Nguồn vốn tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội (hiện nay là 145.000 tỷ đồng) đã được giải ngân 2.845 tỷ đồng.
Phát triển nhà ở xã hội là một động lực phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh hiện nay, góp phần tăng đầu tư, tiêu dùng, bảo đảm an sinh, tiến bộ và công bằng xã hội, phát triển dân số, phát triển đô thị sáng xanh sạch đẹp.
Đầu tư cho nhà ở xã hội là đầu tư cho sự phát triển của xã hội, của đất nước; là nhiệm vụ quan trọng của hệ thống chính trị, phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, người dân, doanh nghiệp.
Tính đến nay, đã hoàn thành 103 dự án phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân với quy mô 66.755 căn. Số lượng dự án đã khởi công xây dựng là 137 dự án với quy mô 114.618 căn. Số lượng dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư là 415 dự án với quy mô 412.055 căn.
Nguồn vốn tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội (hiện nay là 145.000 tỷ đồng) đã được giải ngân 2.845 tỷ đồng, gồm 2.580 đồng cho chủ đầu tư tại 20 dự án, 265 tỷ đồng cho người mua nhà tại 15 dự án.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, việc giải ngân nguồn vốn tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội còn chậm và có khó khăn. Vẫn còn vướng mắc, khó khăn của các doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội trong tiếp cận đất đai, thủ tục đầu tư xây dựng, chỉ định thầu, tín dụng, chính sách ưu đãi…
Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội ngày 6/3, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết: Phải xác định nhu cầu sở hữu nhà ở, nhu cầu mua, nhu cầu thuê ở từng địa phương, làm rõ mục đích xây để bán hay để thuê, bởi nếu không biết rõ nhu cầu, cấp phép xây dựng nhà ở xã hội ở khu ngoại thành nhưng nguời thu nhập thấp lại muốn mua nhà ở nội thành để đi làm.
Với trường hợp vốn tín dụng, hoạt động ngân hàng có đặc thù là nguồn tiền cho vay dựa vào huy động của người dân nên bắt buộc phải đủ điều kiện vay thì mới cho vay được, các ngân hàng cũng phải thẩm định rất kỹ có khả năng thu hồi vốn thì mới cho vay.
"Ngân hàng huy động vốn của nguời dân là huy động ngắn hạn, còn cho vay làm dự án là cho vay dài hạn. Do đó, việc cân đối giữa cho vay và nguồn vốn huy động rất quan trọng để tránh việc khi người dân cần rút tiền mà tổ chức tín dụng chưa thu hồi được từ người vay, gây rủi ro cho ngân hàng", Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết.
Do vậy, theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, nguồn vốn từ hệ thống ngân hàng chỉ là giải pháp hỗ trợ thêm, không phải chính sách quyết định để thực hiện. Nếu sử dụng vốn ngân hàng thì có thể tính đến việc sử dụng nguồn vốn ngân sách ủy thác qua ngân hàng cho vay, hoặc thành lập Quỹ để ủy thác qua tổ chức tín dụng, khi thực hiện ủy thác thì tổ chức tín dụng có thể cho vay dài hạn hơn, lãi suất ưu đãi hơn.
Đối với 2 chương trình của ngân hàng là gói 145.000 tỷ đồng và chương trình cho vay tín dụng với người trẻ dưới 35 tuổi, Ngân hàng Nhà nước đã kêu gọi các ngân hàng có trách nhiệm với chỉ đạo này và lãi suất ưu đãi chỉ 1-3% đã thấp hơn thông thường.
Hiện nay, có 37/63 UBND tỉnh có 90 dự án, trong đó 40 dự án có nhu cầu vay vốn. Với chương trình cho người trẻ vay vốn mua nhà, thầu hết họ đều có nhu cầu thuê nhà, chứ chưa có nhu cầu mua nhà nên cần đánh giá lại.
Dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước đã kêu gọi được 9 ngân hàng đăng ký khoảng 45-55 ngàn tỷ đồng để cho vay trong thời gian 15 năm và lãi suất thấp hơn khoảng 1-3%. Đối với gói 145.000 tỷ đồng, ngân hàng tự nguyện cho vay nhà ở xã hội cũng đang ở mức lãi suất 6,1-6,6%/năm bằng lãi suất cho vay người nghèo.
Với kiến nghị về thủ tục, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo các ngân hàng phải khẩn trương rút ngắn thời gian thẩm định, còn quy định, điều kiện và khả năng trả nợ là điều các ngân hàng bắt buộc phải thẩm định.
Tuy nhiên, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng cho biết, đối với việc giải ngân cùng 1 dự án (chủ đầu tư do 1 ngân hàng cho vay và khách hàng mua nhà cũng do ngân hàng đó cho vay) là điều không thể vì người mua nhà có thể ở nhiều nơi khác nhau, có điều kiện tiếp cận nhiều nguồn vốn khác nhau nên với kiến nghị này, các ngân hàng khi cấp tín dụng phải giải thích rõ.
Hoa Sơn