500 ngày đêm thần tốc nối thông 3.000km cao tốc: Gác lại lợi nhuận, vì mục tiêu lớn

11 giờ trướcBài gốc

Kỳ 1: Bền bỉ gỡ "mối tơ vò"

Kỳ 2: Gác lại lợi nhuận vì mục tiêu lớn

Ưu tiên số 1 là thông tuyến

Chỉ đến khi khối lượng công việc tại gói thầu XL02 dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Vũng Áng - Bùng đáp ứng tiến độ thông xe vào ngày 19/8, ông Vũ Đức Nhận, Phó tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành (Công ty Phương Thành) mới mở lòng chia sẻ hành trình đầy gian khó.

Cao tốc Vũng Áng - Bùng nhìn từ trên cao (Ảnh: Hà Vũ).

Hơn hai năm trực tiếp tổng chỉ huy, sát cánh cùng ban điều hành, ông thừa nhận Vũng Áng - Bùng là dự án khó nhất Phương Thành từng thi công bởi địa hình đào sâu, đắp cao, chia cắt bởi những dòng sông lớn và nằm trong vùng thời tiết khắc nghiệt.

"Chúng tôi đã vào cuộc với ưu tiên số 1 là thông tuyến thay vì đặt vấn đề lợi nhuận lên hàng đầu", ông Nhận nói và cho biết, thi công dự án, xử lý nền đất yếu là một trong những thách thức lớn. Đặc biệt là phân đoạn đất yếu từ cầu Sông Gianh đến cầu Quảng Sơn 3 bàn giao mặt bằng chậm, đối diện nguy cơ kéo dài thời gian chờ lún nếu xử lý bằng phương pháp bấc thấm.

Nhận thấy những gói thầu bên cạnh có thể xong sớm, phần việc của mình nếu không xong, tuyến sẽ khó kết nối đồng bộ, Phương Thành đã đề xuất chủ đầu tư chuyển đổi giải pháp sang thi công cọc xi măng đất với chi phí tự bỏ ra khoảng 40 tỷ đồng. Quyết định táo bạo này rút ngắn thời gian xử lý đất yếu 9 tháng so với kế hoạch.

Vượt đồi cao, sông rộng, nhà thầu đã huy động nhân lực, thiết bị ngày - đêm thi công, đưa tuyến cao tốc Vũng Áng - Bùng về đích dịp 19/8 tới đây.

Chấp nhận phát sinh chi phí huy động thiết bị, con người nhiều hơn hồ sơ dự thầu để tăng ca, tăng kíp, tranh thủ thời gian vàng tăng tốc tiến độ cũng là giải pháp được Công ty Phương Thành thực hiện.

Cầu Quảng Sơn 3 là ví dụ điển hình. Cầu giữ vị trí chiến lược trong vận chuyển đất. Phương án thiết kế xác định phải làm một cầu tạm qua sông Rào Nan phục vụ vận chuyển điều phối đất đắp.

Làm cầu tạm sẽ mất rất nhiều thời gian. Phương Thành chuyển đổi mục tiêu thông xe cầu Quảng Sơn 3 ngay trong năm đầu tiên, huy động máy móc thiết bị, con người làm xuyên lễ, xuyên Tết thi công chỉ trong 9 tháng thay vì 24 tháng như dự kiến. Công trình hoàn thành sớm không chỉ tạo thuận lợi trong vận chuyển vật liệu mà còn tiết kiệm cho Nhà nước khoảng 14 tỷ đồng.

Chấp nhận mua vật liệu giá cao

Trở về Hà Nội từ công trường cao tốc Hòa Liên - Túy Loan, đại tá Nguyễn Tuấn Anh, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn mang niềm vui lớn khi việc thông tuyến vào 19/8 đã nắm chắc trong tay.

Dự kiến, các hạng mục trên tuyến chính sẽ hoàn thành toàn bộ trước ngày 5/8. Dự án không những đáp ứng thời gian thông xe mà còn dư hơn 10 ngày dự phòng phát sinh và chỉ mất khoảng 7 - 8 tháng thi công kể từ khi nút thắt mặt bằng được tháo gỡ (tết Nguyên đán 2025) so với kế hoạch thực hiện trong 30 tháng.

Cao tốc Hòa Liên - Túy Loan sẽ được thông xe dịp 19/8 tới đây.

