Ai dễ bị xơ vữa động mạch?

3 giờ trướcBài gốc

Xơ vữa động mạch là sự tích tụ cholesterol, chất béo, canxi và các chất khác trong và trên thành động mạch, gọi là mảng bám. Mảng bám này khiến động mạch bị thu hẹp, cản trở lưu lượng máu. Nếu mảng bám vỡ ra, sẽ hình thành cục máu đông, gây tắc nghẽn dòng máu đến não và tim, dẫn đến nhồi máu cơ tim hoặc tai biến mạch máu não. Vậy xơ vữa động mạch do đâu và cần làm gì để phòng ngừa?

Nguyên nhân gây xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch là một quá trình phức tạp, chưa xác định được nguyên nhân chính xác. Bệnh thường khởi phát từ sớm, tiến triển theo độ tuổi. Sự hình thành xơ vữa có thể bắt đầu từ tổn thương lớp nội mạc động mạch, chịu tác động của nhiều yếu tố nguy cơ như:

Tăng huyết áp: Kiểm soát huyết áp và thay đổi chế độ ăn giúp giảm nguy cơ đột quỵ, tai biến.

Rối loạn mỡ máu: LDL cholesterol cao cần được kiểm soát bằng thuốc hạ mỡ máu kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh.
Béo phì: Là yếu tố nguy cơ quan trọng của xơ vữa động mạch và các bệnh tim mạch khác.
Tiểu đường: Người bệnh cần kiểm soát đường huyết để giảm nguy cơ tổn thương mạch máu.
Ít vận động: Làm tăng cân, tăng huyết áp, tăng cholesterol xấu.
Chế độ dinh dưỡng kém: Ăn nhiều chất béo bão hòa, muối, đường góp phần làm tăng cân, tăng nguy cơ tim mạch.
Hút thuốc lá: Làm tổn thương nội mạc mạch máu, tạo điều kiện cho mỡ máu bám vào thành mạch.
Căng thẳng: Gây co hẹp mạch máu, tăng huyết áp; căng thẳng mạn tính làm gia tăng bệnh tim mạch.
Ngưng thở khi ngủ: Hiện tượng ngưng thở >10 giây hoặc giảm thông khí nhiều lần trong đêm, thường kèm ngáy to, dẫn đến tăng huyết áp và căng thẳng cho tim mạch.

Xơ vữa động mạch có nguy hiểm không?

Xơ vữa động mạch là quá trình tự nhiên, tiến triển âm thầm.

Xơ vữa động mạch khá phổ biến. Theo thời gian, bệnh có thể gây biến chứng nghiêm trọng, phụ thuộc vào loại động mạch bị hẹp, tắc. Đây là nguyên nhân chính của bệnh tim mạch, đau tim, đột quỵ, thậm chí đe dọa tính mạng.

Người trên 40 tuổi có nguy cơ cao mắc xơ vữa động mạch, và nguy cơ này tăng dần theo tuổi. Ở nhóm trên 60 tuổi, hầu hết đều có tình trạng xơ vữa động mạch, dù nhiều người không có triệu chứng rõ rệt.

Các chuyên gia khuyến cáo: người từ 40–74 tuổi, hoặc có yếu tố nguy cơ nên khám sức khỏe tim mạch định kỳ 1–2 lần/năm. Đặc biệt cần tầm soát xơ vữa động mạch nếu thuộc nhóm:

Có tiền sử gia đình mắc bệnh tim; Thừa cân, béo phì; Hút thuốc lá; Tăng huyết áp; Rối loạn mỡ máu

Lời khuyên từ thầy thuốc

Xơ vữa động mạch là quá trình tự nhiên, tiến triển âm thầm. Không thể ngăn chặn hoàn toàn nhưng có thể làm chậm tiến trình bằng cách kiểm soát yếu tố nguy cơ. Người dân nên:

Giữ cân nặng hợp lý (BMI < 23);
Ăn uống lành mạnh, ưu tiên thực phẩm tốt cho tim mạch;
Bỏ thuốc lá;
Tập thể dục đều đặn;
Hạn chế căng thẳng, không thức khuya;
Kiểm soát huyết áp, đường huyết, mỡ máu;

Khám định kỳ với bác sĩ rất quan trọng để theo dõi tiến triển bệnh, quản lý yếu tố nguy cơ và điều chỉnh điều trị khi cần. Các xét nghiệm thường được theo dõi:

Mức cholesterol: Đánh giá hiệu quả thuốc statin và chế độ ăn.
Huyết áp: Đảm bảo kiểm soát tốt nhờ thuốc hoặc thay đổi lối sống.
Đường huyết: Đặc biệt quan trọng ở người tiểu đường.
Siêu âm và chẩn đoán hình ảnh: Đánh giá lưu thông máu, phát hiện tắc nghẽn, kiểm tra hiệu quả can thiệp như đặt stent hay phẫu thuật bắc cầu.

BS. Phan Thị Mỹ

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/ai-de-bi-xo-vua-dong-mach-169250918194819081.htm