6 nguyên tắc dinh dưỡng bệnh nhân lao màng bụng cần lưu ý

11 giờ trướcBài gốc

NỘI DUNG

1. Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng với người bệnh lao màng bụng

2. Các dưỡng chất cần thiết cho người bệnh lao màng bụng

3. Xây dựng chế độ dinh dưỡng tốt cho bệnh nhân lao màng bụng

4. Những thực phẩm người bệnh lao màng bụng cần tránh

Bệnh lao màng bụng cũng có cùng nguyên nhân gây bệnh với các thể lao khác, đó là do vi khuẩn lao Mycobacterium tuberculosis gây ra. Đây là bệnh thứ phát từ một ổ lao trước đó.

Tùy theo cơ địa, tuổi tác, độc lực và số lượng của vi khuẩn lao cũng như tình trạng phản ứng của cơ thể người bệnh mà trên lâm sàng có các thể lao màng bụng cấp tính, bán cấp và mạn tính với các biểu hiện mờ nhạt hay rầm rộ.

Lao màng bụng nếu không điều trị kịp thời sẽ tiến triển phức tạp với nhiều biến chứng nặng nề có thể đe dọa tính mạng. Nếu phát hiện bệnh sớm và dùng thuốc chống lao theo đúng chỉ định của bác sĩ sẽ cho tiên lượng tốt.

Theo BS. Lý Châu, Bệnh viện Phổi Hà Nội, khi được chẩn đoán mắc lao màng bụng, người bệnh muốn bệnh khỏi, không tái phát, không bị kháng thuốc... cần phải dùng thuốc theo đúng phác đồ của bác sĩ chuyên khoa lao. Không nên tự ý uống thuốc, dùng thuốc theo đơn của người khác, hay dừng thuốc khi thấy các triệu chứng bệnh thuyên giảm. Bên cạnh đó, bệnh nhân cần nghỉ ngơi tĩnh dưỡng tốt, kết hợp chế độ ăn giàu đạm và vitamin. Không nên lao động nặng nhọc.

Lao màng bụng là tình trạng tổn thương viêm đặc hiệu của màng bụng thường là thứ phát sau ổ lao khác.

1. Tầm quan trọng của chế độ dinh dưỡng với người bệnh lao màng bụng

Theo Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và dự phòng bệnh lao của Bộ Y tế, đối với người bệnh lao cần điều trị, hỗ trợ - nâng cao thể trạng: như truyền đạm, vitamin và điều trị hỗ trợ chức năng gan, thận như truyền dịch, thuốc hỗ trợ chức năng gan... Bên cạnh đó, dinh dưỡng trong bệnh lao rất quan trọng vì lý do: Lao khiến cho suy dinh dưỡng trở nên trầm trọng và suy dinh dưỡng sẽ làm suy yếu hệ miễn dịch, từ đó làm tăng khả năng lao tiềm ẩn trở thành lao hoạt động.

Hầu hết bệnh nhân mắc lao hoạt động ở trong quá trình dị hóa và có biểu hiện sụt cân, một số người có biểu hiện thiếu vitamin và khoáng chất. Sút cân ở người bệnh lao có thể là nguyên nhân của một số yếu tố, bao gồm ăn uống ít do không ngon miệng, buồn nôn và đau bụng; mất dinh dưỡng do nôn mửa, tiêu chảy hoặc các rối loạn chuyển hóa. BMI thấp (dưới 18,5 kg/m2) và sút cân là nguy cơ tăng tỉ lệ tử vong và tái phát bệnh lao, có thể là dấu hiệu của việc đáp ứng kém với điều trị hoặc có nhiều bệnh đồng mắc.

Do đó, dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng đối với người bệnh lao màng bụng. Bệnh lao màng bụng gây ra tình trạng suy dinh dưỡng, làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến bệnh nhân dễ bị nhiễm trùng và khó phục hồi. Những người ở gần tình trạng suy dinh dưỡng dễ mắc bệnh lao do sức đề kháng giảm và cũng có nguy cơ bị nhiễm trùng hoặc tái phát bệnh lao mặc dù đã được điều trị. Những người bị suy dinh dưỡng, ăn kiêng quá độ dẫn tới thiếu đạm (protein) và vitamin cần thiết.

Về chế độ dinh dưỡng, người bệnh lao màng bụng cần được chăm sóc ở chế độ đặc biệt như ăn nhiều chất đạm, bổ sung vitamin và hạn chế ăn tinh bột. Một chế độ ăn uống hợp lý sẽ giúp bệnh nhân tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại vi khuẩn lao và các nhiễm trùng khác. Dinh dưỡng đầy đủ giúp cung cấp năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết để phục hồi sức khỏe, tăng hiệu quả điều trị. Bệnh nhân có thể dung nạp thuốc tốt hơn và giảm nguy cơ tác dụng phụ. Dinh dưỡng đầy đủ giúp giảm nguy cơ biến chứng và cải thiện tiên lượng.

2. Các dưỡng chất cần thiết cho người bệnh lao màng bụng

BS. Nguyễn Thành Tín, Bệnh viện đa khoa Quảng Nam cho biết, chế độ ăn trong điều trị triệu chứng cho bệnh nhân lao màng bụng cần chú ý giảm kích thích niêm mạc ruột, chống táo bón, ăn uống điều độ, giàu chất đạm, giảm mỡ béo, nhiều vitamin, thức ăn mềm dễ tiêu, chống tiêu chảy.

