50 năm Thống nhất đất nước: Ký ức về những trận đánh khó quên

8 giờ trướcBài gốc

Các cựu chiến binh thăm nhà bia ghi danh các Anh hùng liệt sĩ xã Trần Phán, huyện Đầm Dơi.

Tiêu diệt chi khu Đầm Dơi và cứ điểm Chà Là

Trước cục diện chiến trường và tương quan lực lượng theo hướng có lợi cho ta, dưới ánh sáng của Nghị quyết Hội nghị Trung ương Cục Miền Nam, sự tin tưởng đặc biệt vào lực lượng cách mạng ở Cà Mau, Khu ủy và Quân khu Miền Tây (T3) quyết định chọn Cà Mau làm địa bàn điểm để triển khai chiến dịch phá “ấp chiến lược ” Mỹ - Ngụy đang ráo riết thực hiện.

Tháng 9/1963, Khu ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu (T3), Tỉnh ủy chủ trương mở chiến dịch tiến công quân sự nhằm tiêu diệt, tiêu hao sinh lực địch, hỗ trợ quần chúng nổi dậy, mở rộng vùng giải phóng nam Cà Mau. Trong đó, Cái Nước và Đầm Dơi là 2 chi khu (quận lỵ) ở phía Nam Cà Mau, cách nhau 20 km được chọn làm mục tiêu chính. Quân ta quyết định tiêu diệt 2 chi khu vào đêm 9 và rạng sáng 10/9/1963; tiến công các đồn bốt xung quanh, chặn đánh quân địch tăng viện; cùng lúc đẩy mạnh tiến công các hậu cứ, sân bay, sở chỉ huy địch ở Cần Thơ, Sóc Trăng và các tỉnh lân cận. Quân ta tiến công địch bằng 3 mũi giáp công, “nhổ” đồn bốt và phá “ấp chiến lược.

Sau nhiều thất bại, kẻ thù luôn ra sức đánh phá, dùng mọi thủ đoạn để tách nhân dân ra khỏi lực lượng cách mạng, chúng luôn thực hiện âm mưu “tát nước bắt cá”. Thực hiện sự chỉ đạo của Huyện ủy, Đảng bộ, quân và dân xã Trần Phán thực hiện khẩu hiệu “một tấc không đi, một ly không rời”, quyết tâm bám đất, bám ruộng vườn để sản xuất và chiến đấu. Lực lượng vũ trang, lãnh đạo Đảng và Nhà nước bí mật hoạt động, dựa vào dân phát động phong trào xây dựng xã, ấp chiến đấu, chống địch càn quét.

Ông Nguyễn Hữu Thạch (80 tuổi, ấp Tân Lợi A, xã Tạ An Khương Nam, huyện Đầm Dơi) cho biết, từ năm 1962 - 1966, ông tham gia tác chiến từ cấp Tiểu đoàn trở lên là 29 trận. Trong đó, 2 trận đánh lớn khó quên là chi khu Cái Nước và cứ điểm Chà Là năm 1963.

Ông chia sẻ: "Lần đầu tiên trong cuộc đời đi bộ đội, ông rất tự hào khi được tham gia đánh trận lớn quy mô cấp quận. Thực hiện theo kế hoạch, đúng 0 giờ 30 phút ngày 10/9/1963, các mũi tiến công của Tiểu đoàn 306 nổ súng đồng loạt. Sau hơn một giờ chiến đấu, cơ bản ta diệt xong dinh quận, tiếp đó diệt các đồn bót quanh chi khu Cái Nước. Kết quả tiêu diệt tại chỗ 92 tên (có 1 Đại úy), bắt sống 84 tên (có cả quận trưởng và quận phó); thu 94 súng, 4 khẩu cối 81 và 61 ly, thu 18 vô tuyến điện, hơn 2 tấn đạn. Lực lượng vũ trang của ta và hơn 800 dân công đã san bằng đồn bót, hỗ trợ quần chúng nổi dậy phá “ấp chiến lược” tại thị trấn Cái Nước".

Khoảng 3 giờ ngày 10/9/1963, Tiểu đoàn U Minh bí mật triển khai xong các mũi vào được vị trí chiến đấu. Lúc 4 giờ 10 phút cùng ngày, lực lượng của ta nổ súng tiến công, chiến sự diễn ra ác liệt. Sau hai giờ chiến đấu, Tiểu đoàn đã cơ bản tiêu diệt quân địch trong chi khu Đầm Dơi, đồn Nhà Lầu và Hội đồng xã; tiêu diệt 110 tên địch, bắt sống 48 tên, thu 86 súng, 5 máy thông tin và nhiều đồ dùng quân sự khác. Sau đó, địch phản công cho máy bay ném bom, bắn phá và đổ quân. Lực lượng Tiểu đoàn của ta tiếp tục đánh thiệt hại 1 Tiểu đoàn của địch; tiêu diệt, làm bị thương và bắt sống hơn 200 tên địch, bắn rơi và làm bị thương 6 máy bay...

Sau khi 2 chi khu bị tiêu diệt, Chà Là trở thành chi khu quân sự của quận Cái Nước. Ở đây, địch đóng 3 đồn chính theo thế tam giác, được xây dựng kiên cố, bên trong bờ tường có nhiều tháp canh và ụ súng chiến đấu; bên ngoài, cỏ rào thép gai nhiều lớp, có bãi mìn, lựu đạn, hình thành một hệ thống phòng thủ liên hoàn, vững chắc.

