7 dấu hiệu cảnh báo u não dễ bị bỏ qua

3 giờ trướcBài gốc

U não là một trong những loại bệnh khó phát hiện sớm nhất, bởi triệu chứng thường giống với các vấn đề quen thuộc.

Hầu như ai cũng từng đau đầu. Ai cũng có lần quên điện thoại ở đâu hoặc không nhớ nổi một cái tên. Phần lớn những khoảnh khắc ấy đều vô hại, chỉ là do căng thẳng, mệt mỏi hoặc đầu óc quá bận rộn.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm gặp, đó cũng có thể là những tín hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn: khối u não.

Những tín hiệu mơ hồ nhưng không nên xem nhẹ

U não là một trong những loại bệnh khó phát hiện sớm nhất, bởi triệu chứng thường giống với các vấn đề quen thuộc như mệt mỏi, đau nửa đầu, lo âu hay rối loạn nội tiết. Trong các cuộc phỏng vấn phục vụ nghiên cứu lâm sàng, nhiều bệnh nhân chia sẻ rằng họ đã cảm nhận điều gì đó “không đúng” từ nhiều tháng trước khi được chẩn đoán, nhưng không nghĩ tới u não.

Một nghiên cứu cho thấy phần lớn bệnh nhân có triệu chứng rõ rệt trước khi được phát hiện, song quá trình “tự trấn an” hoặc khó tiếp cận dịch vụ y tế khiến họ trì hoãn đi khám. Điều này rất nguy hiểm, bởi u não nếu phát hiện muộn sẽ đòi hỏi can thiệp xâm lấn hơn và để lại nhiều di chứng.

Dưới đây là 7 triệu chứng sớm được chính bệnh nhân mô tả - hầu hết đều dễ bị hiểu nhầm thành vấn đề sinh hoạt bình thường.

1. Khó tìm từ, diễn đạt chậm

Một số người nhận ra họ gặp khó khăn khi nói: tìm từ lâu hơn bình thường, không thể hoàn thiện câu hoặc mất nhịp trong hội thoại. Một bệnh nhân kể rằng họ phải viết ra suy nghĩ vì “không nói nổi thành lời”, dù cảm nhận rõ ràng điều bất thường.

Hiện tượng này có thể liên quan tới mệt mỏi, lo âu, nhưng nếu xuất hiện đột ngột hoặc kéo dài, đó là dấu hiệu đáng lưu ý.

2. “Sương mù não”: mơ hồ, khó tập trung

“Brain fog” - cảm giác đầu óc đặc quánh, khó suy nghĩ, hay quên - là mô tả chung của nhiều bệnh nhân. Một người đặt lịch gặp bác sĩ nhưng quên mất lý do khi đến nơi, dẫn đến bỏ lỡ cơ hội chẩn đoán.

Nhiều bệnh nhân miêu tả cảm giác đầu óc mơ hồ, khó tập trung, suy nghĩ chậm hoặc hay quên khi mắc u não. Ảnh: Happycity21/Getty Images/Canva

Triệu chứng này dễ bị nhầm với tiền mãn kinh, thiếu ngủ hoặc stress. Tuy nhiên, sương mù não đi kèm thay đổi lời nói hoặc thị giác thì cần phải được kiểm tra kỹ.

3. Tê, ngứa ran một bên cơ thể

Tê, châm chích xuất hiện đột ngột, đặc biệt chỉ một bên cơ thể hoặc khuôn mặt, có thể phản ánh khối u tác động lên vùng não điều khiển cảm giác - vận động. Bệnh nhân mô tả: “Nửa mặt bên phải, lưỡi và miệng tôi bị tê hoàn toàn”.

Mặc dù tê bì có thể do chèn ép thần kinh hay rối loạn tuần hoàn, triệu chứng mới và một chiều vẫn cần phải được thăm khám sớm.

