70% vi phạm hàng giả, hàng nhái không rõ nguồn gốc xuất xứ xảy ra tại chợ truyền thống, cửa hàng nhỏ lẻ

3 giờ trướcBài gốc

Theo đại diện Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, hệ thống phân phối đóng vai trò quan trọng, là cầu nối đưa sản phẩm từ nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng. Trong bối cảnh thị trường đang phát triển nhanh chóng, hệ thống phân phối trong nước đối diện nhiều thách thức, đặc biệt là về vấn đề minh bạch nguồn gốc xuất xứ hàng hóa.

Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn dẫn chứng báo cáo của lực lượng quản lý thị trường cho thấy: 70% các vụ việc vi phạm liên quan đến hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ xảy ra tại các chợ truyền thống và cửa hàng nhỏ lẻ.

Theo ông, điều này đặt ra sự cấp thiết của việc áp dụng công nghệ để giải quyết vấn đề.

“Ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc và chuyển đổi số là chìa khóa để xây dựng một hệ thống phân phối văn minh, hiện đại và tạo dựng niềm tin vững chắc với người tiêu dùng”, Phó Cục trưởng nhận định.

Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) phát biểu tại Hội thảo.

Tính đến hết năm 2024, hệ thống bán lẻ của cả nước có 8.274 chợ, 276 trung tâm thương mại (TTTM). Hệ thống phân phối là “hệ thần kinh” của thị trường nội địa, kết nối rộng rãi sản xuất - lưu thông - tiêu dùng.Ttuy nhiên ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn nhận định, quy mô chưa được phân bố đồng đều, chất lượng hạ tầng và quản trị còn chênh lệch, đặc biệt ở khu vực truyền thống.

Bên cạnh đó, thương mại điện tử tăng tốc cũng kéo theo thách thức lớn về minh bạch nguồn gốc và công cuộc chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.

Năm 2024, lực lượng quản lý thị trường đã thanh tra, kiểm tra 68.280 vụ, xử lý 47.135 vụ vi phạm; 9 tháng năm 2025 kiểm tra 17.746 vụ, xử lý 15.544 vụ, chuyển cơ quan điều tra 133 vụ có dấu hiệu tội phạm.

"Các con số này cho thấy quy mô và tính phức tạp của vi phạm trong lưu thông hàng hóa, đồng thời khẳng định nhu cầu ứng dụng mạnh mẽ công nghệ để giảm chi phí giám sát, tăng tính răn đe và nâng cao niềm tin thị trường", ông Tuấn nhấn mạnh.

Đáng chú ý, khung thể chế mới đang được đánh giá cơ hội bứt phá chuyển đổi số trong lĩnh vực này.

Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa (sửa đổi) hiệu lực từ 1/1/2026 đã bổ sung các điều khoản về truy xuất nguồn gốc và minh bạch chuỗi cung ứng; phân loại sản phẩm theo 3 mức độ rủi ro; đưa vào khái niệm “Hộ chiếu số của sản phẩm (Digital Product Passport – DPP)”; yêu cầu công khai thông tin hàng hóa kinh doanh trên nền tảng số và thúc đẩy ứng dụng AI, dữ liệu lớn, nhãn điện tử, mã số mã vạch trong quản lý chất lượng. Đây là nền tảng pháp lý để chuẩn hóa - số hóa xuyên suốt vòng đời sản phẩm.

Thông tư 02/2024/TT-BKHCN quy định quản lý truy xuất nguồn gốc bảo đảm kết nối, chia sẻ dữ liệu, trách nhiệm của doanh nghiệp và nhà cung cấp giải pháp.

Bộ Công an cũng đã báo cáo, đề xuất xây dựng Nghị định về định danh, xác thực và truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa - một mảnh ghép quan trọng để hợp nhất định danh chủ thể - hàng hóa - giao dịch trong môi trường số. Đồng thời, chuẩn bị các Thông tư chuyên ngành về truy xuất nguồn gốc hàng hóa và thực phẩm thuộc phạm vi quản lý, tạo hành lang triển khai đồng bộ theo đặc thù ngành hàng.

“Một hệ thống phân phối văn minh không chỉ là cửa hàng sạch đẹp, mà là hệ sinh thái dữ liệu minh bạch từ “nông trại/nhà máy đến bàn ăn”, nơi mỗi lần quét là một lần khẳng định niềm tin. Với hành lang pháp lý mới, nền tảng số quốc gia về truy xuất, thực thi dựa trên rủi ro và phối hợp liên thông, chúng ta có đầy đủ điều kiện để giảm gian lận, giảm chi phí tuân thủ và tăng năng lực cạnh tranh, bảo vệ người tiêu dùng, thúc đẩy phát triển bền vững thị trường nội địa”, ông Tuấn tin tưởng.

Đồng tình với quan điểm trên, trong bài tham luận tại hội thảo, ông Đỗ Hồng Trung, Phó Chánh Văn phòng Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia) nêu giải pháp Cơ quan quản lý Nhà nước cần sớm thực hiện truy xuất nguồn gốc hàng hóa bằng mã QR, blockchain. Ứng dụng công nghệ này sẽ giúp người tiêu dùng và cơ quan quản lý kiểm tra thông tin sản phẩm, từ sản xuất đến phân phối, thậm chí đường đi của sản phẩm bắt đầu từ nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm thương mại.

Doanh nghiệp cũng cần ứng dụng và thực hiện chuyển đối số vào công nghệ sản xuất, quản lý hàng hóa và bảo vệ thương hiệu bằng các loại tem điện tử, NFC, RFID. Đồng thời, đăng ký nhãn hiệu, bảo hộ sở hữu trí tuệ tại thị trường trong và ngoài nước.

Ông Trung cũng kêu gọi doanh nghiệp, người tiêu dùng tích cực tố giác đối tượng, sản phẩm vi phạm thông qua đường dây nóng, ứng dụng báo cáo, phản ánh.

Đỗ Kiều

Nguồn Vnbusiness : https://vnbusiness.vn/thi-truong/70-vi-pham-hang-gia-ha-ng-nhai-khong-ro-nguon-goc-xuat-xu-xay-ra-tai-cho-truyen-thong-cua-hang-nho-le-1109610.html