80 năm sau thảm họa hạt nhân Hiroshima

6 giờ trướcBài gốc

Loạt ảnh Here Goes River của nữ nhiếp ảnh gia người Nhật Aya Fujioka ghi lại hình ảnh quê hương Hiroshima vào năm 2017. Bộ ảnh từng đạt nhiều giải thưởng này khắc họa những góc đời thường, tĩnh lặng của thành phố - những khoảnh khắc tưởng chừng vụn vặn nhưng lại thấm đẫm ký ức đau thương. Nhân kỷ niệm 80 sau vụ ném bom nguyên tử, một số bức ảnh trong Here Goes River sẽ được trưng bày tại hội chợ nghệ thuật quốc tế Tokyo Gendai, tổ chức ở Pacifico Yokohama ngày 12-14/9.

"Sống ở đây đã nhiều năm, nhưng chỉ đến khi thực hiện dự án này, tôi mới nhận ra sông ngòi ảnh hưởng sâu sắc thế nào đến đời sống ở Hiroshima. Chúng gắn liền với cuộc sống sinh thường nhật, và khi chụp chúng, tôi thấy mình gắn bó với thành phố hơn bao giờ hết", Fujioka chia sẻ.

Có đến 6 con sông chảy qua thành phố Hiroshima. Ngày nào Fujioka cũng sống với dòng sông trong tầm mắt - đôi khi là qua khung cửa sổ từ căn hộ. "Tôi từng nghĩ dòng sông chỉ chảy về một hướng, nhưng khi dòng nước ngừng lại vì thủy triều và mặt nước lặng lẽ phản chiếu bầu trời, tôi mới nhận ra hóa ra mình chưa từng thực sự hiểu về chúng", cô nói.

Ảnh của Fujioka gợi nhớ về những biểu tượng lịch sử trường tồn của thành phố Hiroshima. Ví dụ hình ảnh một người lặng lẽ bước xuống sông - khung cảnh tưởng như đời thường nhưng lại gợi nhớ đến hàng nghìn người lao ra sông trong tuyệt vọng để tìm nước uống và làm dịu những vết bỏng cháy da sau khi quả bom nguyên tử được thả xuống thành phố ngày 6/8/1945.

Ban đầu, Fujioka muốn chụp một Hiroshima không bị định nghĩa bởi quá khứ nặng nề nhưng không dễ chút nào. "Lúc nào trong đầu tôi cũng văng vẳng một hình dung về 'Hiroshima' - nhưng đó là hình dung của người khác", cô nhớ lại. Phải đến khi được người thầy động viên: "Hãy chụp chính mối quan hệ của em với thành phố này", cô mới cảm thấy được giải phóng khỏi áp lực kể lại lịch sử. Từ đó, dự án dần thành hình.

Có những bức ảnh Fujioka chụp hoàn toàn tình cờ - như cảnh một nhóm nữ sinh đạng tạo dáng chụp ảnh theo trào lưu trên mạng xã hội. "Lúc đó tôi thậm chí còn không để ý phía sau là Vòm bom nguyên tử (Đài tưởng niệm chiến tranh), chắc mấy cô bé kia cũng vậy. Tại đây, quá khứ và hiện tại của Hiroshima hòa quyện vào nhau với một dòng sông chảy giữa", cô nói.

Ngay cả hành động chải tóc - thoạt nhìn bình thường - cũng gợi nhắc về ký ức ám ảnh. "Từ nhỏ chúng tôi đã được nghe chuyện phụ nữ Hiroshima rụng mất một nhúm tóc mỗi lần chải đầu", cô nói.

Fujioka vẫn tiếp tục chụp Hiroshima. Mỗi năm, vào ngày 6/8, cô lại mang máy ảnh đi dạo quanh thành phố từ sáng sớm tới khuya.

"Cầu nguyện là điều bạn có thể thấy ở khắp nơi. Nó như một phản xạ, một hành động gần như tự nhiên ở Hiroshima", cô mô tả.

Năm 2016, cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama đến thăm Hiroshima. Ông là tổng thống Mỹ đương nhiệm đầu tiên (và là duy nhất cho đến nay) làm điều này kể từ sau vụ thả bom. "Cảnh sát từ các tỉnh lân cận được điều động đến, cả thành phố như sôi sục, người dân rất háo hức vì tổng thống Mỹ đến. Tôi cố gắng ghi lại tiếng thì thầm và cảm giác phấn khích tột độ lan tỏa trong không khí", cô kể.

"Càng đi và chụp, tôi càng nhận ra những mảnh ký ức Hiroshima còn vương vấn trong từng ngóc ngách. Thành phố này được xây dựng lại bởi chính người dân sau chiến tranh và vẫn đang tiếp tục được kiến tạo. Hiroshima vẫn hiện diện - âm ỉ, thầm lặng - dưới lớp vỏ cuộc sống thường nhật. Và trong những vết nứt nhỏ bé ấy, vượt qua cái tôi cá nhân, tôi thoáng thấy một Hiroshima mà trước đây mình chưa từng nhìn thấy", Fujioka nói.

Tại Bảo tàng Tưởng niệm Hòa bình Hiroshima, có một mô hình mô phỏng khoảnh khắc bom nguyên tử phát nổ. "Trong ánh chớp trắng lóa ấy, dòng sông vẫn tiếp tục chảy. Đó là một cảnh tượng không ai từng thấy - kể cả những người trên chiếc máy bay thả bom. Khi quả bom phát nổ - 43 giây sau khi thả - chiếc Enola Gay đã bay xa khỏi khu vực. Dòng sông đen kịt ấy và dòng sông tôi nhìn từ căn hộ của mình tưởng như ở hai thế giới khác nhau. Tuy nhiên, tôi vẫn muốn tưởng tượng về cuộc sống thường nhật từng diễn ra dưới thứ ánh sáng chói lòa ấy", Fujioka nói.

Bộ ảnh Here Goes River biến khung cảnh quen thuộc thành những khoảng lặng để chiêm nghiệm. Không tạo cảm giác bi thương hay choáng ngợp, ảnh của Fujioka lặng lẽ khơi gợi những khoảng trống tinh tế đầy chất thơ còn đọng lại sau thảm họa.

Hiroshima, thành phố nằm trên đồng bằng châu thổ, hiện có khoảng 1,17 triệu dân. Khu vực bãi bồi giữa sông nơi quả bom nguyên tử rơi xuống hiện là Công viên Tưởng niệm Hòa bình Hiroshima.

Hoàng Linh

Ảnh: Aya Fujioka

Nguồn Znews : https://lifestyle.znews.vn/80-nam-sau-tham-hoa-hat-nhan-hiroshima-post1574923.html