Ác mộng cà phê giả

17 giờ trướcBài gốc

Nguyên liệu đen xì

Đại tá Huỳnh Bảo Nguyên - Phó Giám đốc Công an tỉnh Gia Lai vừa trực tiếp chỉ đạo tại hiện trường, tạm giữ hình sự đối với Võ Minh Tùng (SN 1978, trú phường Hội Phú, Gia Lai), Giám đốc Công ty TNHH MTV Nguyên Phát Gia Lai, kho xưởng sản xuất tại số 278 đường Trường Sa (xã Gào) để điều tra về việc sản xuất, buôn bán hàng giả.

Theo đó, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, môi trường, Công an tỉnh Gia Lai phối hợp với các đơn vị liên quan khám xét chỗ ở, nơi làm việc của Tùng. Tại cơ sản xuất, tổ công tác phát hiện Công TNHH MTV Nguyên Phát Gia Lai có dấu hiệu sản xuất cà phê giả, tuồn ra thị trường tiêu thụ. Qua khám xét, công an thu gần 5 tấn cà phê giả và 4,5 tấn nguyên liệu. Cà phê thành phẩm được đóng gói mang nhãn hiệu “Cà phê Thành Khôi”.

Cơ quan công an cũng làm việc với nhiều công nhân, người giúp việc liên quan đến công ty này, trong đó có Võ Minh Hạnh (SN 1987, trú phường An Bình, Gia Lai). Hạnh được Tùng thuê 10 triệu đồng/tháng để pha trộn đậu nành, hương liệu số lượng ít thành cà phê bột tung ra thị trường. Hạnh khai nhận, biết hành vi của Tùng vi phạm nhưng vẫn làm.

Liên quan tới vụ án, một lãnh đạo Công an tỉnh Gia Lai thông tin, kết quả giám định cho thấy hàm lượng caffeine trong sản phẩm cà phê của Công ty TNHH Nguyên Phát Gia Lai chỉ đạt 0,3%, thấp hơn mức tối thiểu cho phép theo tiêu chuẩn chất lượng là 0,7%. “Các đối tượng đã mua đậu nành về xay, trộn caramen (đường nấu đen) và lượng nhỏ cà phê để tạo ra cà phê giả, kém chất lượng rồi đóng gói thành phẩm để tuồn ra thị trường. Cơ quan công an đang giám định chất caramen này để xác định có nguy cơ gây ung thư hay không”, lãnh đạo Công an tỉnh Gia Lai nói. Theo lãnh đạo Công an tỉnh Gia Lai, cơ quan chức năng xác định đây là hành vi sản xuất cà phê giả, kém chất lượng.

Ông Đinh Văn Hà - Phó Chi cục Trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Gia Lai cho biết, từ đầu năm tới nay, đơn vị rất quan tâm, đã vào cuộc phát hiện, xử lý một số vụ việc vi phạm trong lĩnh vực cà phê. Đơn vị đã chuyển cơ quan công an để tiếp tục điều tra vụ việc đối với hộ kinh doanh Tý Bà Ba (số 74 Lê Hồng Phong, phường Ayun Pa, Gia Lai). Ngày 18/8, qua kiểm tra, hộ kinh doanh Tý Bà Ba đang kinh doanh mặt hàng cà phê dạng bột, loại 500g/gói, là sản phẩm của Công ty TNHH MTV Sản xuất, kinh doanh Cà phê Th.Ph. (địa chỉ ở quận 12, TPHCM).

Làm việc với cơ quan chức năng, ông Nguyễn Thành Sơn (chủ hộ kinh doanh Tý Bà Ba) khai đã nhập 30kg (60 gói loại 500g/gói) của doanh nghiệp trên. Ông Sơn đã bán ra thị trường 7,5kg (15 gói loại 500g/gói) có giá bán là 60.000 đồng/gói với tổng số tiền 900.000 đồng. Đoàn kiểm tra lấy mẫu loại cà phê trên để kiểm tra chất lượng và kết luận: “Lô cà phê được lấy mẫu này không có hàm lượng caffeine trong sản phẩm”. Như vậy, lô sản phẩm cà phê này là hàng giả về giá trị sử dụng, công dụng.

Chất màu đen tại cơ sở sản xuất của Công TNHH MTV Nguyên Phát Gia Lai được cho là caramen

“Công tác quản lý mặt hàng cà phê trên thị trường vẫn gặp một số khó khăn, bởi muốn đánh giá chất lượng cà phê phải lấy mẫu gửi đi rất lâu. Vì lâu nên không xử lý kịp thời. Trong khi đó, người sử dụng lại rất ít khi khiếu kiện để làm cơ sở cho đơn vị kiểm tra. Bởi vậy, quan điểm của đơn vị là các vụ việc gì phức tạp, tính chất nghiêm trọng sẽ phối hợp cùng công an để xử lý”, ông Hà nói.

