Dưới đây là 6 thói quen xấu trong bếp cần bỏ ngay, kèm theo cách khắc phục cụ thể, để tạo một môi trường nấu nướng an toàn cho gia đình.
1. Vừa nấu xong là tắt máy hút mùi
Vừa nấu ăn xong là tiện tay tắt máy hút mùi có thể biến nhà bếp thành “buồng khí độc”. Khói dầu khi nấu ăn không chỉ chứa PM2.5 mà còn có benzopyrene, acrolein cùng nhiều chất độc khác. Thêm vào đó là khí CO, NO₂ sinh ra từ bếp gas. Những chất này không biến mất ngay khi bạn tắt bếp mà vẫn lơ lửng trong không khí, dễ bị hít vào.
Cách khắc phục:
- Bật máy hút mùi trước khi nấu 3 phút để tạo luồng đối lưu không khí.
- Sau khi nấu xong, để máy chạy thêm 5–10 phút rồi mới tắt.
- Nếu máy hút mùi có chế độ hẹn giờ, hãy sử dụng để vừa tiện vừa an toàn.
2. Dùng chung thớt cho đồ sống và đồ chín
Nhiều gia đình chỉ có một chiếc thớt, cắt thịt sống xong lại cắt đồ chín, thậm chí là trái cây ăn ngay. Vi khuẩn như salmonella, listeria từ thịt sống, hải sản rất dễ bám lại trên thớt, sau đó lây lan sang thực phẩm chín, gây đau bụng, tiêu chảy, viêm ruột, đặc biệt nguy hiểm với người già và trẻ nhỏ.
Cách khắc phục:
- Chuẩn bị ít nhất 2–3 cái thớt riêng biệt, phân biệt bằng màu sắc như thớt đỏ dùng cho thịt sống, hải sản, thớt xanh dùng cho rau củ, thớt trắng dùng cho đồ chín, trái cây.
- Sau mỗi lần dùng, rửa thớt bằng nước nóng và nước rửa chén.
- Mỗi tuần, tráng thớt bằng nước sôi hoặc giấm trắng, phơi nơi khô thoáng để tránh mốc và nấm aflatoxin.
3. Quá tin vào dầu ép thủ công
Nhiều người lớn tuổi cho rằng “dầu ép thủ công không phụ gia, tốt cho sức khỏe”, nhưng thực tế đây lại chứa rủi ro cao. Nguyên liệu ép dầu có thể là lạc, mè, cải dầu bị mốc, đây đều là những nguồn sinh ra aflatoxin, chất gây ung thư mạnh. Trong khi đó, dầu ép thủ công không qua tinh luyện, không loại bỏ được độc tố. Chưa kể loại dầu này nhiều tạp chất, điểm bốc khói thấp, khi nấu sẽ sinh nhiều khói, tăng gánh nặng cho phổi.
Cách khắc phục:
- Không mua dầu ép thủ công bán trôi nổi trên thị trường.
- Chọn dầu tinh luyện của thương hiệu uy tín.
- Dùng dầu phù hợp mục đích, nếu xào thì dầu cải, dầu đậu nành (điểm bốc khói cao), nếu trộn salad thì dùng dầu ô liu.
4. Tái sử dụng dầu ăn nhiều lần
Dầu chiên chả, chiên quẩy thấy tiếc nên giữ lại dùng tiếp, đây là một trong những thói quen hại sức khỏe nhất. Dầu bị đun ở nhiệt độ cao nhiều lần sẽ sinh ra chất béo trans, acrylamide, gây tổn thương mạch máu và làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch.
Cách khắc phục:
- Hạn chế tối đa việc dùng lại dầu chiên.
- Nếu buộc phải giữ, hãy lọc sạch cặn dầu, bảo quản kín, để tủ lạnh không quá 3 ngày. Chỉ dùng cho món nguội hoặc nấu canh, tuyệt đối không chiên lại.
- Nấu ăn theo nguyên tắc mỗi bữa một lượng dầu vừa đủ để không dư thừa.
5. Không rửa chảo mà xào liên tục nhiều món
Để tiết kiệm thời gian, nhiều người xào món này xong là cho ngay món khác vào. Cặn thức ăn bám trên thành chảo khi bị đốt nóng nhiều lần sẽ bị cacbon hóa, sinh ra chất có hại, rồi lại bám vào món ăn mới.
Cách khắc phục:
- Sau mỗi món ăn nên rửa chảo sạch sẽ.
- Nếu sử dụng chảo gang thì bàn chải hoặc búi thép, chảo chống dính thì dùng miếng bọt biển mềm. Với chảo gang, rửa xong nên đun khô nước để tránh gỉ.
6. Đợi dầu bốc khói mới cho thức ăn vào
Nhiều người tin rằng, dầu phải bốc khói thì món ăn mới thơm, nhưng khi dầu bốc khói, nhiệt độ thường đã vượt 200°C. Ở mức này, vitamin C, axit folic trong rau bị phá hủy, đồng thời sinh ra các hợp chất aldehyde, ketone gây kích ứng đường hô hấp và tiêu hóa.
Cách khắc phục:
Áp dụng phương pháp “chảo nóng – dầu nguội”. Làm nóng chảo đến khi sờ tay gần thấy ấm, đổ dầu vào, khi dầu vừa lan đều thì cho thức ăn ngay. Cách này giúp món ăn mềm, giữ dinh dưỡng, đồng thời giảm sinh chất độc.
Phan Hằng (Theo Sohu)