Tìm hiểu một số dưỡng chất cần thiết cho người bệnh lao màng bụng:

Protein: Protein rất quan trọng cho việc xây dựng và phục hồi các mô. Một chế độ ăn giàu protein có thể góp phần tăng cường hệ thống miễn dịch của người bệnh. Nguồn protein tốt bao gồm thịt nạc, cá, trứng, sữa, đậu và các loại hạt.

Vitamin và khoáng chất: Vitamin và khoáng chất giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ quá trình phục hồi. Các vi chất dinh dưỡng như vitamin A, E, C và D3 đặc biệt quan trọng đối với hệ miễn dịch khỏe mạnh. Khoáng chất quan trọng là kẽm, selen và sắt.

Một số loại thực phẩm tốt nhất cho bệnh nhân lao bao gồm các loại trái cây và rau quả màu vàng cam như cam, xoài, đu đủ, bí ngô ngọt, cà rốt giàu vitamin A, trong khi vitamin C có trong các loại trái cây tươi bao gồm ổi, amla, cam, cà chua, chanh ngọt, chanh, ớt chuông. Vitamin E thường có trong mầm lúa mì, các loại hạt, hạt giống và dầu thực vật.

Nguồn thực phẩm cung cấp selen và kẽm: Nấm và hầu hết các loại hạt và hạt giống bao gồm hạt hướng dương, hạt chia, hạt bí ngô, vừng, hạt lanh cũng là nguồn cung cấp selen và kẽm tốt. Các lựa chọn không phải là thực phẩm chay bao gồm hàu, cá và gà.

Năng lượng: Người bệnh lao màng bụng cần nhiều năng lượng hơn người bình thường. Nguồn năng lượng tốt bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau và chất béo lành mạnh.

Người bệnh lao màng bụng cần được chăm sóc ở chế độ đặc biệt, ăn nhiều năng lượng hơn người bình thường. Ảnh minh họa

3. Xây dựng chế độ dinh dưỡng tốt cho bệnh nhân lao màng bụng

Chế độ dinh dưỡng tốt cho bệnh nhân lao màng bụng cần tuân thủ 6 nguyên tắc sau:

3.1. Ăn uống cân bằng

Bệnh nhân mắc bệnh lao màng bụng nên áp dụng chế độ ăn cân bằng bao gồm nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, nguồn protein nạc và chất béo lành mạnh. Chế độ ăn cân bằng có thể giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng Mycobacterium tuberculosis và thúc đẩy quá trình chữa lành nhanh hơn.

3.2. Tăng lượng protein hấp thụ

Protein rất cần thiết cho việc xây dựng và phục hồi cơ và mô, bệnh nhân mắc bệnh lao có thể cần nhiều protein hơn bình thường để giúp phục hồi tổn thương do nhiễm trùng gây ra. Các nguồn protein tốt bao gồm thịt nạc, cá, gia cầm, trứng, đậu, đậu lăng và các sản phẩm từ sữa.

3.3. Tập trung vào carbohydrate tốt

Carbohydrate tốt là một phần thiết yếu của chế độ ăn uống lành mạnh, đặc biệt là đối với bệnh nhân lao. Carbohydrate tốt là carbohydrate phức hợp giàu chất xơ và chất dinh dưỡng, chẳng hạn như bánh mì nguyên cám, mì ống và gạo lứt. Những thực phẩm này cung cấp cho cơ thể năng lượng bền vững và giúp ổn định lượng đường trong máu, ngăn ngừa tình trạng tăng đột biến và sụt giảm có thể dẫn đến mệt mỏi và suy nhược.

3.4. Ăn nhiều bữa nhỏ thường xuyên

Người bệnh lao màng bụng nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn 3 bữa lớn. Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày có thể giúp bệnh nhân duy trì cân nặng và mức năng lượng, vì bệnh lao có thể gây chán ăn và sụt cân.

3.5. Người bệnh lao màng bụng cần giữ đủ nước

Uống nhiều chất lỏng, chẳng hạn như nước lọc, trà thảo mộc và nước ép trái cây tươi có thể giúp bệnh nhân đủ nước và hỗ trợ hệ thống miễn dịch.

3.6. Ăn thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất

Chế độ ăn uống cân bằng giàu vitamin A, C, D và E, kẽm, sắt và magie có trong các thực phẩm như khoai lang, trái cây họ cam quýt, cá béo, các loại hạt, thịt nạc và rau lá xanh có thể giúp hỗ trợ hệ thống miễn dịch hoạt động bình thường, thúc đẩy quá trình chữa lành, cải thiện sức khỏe xương và chữa lành vết thương ở bệnh nhân lao.

4. Những thực phẩm người bệnh lao màng bụng cần tránh

Cũng giống như thực phẩm lành mạnh và bổ dưỡng rất cần thiết cho người mắc bệnh lao, có một số loại thực phẩm cần phải tránh hoàn toàn trong quá trình dùng thuốc.

Tránh sử dụng thuốc lá.
Tránh uống rượu vì nó có thể ảnh hưởng đến quá trình điều trị bằng cách phản ứng với thuốc.
Hạn chế tối đa cà phê, đồ uống chứa caffeine, tăng lượng chất lỏng nạp vào cơ thể như nước lọc và nước dừa.
Tránh đồ ăn chiên rán, đồ ăn vặt và các sản phẩm tinh chế như đường, bột mì tinh chế,... vì chúng không có giá trị dinh dưỡng.
Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ hoặc thực phẩm khó tiêu vì có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh lao như tiêu chảy và đau bụng.

*Lưu ý, bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế chỉ định y khoa. Người bệnh lao màng bụng nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn chế độ ăn uống phù hợp nhất.

Thiên Châu

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/6-nguyen-tac-dinh-duong-benh-nhan-lao-mang-bung-can-luu-y-169250315145350526.htm