Niềm vui nhân đôi với khi phạm vi công việc trên chiều dài 23,5km trên cao tốc đoạn Hoài Nhơn - Quy Nhơn cũng từng bước tiến về đích chỉ sau 9 tháng thủ tục chuyển mục đích sử dụng rừng (2,5km) hoàn thiện, vật liệu điều phối thi công được khơi thông. Tại dự án này, thay vì thực hiện 35 tháng theo hợp đồng, nhà thầu hoàn thành chỉ trong 9 tháng.

Đại tá Nguyễn Tuấn Anh bộc bạch, trên công trường cao tốc, rút ngắn tiến độ không đơn thuần chỉ là câu nói mà là cả sự hy sinh lớn trong tính toán điều chỉnh phương án.

Thời gian qua, sự chỉ đạo và tinh thần trách nhiệm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ đã lan tỏa, tác động tích cực đến nhận thức của doanh nghiệp. Thay vì tình trạng dây dưa trong thi công dự án thường gặp ở nhiều năm trước, hiện nay, tâm thế của nhà thầu khi nhận hợp đồng là xác định cân đối đủ nguồn lực, đáp ứng đúng hoặc vượt tiến độ để khẳng định uy tín, danh dự và lương tâm nghề nghiệp.

Đại tá Nguyễn Tuấn Anh, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn

Như ở cao tốc Hòa Liên - Túy Loan, để giảm ảnh hưởng của thời tiết, vật liệu dạng hạt đắp sau cống, hầm chui, cầu… thay vì đắp đất, nhà thầu dùng đá base với chi phí cao hơn gần gấp đôi và chấp nhận chỉ được thanh toán với đơn giá thấp hơn theo hợp đồng ký kết.

Tại dự án Hoài Nhơn - Quy Nhơn, theo thiết kế, nhà thầu xay nghiền đá đào làm vật liệu thi công. Thế nhưng, xác định công suất xay nghiền không đáp ứng, nhà thầu quyết định bỏ tiền mua đá thương mại, chi phí phát sinh hơn 7 tỷ đồng cho gần 50.000m3. Chưa kể, tiến độ rút ngắn, nhân lực, xe máy, thiết bị phải tăng cường nhiều hơn, gấp rưỡi, gấp đôi thậm chí là hơn thế so với kế hoạch ban đầu.

"Là doanh nghiệp, ai cũng muốn lợi nhuận lớn, hiệu quả cao. Nhưng có những giai đoạn, chúng tôi chấp nhận giảm bớt doanh thu vì mục tiêu lớn của đất nước", lãnh đạo Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn nói.

Máy móc tổng lực thi công cao tốc Hòa Liên - Túy Loan những ngày cuối cùng.

Chủ động gỡ khó, xóa bỏ tâm lý trông chờ

Hơn hai năm thi công 24km tuyến chính cao tốc Quy Nhơn - Chí Thạnh với hàng loạt khó khăn đeo đẳng, hàng trăm cán bộ, kỹ sư, công nhân Tổng công ty Thăng Long đang dần chạm tay vào mục tiêu rút ngắn tiến độ 3 tháng, hoàn thành khối lượng công việc trước ngày 19/8.

Ngược dòng thời gian về giai đoạn đầu, ông Nguyễn Anh Văn, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Thăng Long cho biết, khi ấy, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên (cũ) bị xếp vào danh sách địa phương GPMB rất chậm.

Phối hợp cùng cơ quan chức năng địa phương trong tháo gỡ những "điểm nghẽn" lớn, với những hạng mục giá trị nhỏ hơn (khoảng vài chục triệu đồng), nhà thầu đã tự bỏ tiền chi trả cho người dân để sớm có mặt bằng.

"Đặc thù ở huyện Tuy An (cũ), việc di dời các ngôi mộ thường được thực hiện trước 15/7 Âm lịch. Nếu chờ trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án di dời, mọi thứ đều không còn ý nghĩa với người dân. Hiểu được mong muốn ấy, chúng tôi chấp nhận hỗ trợ người dân mỗi hộ vài chục triệu đồng để có được sự đồng thuận, giải tỏa nút thắt", ông Văn nói.

Đầu tháng 7/2025, cầu Kỳ Lộ - một trong những cây cầu cạn có trụ cao nhất trên cao tốc Bắc - Nam phía Đông thi công nhịp dầm cuối cùng bị vướng đường điện cao thế. Phương án đền bù đưa ra thấp hơn rất nhiều chi phí đơn vị điện lực tính toán.

Thay vì trông chờ chủ đầu tư và cấp chính quyền địa phương tháo gỡ, nhà thầu đã chủ động làm việc, thống nhất với điện lực địa phương kế hoạch cắt điện buổi tối phục vụ lao lắp dầm để bảo đảm an toàn. Chi phí liên quan nhà thầu tự bỏ. Nhờ đó, tiến độ thi công đáp ứng đúng kế hoạch.