Anh C.Đ. (SN 1994, chủ một quán cà phê ở phường Pleiku, Gia Lai) chia sẻ, cách đây không lâu, một nhân viên tới chào bán mặt hàng Cà phê Thành Khôi loại cà phê bột. Anh Đ. nhớ lại, thời điểm ấy, người tới chào hàng báo giá cà phê của đơn vị này giá chỉ từ 90.000-120.000 đồng/kg, trong khi đó giá thị trường lên tới 200.000-250.000 đồng/kg. Theo anh Đ., việc giá rẻ bất ngờ khiến bản thân đã nhiều nghi vấn, song người chào hàng nói là các tiệm tạp hóa, cà phê vỉa hè cũng hay đặt mua cà phê của công ty nên “yên tâm”. Tuy nhiên, quán cà phê của anh Đ. chuyên phục vụ thực khách kỹ tính nên mặt hàng trôi nổi như vậy không dám nhận.

“Cà phê ép máy phải 100% nguyên liệu là cà phê. Nếu dính phụ gia sẽ đóng cặn, mảng ở khay máy ép. Hơn nữa, khi nhìn cà phê của người chào hàng là cà phê Thành Khôi thấy sản phẩm keo, nhớt lại nên càng không thể nhập”, anh Đ. chia sẻ.

Cà phê được chọn lọc kỹ càng để tạo ra sản phẩm chất lượng

Ngày 27/10, Công an tỉnh Lâm Đồng cho biết, đang mở rộng điều tra vụ sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm (cà phê bột), bắt khẩn cấp Lương Anh Tài, Lương Anh Năng và Trần Lê Tứ để điều tra. Theo điều tra ban đầu, cơ sở Cà phê Lương Gia do Năng thành lập năm 2015 tại Quảng Nam, sau đó chuyển vào Đồng Nai hoạt động từ năm 2023. Dù đăng ký 5 loại sản phẩm “Coffee Lương Gia” có thành phần cà phê, đậu nành, muối, đường, bơ... nhưng thực tế tỷ lệ cà phê chỉ chiếm khoảng 30%.

Đến tháng 6, Năng bỏ hẳn cà phê, dùng 100% đậu nành rang tẩm hương liệu để sản xuất các sản phẩm mang nhãn hiệu “Lương Gia”, “Hương Chồn Ban Mê”, “Mộc Nhiên Buôn Ma Thuột”… Sau đó, Năng rủ anh trai là Tài cùng tham gia và thuê Tứ (em họ) làm nhân viên sản xuất và bán hàng. Bao bì, nhãn mác được đặt in sẵn hoặc mua tại chợ Kim Biên (TPHCM), ghi địa chỉ cơ sở ở nhiều tỉnh khác nhau nhằm đánh lạc hướng kiểm tra.

Trước đó, ngày 7/10, tại xã Kiến Đức (Lâm Đồng), Phòng Cảnh sát Kinh tế phối hợp CSGT kiểm tra ô tô tải biển số 92C-211.53 do Võ Đình Sang điều khiển và phát hiện chở số lượng lớn cà phê bột nghi giả. Làm việc với công an, Tứ khai toàn bộ nguyên liệu sản xuất là đậu nành, không có cà phê, hàng được tiêu thụ tại Đồng Nai và Lâm Đồng. Khám xét nơi sản xuất, lực lượng chức năng thu giữ 2.057 gói cà phê bột (hơn 1 tấn hàng đã đóng gói), 20 bao tải chứa cà phê bột chưa dán nhãn, 80 bao đậu nành rang tẩm hương liệu, 3 bao cà phê hạt cùng nhiều máy móc, bao bì, hồ sơ liên quan.

Làm đúng công bố, nâng chất lượng

Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Nguyễn Huỳnh Phú Lâm - Giám đốc Công ty Cổ phần Cà phê Classic (Gia Lai) cho hay, qua xem những hình ảnh về việc công an bắt giữ, ghi nhận tại cơ sở Công ty TNHH MTV Nguyên Phát Gia Lai, bản thân cũng cảm thấy rùng mình khi thấy cảnh một người đàn ông cầm gậy gỗ khuấy một nồi to, có màu đen nghi là caramen. Ông Lâm cho rằng, caramen phải kiểm soát nhiệt độ, đường tan chảy nên cần nồi chuyên dụng, kiểm soát chặt chẽ.

Cà phê thành phẩm mang nhãn hiệu “Cà phê Thành Khôi” của Công TNHH MTV Nguyên Phát Gia Lai

Công an Lâm Đồng thu giữ lượng lớn tang vật trong vụ án

“Tôi thấy họ làm như khuấy một nồi cháo heo, đảo dầu hắc làm đường nhựa. Tôi không hiểu làm sao họ làm cà phê rồi bán được ra thị trường. Bản thân tôi làm cà phê lâu năm ở Gia Lai nên nhận xét như vậy quả là rất ngại, nhưng mình làm ra sản phẩm mình phải dùng được, chứ không dùng lại bán cho người ta”, ông Lâm nói.

