3 ngày sau vụ ô tô lao vào rạp đám tang trên đường tỉnh 392 tại huyện Bình Giang, Hải Dương khiến 5 người bị thương, tôi thở phào khi biết tin sức khỏe các nạn nhân đều đã ổn định, không ai gặp vấn đề gì nghiêm trọng. Đây thực sự là điều may mắn, vì với sự hiện diện của cả đám đông giữa lòng đường, tai họa thảm khốc nào cũng có thể xảy ra khi chiếc xe do người có hơi men cầm lái đang lao tới.
Vì thế, chúng ta cũng cần truy cứu đến cùng trách nhiệm của các bên trong vụ việc này và xử lý thật nghiêm khắc, để có thể xóa bỏ hoàn toàn cái nạn coi lòng đường như cái sân nhà mình để giăng bạt, quây màn tổ chức sự kiện, vừa cản trở giao thông vừa có nguy cơ gây tai họa cho bản thân và bao người khác.
Cái sai của gia đình dựng rạp giữa đường là điều không cần bàn cãi và cũng có những chế tài rõ ràng, việc công khai xử phạt sẽ giúp tuyên truyền cho người dân về cái giá có thể vô cùng đắt của tập quán tùy tiện, hành xử theo kiểu lệ làng này. Tuy nhiên, nạn dựng rạp giữa đường không thể xóa bỏ nếu các chính quyền địa phương không kiên quyết, cứng rắn. Nói thẳng ra rằng, thực trạng này có thể tồn tại là do sự dung túng của các lực lượng chức năng.
Ở rất nhiều nơi, dường như người ta coi đó là điều đương nhiên, chỉ cần dựng tấm biển "Nhà có việc, xin nhường đường/xin đi qua lối khác" là có thể chiếm đến hơn nửa, thậm chí đôi khi chiếm hoàn toàn lối đi. Những cá nhân, đơn vị có chức năng kiểm tra, giám sát, ngăn chặn và xử phạt cũng mặc nhiên coi đây là chuyện đáng để thông cảm, nên mặc kệ.
Rạp đám cưới chiếm gần nửa lòng đường, ô tô chen chúc ở pần đường còn lại. (Ảnh: CAND)
Nhiều cán bộ quên mất vai trò của mình trong công việc, chỉ nhớ rằng những "nhà có việc" đó là hàng xóm, là bà con nên cứ nể nang, nghĩ rằng gia đình nào chẳng có lúc ma chay cưới hỏi, mình thông cảm cho người ra thì khi nhà mình có việc, mọi người cũng thông cảm cho mình.
Thế là họ để cái tình đè lên cái lý. Trường hợp rạp cưới lấn chiếm gây tai nạn thì mới tuyên bố kiểm tra, xử lý, còn lại thì từ lúc rựng rạp cho đến lúc thu dọn đều chẳng ai hỏi đến hoặc chỉ bị nhắc nhở đôi câu cho có mà thôi.
Có thể nói rằng, để nạn dựng rạp giữa đường tiếp diễn bao nhiêu năm qua, lỗi lớn nhất vẫn thuộc về chính quyền cơ sở. Cái rạp to nằm chình ình và người ra vào đông đúc như vậy, âm thanh phát ra lớn như vậy, ảnh hưởng lớn đến giao thông và sinh hoạt của các gia đình xung quanh như vậy, nếu nói các lực lượng chức năng không biết thì chẳng khác nào tin con voi lọt qua lỗ kim.
Nếu bị ngăn cản một cách kiên quyết thì người dân chắc chắn sẽ phải tìm phương án khác. Ai dám dựng rạp giữa đường nếu chính quyền địa phương không làm ngơ?
Pháp luật cấm các hành vi lấn chiếm lòng đường. Trong một số trường hợp, có thể cho phép dựng rạp tổ chức đám cưới, đám tang ở vỉa hè (xin nhấn mạnh là vỉa hè chứ không phải lòng đường), hộ gia đình phải thông báo với UBND phường, xã và phải chừa lại 1,5m vỉa hè cho người đi bộ. Còn dựng rạp chiếm lòng đường, nhất là tỉnh lộ, quốc lộ là hành vi quá nguy hiểm, sự dung túng cho hành vi đó của những cá nhân, đơn vị có trách nhiệm lại càng nguy hiểm hơn, vì sự dung túng đó chính là thông điệp lệch lạc khiến nhiều người dân nghĩ rằng trong tương lai, khi đến lượt mình, họ cũng sẽ được phép làm như thế.
Dân vi phạm luật sai một, cán bộ biết dân vi phạm mà vẫn để mặc là sai gấp 3, gấp 4 lần, hậu quả đối với cộng đồng cũng lớn hơn nhiều. Đó là sự coi thường pháp luật, vô trách nhiệm. Điều này không thể chấp nhận được trong xã hội hiện đại thượng tôn pháp luật.
Sau tai nạn khiến 5 người bị thương ở Hải Dương, UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo, trong đó yêu cầu làm rõ, xem xét trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân liên quan trong việc để người dân bắc rạp đám tang dưới lòng đường. Tôi hy vọng sớm đọc được trên báo chí kết quả của việc thực hiện chỉ đạo này, rằng những người có trách nhiệm liên quan là ai và bị xử lý ra sao.
Hoàng Hà