Với việc làm chủ công nghệ, quá trình tăng tốc về đích, nhà thầu Việt đã nghiên cứu những giải pháp thi công tối ưu thời gian nhưng vẫn bảo đảm chất lượng những công trình có tính chất kỹ thuật phức tạp.

Vượt tiến độ nhờ làm chủ công nghệ

Ông Nguyễn Thế Minh, Phó cục trưởng Cục Kinh tế - Quản lý đầu tư xây dựng (Bộ Xây dựng) cho rằng, trải qua quá trình triển khai các dự án, đặc biệt là tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông, các nhà thầu Việt Nam đã dần lớn mạnh, có nhiều kinh nghiệm, tiềm lực tài chính để nhập máy móc, thiết bị hiện đại, làm chủ các công nghệ tiên tiến, thi công các công trình lớn, có yếu tố kỹ thuật phức tạp.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ: "Lợi ích hài hòa, rủi ro sẻ chia", vì mục tiêu chung và sự phát triển đất nước, không ít nhà thầu đã tự bỏ kinh phí, áp dụng giải pháp hiện đại, đưa dự án về đích sớm.

Như tại dự án Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, Tập đoàn Đèo Cả đã áp dụng giải pháp đào từng phần của mặt gương hầm để tăng mũi thi công, rút ngắn thời gian thi công hầm từ 6-9 tháng so với kế hoạch ban đầu.

Tại dự án Hậu Giang - Cà Mau, khi nguồn vật liệu cát khan hiếm, nhà thầu đã sử dụng giải pháp tăng tải bằng cấp phối đá dăm, hút chân không để giảm thời gian chờ lún, bảo đảm tiến độ hoàn thành.

Theo ông Minh, sự cống hiến, chủ động và tinh thần hỗ trợ lẫn nhau của các nhà thầu thời gian qua đã tạo sự đột phá trong đầu tư hạ tầng giao thông.

Từ hơn 1.000km đường bộ cao tốc ở thời điểm năm 2020, đến nay, cả nước có 2.268km cao tốc. Dự kiến dịp 19/8 sẽ hoàn thành thêm 208km, nâng tổng số đường bộ cao tốc cả nước lên 2.476km.

Cao tốc miền Tây hết khó nhờ sự quyết liệt của lãnh đạo Chính phủ

Bên cạnh sự chủ động của nhà thầu, có những dự án từng gặp khó khăn tưởng chừng không thể vượt qua như cao tốc đoạn Cần Thơ - Cà Mau. Song, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự đồng hành của bộ, ngành, địa phương và sự nỗ lực của nhà thầu, tiến độ triển khai đang ghi nhận những tín hiệu tích cực.

Ông Trần Văn Thi, Giám đốc Ban QLDA Mỹ Thuận cho biết, sau khi dự án khởi công, các nhà thầu đã số lượng lớn nhân lực, thiết bị thi công ngay. Song, quá trình thực hiện, dự án nhiều lần chậm tiến độ do thiếu vật liệu cát xử lý đất yếu.

Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo Chính phủ, Bộ Xây dựng, sự vào cuộc của địa phương, 20 mỏ cát lần lượt được cấp phép khai thác phục vụ cho các dự án.

Đặc biệt, sau khi đợt cao điểm thi đua "500 ngày đêm hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc" được Thủ tướng Chính phủ phát động, Bộ Xây dựng đã thực hiện hàng loạt giải như: chỉ đạo chuyển đổi biện pháp, tối ưu thời gian thi công tại những vị trí đất yếu có thời gian gia tải kéo dài; Làm việc với địa phương xử lý vướng mắc phát sinh, nhất nguồn vật liệu cát, đá; Phối hợp cùng các Bộ chuyên ngành thí điểm và áp dụng biển sử dụng cát biển thi công dự án tại phạm vi đoạn Hậu Giang - Cà Mau nhằm giảm áp lực cho nguồn cát sông.

Riêng từ đầu năm 2025 đến nay, Thủ tướng và Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã có 5 lần đi kiểm tra, họp chỉ đạo tháo gỡ khó khăn các dự án khu vực phía Nam, trong đó có dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau.

Lê An

Nam Khánh

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/500-ngay-dem-than-toc-noi-thong-3000km-cao-toc-gac-lai-loi-nhuan-vi-muc-tieu-lon-192250813195624275.htm