Theo anh Đặng Văn Huy, chủ nông trại Đặng Farm (xã Quảng Phú, tỉnh Đắk Lắk), giá cà phê nguyên chất hiện nay rất cao, nên nhiều quán nhỏ chọn cách pha trộn thêm nguyên liệu khác để giảm giá thành. Vấn đề còn bắt nguồn từ chuỗi sản xuất thiếu chuyên nghiệp. Nhiều cơ sở chế biến nhỏ, do không đủ năng lực, thiếu công nghệ, nên chỉ có thể mua nguồn nguyên liệu kém chất lượng, thậm chí là phần bị loại bỏ, để rang xay, pha trộn nhằm tăng lợi nhuận.

Ông Lâm cho rằng, tiêu chuẩn của Việt Nam đối với cà phê khuyến cáo là 1% caffeine trở lên, vì vậy người tiêu dùng phải đọc thông tin trên bao bì để lựa chọn, bởi có những đơn vị vẫn ghi trên bao bì chỉ 0,4-0,7% caffeine. “Mọi thứ làm phải có quy trình. Như đơn vị của tôi đều phải kiểm tra mức caffeine trong cà phê để đảm bảo thông tin mình đã công bố. Cái này là trách nhiệm của nhà sản xuất. Việc làm đúng công bố trên bao bì vô cùng quan trọng. Nếu làm không đúng như trên bao bì sẽ bị coi là hàng giả, dấu hiệu che đậy của đơn vị sản xuất vì lợi nhuận”, ông Lâm nói.

Cần minh bạch

Ông Lê Đình Tư - Giám đốc Công ty TNHH Aeroco Coffee (phường Ea Kao, Đắk Lắk) chuyên sản xuất cà phê đặc sản cho biết, cà phê Việt Nam được phân chia thành nhiều phân khúc khác nhau, bao gồm cà phê đặc sản, cà phê chất lượng cao, cà phê phát triển bền vững và cà phê thương mại. Trong đó, phân khúc cà phê thương mại chiếm tỷ trọng lớn nhất, chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi biến động giá cả thị trường thế giới.

Theo thực tế thị trường, giá cà phê Robusta nhân thô do nông dân bán ra cho đơn vị thu mua đang ở mức khoảng 120.000 đồng/kg. Sau khi phân loại, chế biến và tính hao hụt, giá thành sản phẩm hoàn thiện thường phải đạt từ 200.000 đồng/kg trở lên mới đảm bảo chi phí và lợi nhuận hợp lý.

Tuy nhiên, trên thị trường vẫn xuất hiện một số sản phẩm cà phê được chào bán với giá thấp hơn 200.000 đồng/kg. Theo ông Tư, mức giá trên gần như không thể có nếu sản phẩm là 100% cà phê nguyên chất. Khả năng cao các sản phẩm đó được pha trộn thêm thành phần khác nhằm hạ giá thành, dẫn đến chất lượng không ổn định và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin người tiêu dùng.

Ông Tư chia sẻ, những đơn vị làm ăn nghiêm túc, đóng thuế đầy đủ và đầu tư bài bản không thể bán dưới 200.000 đồng/kg cà phê. Việc một số cơ sở đưa ra giá thấp bất thường làm mất niềm tin khách hàng, làm giảm sức mua của các doanh nghiệp chân chính.

“Dù chọn theo phân khúc nào, việc tuân thủ quy chuẩn chất lượng Việt Nam là điều bắt buộc. Nếu sản phẩm được làm từ 100% cà phê thật, hàm lượng caffeine thường vượt 1%, kèm các chỉ tiêu khác theo quy định. Do đó, các cơ sở chế biến, đóng gói cần tuân thủ quy định, công bố đầy đủ thành phần trên bao bì sản phẩm và bảng kiểm nghiệm cà phê”, ông Tư nói và nhấn mạnh không riêng cà phê mà kinh doanh sản phẩm nào cũng cần minh bạch thông tin.

Theo ông Lê Đức Huy - Chủ tịch Hội đồng thành viên Simexco Daklak, vừa qua, Ban chỉ đạo 389 tỉnh đề xuất Ban chỉ đạo 389 Quốc gia chỉ đạo Bộ KH&CN chủ trì phối hợp cùng Bộ NN&MT, Bộ Y tế nghiên cứu, tham mưu xây dựng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia bắt buộc đối với cà phê bột thay thế Tiêu chuẩn quốc gia về cà phê bột (TCVN 5251:2015), quy định rõ về các yêu cầu kỹ thuật, thành phần, tỷ lệ cà phê thật và các phụ gia được phép sử dụng trong quá trình sản xuất, lưu hành trên thị trường cũng như xuất khẩu. Đồng thời, kiến nghị các lực lượng liên quan cần tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh cà phê bột.

Ban chỉ đạo 389 tỉnh Đắk Lắk cũng chỉ đạo Sở NN&MT, Sở Y tế, Sở KH&CN rà soát lại bản tự công bố sản phẩm cà phê bột trên địa bàn tỉnh, yêu cầu không được sản xuất, lưu hành các sản phẩm cà phê bột có hàm lượng caffeine dưới 1%. Khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến của thế giới như: HAPCCP, ISO 22000… trong chế biến để đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm.

Nhóm PV Tây Nguyên

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/ac-mong-ca-phe-gia-post1790952.tpo