thông qua, ban hành văn bản QPPL bao gồm tờ trình, dự thảo văn bản, báo cáo thẩm tra (trong trường hợp trình dự án luật, dự thảo nghị quyết của Quốc hội, dự thảo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội), báo cáo thẩm định (trong trường hợp trình dự thảo nghị định của Chính phủ, dự thảo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, dự thảo thông tư của Bộ trưởng Bộ Xây dựng).
LS. Nguyễn Trung Tiệp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội