6 giải pháp đột phá để phát triển kinh tế tư nhân tại Việt Nam

2 ngày trướcBài gốc

Kinh tế tư nhân đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, được xem là một trong những động lực chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, giai đoạn 2010-2017, khu vực kinh tế tư nhân đóng góp xấp xỉ 40% GDP của cả nước.

Sự phát triển của kinh tế tư nhân đã mang lại nhiều thành tựu đáng kể, như tạo việc làm cho hàng triệu lao động, đóng góp lớn vào ngân sách Nhà nước và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Số lượng doanh nghiệp tư nhân tăng đều qua các năm, minh chứng cho sự năng động và khả năng thích ứng của khu vực này.

Với tầm nhìn chiến lược về vai trò, tầm quan trọng của kinh tế tư nhân, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách nhằm khuyến khích và tạo điều kiện cho khu vực này phát triển.

Trong bài viết “Phát triển kinh tế tư nhân - Đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng” Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết Bộ Chính trị sẽ ra Nghị quyết về kinh tế tư nhân và nhấn mạnh cần xác định phát triển kinh tế tư nhân là chiến lược, chính sách lâu dài của quốc gia.

Tương tự, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đã có những phát biểu quan trọng về việc tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế tư nhân. Tại phiên họp thứ tư của Tiểu Ban Kinh tế-xã hội Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng ngày 13/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh nhiệm vụ phát triển mạnh mẽ các thành phần kinh tế, trong đó có kinh tế tư nhân, lấy kinh tế tư nhân làm động lực quan trọng nhất thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, từ đó tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và có cơ chế, mạnh dạn đặt hàng, giao một số việc lớn cho các tập đoàn, doanh nghiệp tư nhân.

Những chỉ đạo của Tổng bí thư và Thủ tướng Chính phủ cho thấy quyết tâm của lãnh đạo Đảng và Nhà nước trong việc thúc đẩy kinh tế tư nhân, nhằm tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, giai đoạn 2010-2017, khu vực kinh tế tư nhân đóng góp xấp xỉ 40% GDP của cả nước.

Mặc dù số lượng doanh nghiệp tư nhân tăng lên đáng kể, nhưng khu vực này vẫn gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận vốn, môi trường cạnh tranh và chính sách hỗ trợ.

Hiện nay, quỹ hỗ trợ chưa phát huy giải ngân cho khối doanh nghiệp này, tài sản thế chấp cũng là khó khăn cho doanh nghiệp SME (vừa và nhỏ). Những con số tăng trưởng hiện nay vẫn phụ thuộc vào các khu vực kinh tế đầu tư nước ngoài (FDI). Bên cạnh những đóng góp nhất định, cần nhìn vào sự thật ở mặt còn lại là khu vực kinh tế tư nhân vẫn còn phát triển rất hạn chế và chưa mang lại lợi ích kinh tế cho nền kinh tế.

Để phát huy được sức mạnh, tạo bước đột phá lịch sử cho doanh nghiệp ở khu vực kinh tế tư nhân phát triển cần những giải pháp trong ngắn hạn năm 2025 lẫn lâu dài, giải pháp cần trước hết là gỡ vướng tiếp cận vốn.

Về dài hạn, để phát triển kinh tế tư nhân tại Việt Nam chúng ta cần tập trung vào các giải pháp đột phá như sau:

Một là Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách cơ cấu kinh tế và pháp luật để tạo nền tảng vững chắc cho cạnh tranh và đổi mới trong nền kinh tế. Điều này sẽ thúc đẩy sự phát triển của khu vực tư nhân, giúp nền kinh tế chuyển dịch sang mô hình tăng trưởng carbon thấp do khu vực tư nhân dẫn dắt, nhằm đạt mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.

Chương trình cải cách cần tập trung vào các lĩnh vực trọng yếu, bao gồm: Tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng cho tất cả các doanh nghiệp; Thúc đẩy khả năng tiếp cận tài chính cho doanh nghiệp vừa và nhỏ; Mở rộng nguồn vốn dài hạn; Nâng cấp và xanh hóa dịch vụ hạ tầng; Đảm bảo lực lượng lao động có kỹ năng đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế.

Những cải cách này sẽ giúp Việt Nam xây dựng mô hình tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo, chất lượng cao, bền vững và có năng suất cao.

Hai là, phát triển kinh tế tư nhân cần tập trung vào các vấn đề cốt lõi sau: Phát triển nhanh và bền vững, dựa chủ yếu vào khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đây là những yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tư nhân nâng cao năng suất, tối ưu hóa nguồn lực và thích ứng linh hoạt với sự biến động của thị trường.

Đổi mới tư duy và hành động, khuyến khích tinh thần chủ động, sáng tạo của doanh nghiệp trong việc nắm bắt và tận dụng kịp thời các cơ hội từ cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Quá trình này cần gắn liền với xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế để nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường và thu hút đầu tư nước ngoài.

Tái cơ cấu nền kinh tế, thúc đẩy chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng kinh tế số, xã hội số, trong đó doanh nghiệp tư nhân đóng vai trò quan trọng. Việc ứng dụng công nghệ số không chỉ giúp nâng cao hiệu suất hoạt động mà còn góp phần xây dựng hệ sinh thái kinh tế số đồng bộ, hiện đại.

Khuyến khích khu vực kinh tế tư nhân tham gia góp vốn, mua cổ phần của các doanh nghiệp Nhà nước trong quá trình cổ phần hóa hoặc khi Nhà nước thoái vốn.

Ba là, thực hiện phân bổ nguồn lực phát triển một cách hiệu quả, tạo điều kiện cho khu vực kinh tế tư nhân tiếp cận bình đẳng với các nguồn lực này. Đồng thời, cần đẩy mạnh phát triển các thị trường nhân tố sản xuất, đảm bảo môi trường cạnh tranh lành mạnh, minh bạch. Bên cạnh đó, việc thúc đẩy mạnh mẽ quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) và thoái vốn Nhà nước tại những doanh nghiệp không cần duy trì sở hữu vốn sẽ góp phần gia tăng cơ hội kinh doanh cho khu vực kinh tế tư nhân, từ đó khơi dậy tiềm năng phát triển và nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Bốn là, đẩy mạnh hỗ trợ phát triển doanh nghiệp tư nhân, tập trung vào hai nhóm trọng điểm: doanh nghiệp khởi nghiệp và doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Đối với doanh nghiệp khởi nghiệp, cần xây dựng và triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ về vốn, công nghệ, quản trị, cũng như các điều kiện thuận lợi giúp doanh nghiệp dễ dàng thành lập, gia nhập thị trường và cạnh tranh lành mạnh. Đồng thời, cần có cơ chế thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo vệ sở hữu trí tuệ, hỗ trợ kết nối mạng lưới tiêu thụ sản phẩm, qua đó tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững.

Đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, đây là lực lượng đông đảo nhất, năng động nhất, đóng góp quan trọng cho kinh tế - xã hội nhưng cũng dễ bị tổn thương trước những biến động của thị trường. Do đó, cần có chính sách hỗ trợ cụ thể, được luật định rõ ràng, nhằm xóa bỏ các rào cản hành chính không cần thiết, giảm gánh nặng chi phí không chính thức, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp tiếp cận và khai thác hiệu quả các nguồn lực quốc gia, từ tài chính, mặt bằng sản xuất đến thị trường tiêu thụ.

Năm là, tạo lập môi trường thuận lợi và điều kiện cần thiết để các hộ kinh doanh chủ động liên kết, hình thành các mô hình hợp tác hoặc chuyển đổi, mở rộng hoạt động theo mô hình doanh nghiệp. Đồng thời, khuyến khích sự ra đời của các tập đoàn kinh tế tư nhân đa sở hữu, thúc đẩy tư nhân tham gia góp vốn vào các tập đoàn kinh tế Nhà nước, giúp họ đủ tiềm lực tham gia vào mạng lưới sản xuất và chuỗi giá trị khu vực, toàn cầu.

Khuyến khích khu vực kinh tế tư nhân tham gia góp vốn, mua cổ phần của các doanh nghiệp Nhà nước trong quá trình cổ phần hóa hoặc khi Nhà nước thoái vốn, nhằm nâng cao hiệu quả quản trị, gia tăng động lực phát triển và tối ưu hóa nguồn lực kinh tế.

Bên cạnh đó, cần thúc đẩy mạnh mẽ mọi hình thức liên kết sản xuất, kinh doanh, cung ứng hàng hóa và dịch vụ theo chuỗi giá trị thị trường giữa kinh tế tư nhân, kinh tế Nhà nước, kinh tế tập thể và các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Việc này không chỉ tạo điều kiện tiếp nhận và chuyển giao công nghệ tiên tiến, phương thức quản trị hiện đại, mà còn nâng cao giá trị gia tăng, mở rộng thị trường tiêu thụ và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước.

Sáu là, thực hiện quyết liệt, đồng bộ và hiệu quả các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh phục hồi sau đại dịch Covid-19, giúp họ duy trì và phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh trong bối cảnh môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Các bộ, ngành và địa phương cần chủ động triển khai các giải pháp đảm bảo ổn định sản xuất, lưu thông hàng hóa thông suốt, an toàn và hiệu quả, đồng thời khắc phục triệt để tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng.

Bên cạnh đó, cần có chính sách hỗ trợ cắt giảm chi phí, tháo gỡ khó khăn tài chính, đảm bảo dòng tiền ổn định cho doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh, từ đó tạo động lực để khu vực kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ hơn, đóng góp tích cực vào nền kinh tế đất nước.

TS Nguyễn Hoàng Hiệp

Nguồn VietTimes : https://viettimes.vn/6-giai-phap-dot-pha-de-phat-trien-kinh-te-tu-nhan-tai-viet-nam-post183700.html?utm_source=web_vt&utm_medium=home_tinmoi_vt&utm_campaign=click_tinmoi