Nấc cụt là hiện tượng mà hầu như ai cũng từng trải qua; tuy không nguy hiểm nhưng lại gây khó chịu, đặc biệt khi nấc diễn ra liên tục giữa chỗ đông người hoặc lúc bạn đang ăn uống, trò chuyện. Nấc cụt xảy ra khi cơ hoành – một cơ lớn ngăn cách lồng ngực và khoang bụng – co thắt đột ngột, khiến không khí bị hút nhanh vào phổi. Sự luồng khí này làm dây thanh âm đóng lại, tạo nên âm thanh đặc trưng “hức” không kiểm soát được.
Các nguyên nhân thường gặp gây nấc cụt gồm: Ăn quá nhanh, nuốt nhiều không khí; uống nước có gas, rượu bia; ăn cay hoặc nhiều gia vị kích thích; thay đổi nhiệt độ đột ngột, ví dụ đang uống nước lạnh lại ăn đồ nóng; căng thẳng, cười quá nhiều hoặc hốt hoảng bất ngờ.
Nấc cụt không nguy hiểm nhưng lại gây khó chịu. (Minh họa: Science-sparks)
Các mẹo chữa nấc cụt hiệu quả nhanh
Với những trường hợp kéo dài hàng giờ hay vài ngày, gây ảnh hưởng sinh hoạt, bạn cần đi khám để tìm nguyên nhân bệnh lý. Còn trong trường hợp bình thường, nấc cụt sẽ tự hết sau ít phút. Bạn có thể chữa nấc cụt nhanh bằng các mẹo vặt hữu ích sau:
Uống nước theo 3 cách đặc biệt
- Uống từng ngụm nhỏ liên tiếp: Cách này giúp kích thích cơ hoành hoạt động đều, từ đó ngắt cơn co thắt.
- Uống nước lạnh: Một cốc nước lạnh có thể làm tê nhẹ dây thần kinh, giúp cơn nấc nhanh chóng biến mất.
- Úp ngược cốc và uống: Cúi người về phía trước, uống nước từ mép đối diện của cốc, động tác bất thường này khiến cơ thể “quên” phản xạ nấc.
Uống nước theo cách đặc biệt là một mẹo chữa nấc phổ biến. (Ảnh: Sharp)
Nín thở
Lấy một hơi thật sâu, giữ hơi trong 10 – 20 giây rồi thở ra từ từ. Khi phổi căng đầy khí, cơ hoành sẽ “bận rộn” điều chỉnh, không còn co thắt gây nấc. Có thể lặp lại 2 – 3 lần để hiệu quả hơn.
Ăn một thìa đường hoặc mật ong
Vị ngọt đậm đặc của đường hay mật ong sẽ kích thích dây thần kinh phế vị (vagus nerve), làm gián đoạn tín hiệu gây co thắt cơ hoành. Đây là mẹo dân gian rất dễ áp dụng, đặc biệt hiệu quả với trẻ nhỏ.
Dùng chanh hoặc giấm
Ngậm một lát chanh nhỏ hoặc nhấp chút giấm loãng. Vị chua mạnh sẽ khiến hệ thần kinh tập trung xử lý cảm giác mới, nhờ đó ngắt cơn nấc.
Bịt tai hoặc xoa nhẹ vùng sau tai
Dùng tay bịt nhẹ tai trong vài chục giây hoặc xoa vào khu vực sát xương chũm (sau tai). Cách này cũng kích thích dây thần kinh phế vị, giúp kiểm soát cơn nấc.
Dùng biện pháp gây bất ngờ
Nhiều người tin rằng làm người bị nấc giật mình sẽ khiến họ quên đi phản xạ cơ hoành. Tuy không có cơ sở khoa học rõ ràng, nhưng thực tế lại mang đến hiệu quả khá thú vị.
Thở vào túi giấy
Dùng một túi giấy (không dùng túi nilon), hít vào thở ra liên tục trong khoảng 20 – 30 giây. Lượng khí CO₂ tăng lên trong máu khiến cơ hoành thư giãn, cắt cơn nấc.
Nguyệt Ánh