4. Rối loạn thị giác bất thường

Nhìn đôi, méo hình, thấy đường thẳng bị cong - những hiện tượng tưởng như chỉ cần đổi kính thực chất có thể là dấu hiệu thần kinh. Một người từng cho rằng tất cả các vật dụng “bị méo” cho tới khi được chẩn đoán bị u não.

Thay đổi thị lực do mỏi mắt thường diễn ra nhất thời. Nhưng khi đi kèm đau đầu, chóng mặt, nói khó hoặc yếu cơ, người bệnh không nên trì hoãn kiểm tra.

Nếu rối loạn thị giác xảy ra đột ngột hoặc bất thường, đặc biệt kèm theo triệu chứng thần kinh, cần đi khám sớm. Ảnh: studioroman/Canva

5. Chữ viết thay đổi, thao tác mất chính xác

Một bệnh nhân chia sẻ: “Tôi đang ghi chép trong buổi họp thì chữ bỗng trở nên nguệch ngoạc, không kiểm soát được”. Đây là biểu hiện sớm của rối loạn phối hợp vận động tinh - vùng não điều khiển tay và ngón hoạt động không trơn tru.

Sự thay đổi dai dẳng trong chữ viết, cầm nắm hay thăng bằng cần phải được lưu ý, không nên xem là chuyện nhất thời.

6. Thay đổi tính cách hoặc hành vi

Cáu gắt, thờ ơ, mất động lực - những dấu hiệu tưởng chừng liên quan đến tâm lý - có thể có nguồn gốc từ tổn thương não. Một bệnh nhân cho rằng mình “kiệt sức vì công việc” và muốn nghỉ hưu, cho đến khi phát hiện u não.

Tính cách con người do nhiều yếu tố chi phối, nhưng sự thay đổi đột ngột kèm các triệu chứng thể chất khác thì có thể liên quan đến rối loạn thần kinh.

Mất động lực cũng là một dấu hiệu có thể có nguồn gốc từ tổn thương não.

7. Đau đầu kéo dài, không giống thường lệ

Hầu hết mọi người từng đau đầu, nhưng bệnh nhân u não mô tả loại đau “âm ỉ, liên tục, kéo dài nhiều tuần”, khác với đau do thiếu ngủ hoặc căng thẳng. Một bệnh nhân cho biết: “Cơn đau kéo dài hơn một tuần và hầu như ngày nào cũng xuất hiện.”

Đau đầu đi kèm buồn nôn, thay đổi thị lực, nói khó hoặc tê bì cần được xử lý khẩn cấp.

Hiện nay, y học chưa xác định chính xác nguyên nhân trực tiếp gây u não. Dù vậy, có một số yếu tố nguy cơ được ghi nhận có liên quan đến khả năng hình thành khối u trong não: yếu tố di truyền, tiếp xúc bức xạ ion hóa, tiếp xúc dài hạn với dung môi hữu cơ, thuốc trừ sâu, chất tăng trưởng trong ngành công nghiệp… Tuy nhiên, tất cả đều chưa có kết luận chắc chắn.

Hầu hết các trường hợp u não xuất hiện ngẫu nhiên, không xác định được nguyên nhân. Vì vậy, việc chú ý triệu chứng bất thường và thăm khám sớm đóng vai trò quan trọng hơn là tìm kiếm nguyên nhân.

Có một hoặc vài triệu chứng ở trên không có nghĩa là bạn mắc u não. Nhưng nếu cơ thể liên tục “khác thường” và bạn cảm thấy điều gì đó không ổn, hãy đi kiểm tra. Điều quan trọng nhất là lắng nghe cơ thể khi có những thay đổi bất thường, bởi tất cả những người từng trải qua bệnh đều nói: “Nếu cảm thấy cơ thể khác lạ, đừng bỏ qua. Dù kết quả là bình thường, sự yên tâm đó vẫn xứng đáng”.

Hồng Nhung

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/7-dau-hieu-canh-bao-u-nao-de-bi-bo-qua-10391153.html