Lần thứ hai, vào ngày 23/11/1963, ông Thạch cùng đồng đội tham gia đánh vào cứ điểm Chà Là. Điểm lưu ý ở trận đánh này là đồng thời vừa đánh quân địch ở mặt đất và quân địch nhảy dù từ trên không xuống. Trong đêm 23/11/1963, Tiểu đoàn U Minh nổ súng đánh cứ điểm chính Chà Là, Tiểu đoàn 306 đánh các cứ điểm xung quanh, du kích dẫn các mũi chiến đấu, lực lượng binh vận phát động binh sỹ ngụy sẵn sàng tư thế đầu hàng khi quân ta tiến công. Sau hơn 3 giờ chiến đấu, lực lượng của ta đã làm chủ hoàn toàn cứ điểm Chà Là.

Gần 5 năm công tác ở Tiểu đoàn 306 thuộc Quân khu 9, ông Nguyễn Hữu Thạch luôn là một đảng viên trung kiên, một khẩu Đội trưởng dũng cảm, Bí thư Đoàn năng nổ, được tặng nhiều giấy khen của Tiểu đoàn 306 về thành tích trong chiến đấu, học tập. Với nhiều thành tích trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ông được tặng Huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng Ba.

Tiêu diệt gọn đồn Bìm Bịp

Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Chiến Lược (74 tuổi, ấp Hải An, xã Nguyễn Huân, huyện Đầm Dơi) từng chỉ huy đơn vị tác chiến tham gia 192 trận đánh lớn nhỏ trong suốt 13 năm chiến đấu liên tục (1966 - 1979). Ông Lược đã tiêu diệt 161 tên địch (có 7 lính Mỹ), làm bị thương 61 tên, bắt sống 12 tên, thu 55 súng các loại với hơn 20.000 viên đạn, tham gia gỡ trên 2.000 quả mìn các loại. Ông đã 7 lần bị thương với 22 vết thương trên khắp cơ thể.

Những trận đánh tiêu biểu của ông và đồng đội phải kể đến như: Công Đồn huyện Kệ, đồn Cả Keo, đồn Chà Là, tiền đồn 5 Bà Ca (năm 1971)… Đặc biệt là trận đánh Mỹ ở đồng Bìm Bịp, ông Lược đã tiêu diệt 7 lính Mỹ, được Nhà nước phong tặng danh hiệu Dũng sĩ diệt Mỹ và 3 danh hiệu Dũng sĩ diệt ngụy. Với nhiều thành tích tiêu biểu trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ông được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Huân chương giải phóng hạng Nhất, Huân chương chiến công hạng Nhì, Huân chương kháng chiến hạng Nhì...

Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Chiến Lược háo hức kể lại trận đánh khó quên do ông trực tiếp chỉ huy chính là trận tiêu diệt gọn đồn Bìm Bịp. Ông kể lại: ‘‘Đánh hơi được Đại đội địa phương quân Đầm Dơi đang tổ chức huấn luyện ở đồng Bìm Bịp nên dịch bí mật dùng tàu sắt chở một đại đội biệt kích Mỹ. Lúc 17 giờ ngày 17/5/1971, chúng đổ quân lên ấp Bờ Hính vượt cầu ván tiến vào đồng Bìm Bịp để tiêu diệt đơn vị địa phương quân. Được tin cơ sở báo, đơn vị đã triển khai đội hình chiến đấu. Đúng 7 giờ ngày 18/5/1971, đại đội biệt kích Mỹ lọt vào trận địa phục kích, ta đồng loạt nổ súng. Dù trong điều kiện chiến đấu không cân sức nhưng với tinh thần dũng cảm, lực lượng ta đã chiến đấu suốt 2 giờ. Sau đó do nguồn đạn của đơn vị đã cạn nên đại bộ phận phải rời khỏi trận địa để lại một tổ chiến đấu với địch. Lợi thế trên chiến trường lúc này càng nghiêng về phía địch nên bọn biệt kích Mỹ tổ chức tấn công liên tục".

Ông chia sẻ, sau khi đẩy lùi ba đợt tiến công của quân địch, đến lượt nguồn đạn của tổ do ông chỉ huy cạn kiệt, lợi dụng thời gian địch lui ra củng cố, anh em đã lợi dụng địa hình, bò nhặt từng viên đạn của địch để chiến đấu. Với tài xạ kích, ông đã lần lượt hạ gục từng tên giặc và liên tiếp đẩy lùi 4 đợt xung phong của quân địch. Đến 12 giờ, đại đội biệt kích Mỹ đã mất sức chiến đấu, đành gọi máy bay bốc quân tháo chạy. Kết quả, ta tiêu diệt tại chỗ 17 tên, bắn bị thương nhiều tên khác. Sau trận đồng Bìm Bịp, quân địch không dám sử dụng biệt kích Mỹ ở Đầm Dơi, Cà Mau.

Những ngày cuối cùng của tháng 4/1975, được chỉ thị cấp trên, đơn vị do ông Nguyễn Chiến Lược chỉ huy tổ chức bao vây Hội đồng xã Hòa Thành, cách tỉnh lỵ Cà Mau 3km, tạo điều kiện cho đơn vị bạn đánh chiếm các vị trí quy định, chuẩn bị cho giải phóng Cà Mau. Sau một ngày bao vây, toàn bộ Hội đồng xã Hòa Thành tháo chạy về Cà Mau. Đến ngày 30/4/1975, quân địch đầu hàng, đất nước hoàn toàn giải phóng, Tiểu đoàn của Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Chiến Lược tiếp quản hậu cứ Trung đoàn 32 (Cà Mau); sau đó về tiếp quản chi khu Đầm Dơi.

Bài và ảnh: Kim Há (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/thoi-su/50-nam-thong-nhat-dat-nuoc-ky-uc-ve-nhung-tran-danh-kho-quen-20250304080151283.htm