Trí tuệ nhân tạo khiến nhiều lao động bị sa thải. Ảnh minh họa. Nguồn: Vietnam+
Chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với CNN, CEO Dario Amodei của Anthropic cảnh báo về một tương lai không xa nơi AI vượt trội hơn con người trong hầu hết các lĩnh vực trí tuệ.
Đây là một thách thức lớn mà toàn xã hội cần phải chuẩn bị để đối mặt và thích ứng. Sự phát triển này sẽ ảnh hưởng đến mọi ngành nghề, kể cả những vị trí lãnh đạo cấp cao nhất.
Ông Amodei tin rằng các công cụ AI mà Anthropic và các công ty khác đang chạy đua phát triển có thể loại bỏ một nửa số công việc văn phòng cấp thấp và đẩy tỉ lệ thất nghiệp lên tới 20% trong 1-5 năm tới.
Con số này có nghĩa là tỉ lệ thất nghiệp của Mỹ có thể tăng gấp 5 lần chỉ trong vài năm. Lần gần nhất tỉ lệ này chạm ngưỡng tương tự là vào đỉnh điểm của đại dịch COVID-19.
Đây không phải là cảnh báo tiêu cực đầu tiên về việc AI có thể làm đảo lộn nền kinh tế. Trước đó, một khảo sát của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) đầu năm nay cho thấy 41% nhà tuyển dụng có kế hoạch cắt giảm nhân sự do tự động hóa bằng AI vào năm 2030.
Tuy nhiên, dự đoán của ông Amodei đặc biệt gây chú ý vì đến từ một lãnh đạo hàng đầu trong ngành. Điều này càng đáng quan tâm khi Anthropic hiện đang bán công nghệ AI với lời hứa hẹn rằng nó có thể làm việc gần như toàn bộ thời gian của một ngày làm việc thông thường của con người.
Lịch sử cho thấy tiến bộ công nghệ thường tự động hóa các công việc kỹ năng thấp, lương thấp, và người lao động bị thay thế có thể được đào tạo lại cho các vị trí có thu nhập cao hơn.
Tuy nhiên, nếu dự báo của ông Amodei đúng, AI có thể xóa sổ cả những vai trò chuyên môn cao hơn của giới "cổ cồn trắng" vốn đòi hỏi nhiều năm đào tạo và giáo dục tốn kém, và những người lao động này có thể không dễ dàng được đào tạo lại cho các công việc tương đương hoặc có mức lương cao hơn.
Trước bối cảnh này, ông Amodei gợi ý rằng các nhà lập pháp thậm chí có thể cần xem xét việc đánh thuế đối với các công ty AI.
Các nhà nghiên cứu và kinh tế học dự báo rằng công việc của các chuyên gia từ trợ lý pháp lý, nhân viên tính lương đến cố vấn tài chính và lập trình viên có thể thay đổi đáng kể, nếu không muốn nói là bị loại bỏ hoàn toàn, trong những năm tới.
CEO Meta, ông Mark Zuckerberg tháng trước cho biết ông dự báo AI sẽ viết 50% số mã của công ty trong năm 2026. CEO Microsoft Satya Nadella cũng nói rằng có tới 30% mã của công ty ông hiện đang được viết bởi AI. Ông Amodei cho hay hiện tại, khoảng 60% người dùng AI của Anthropic sử dụng công nghệ này để hỗ trợ con người, trong khi 40% dùng để tự động hóa hoàn toàn công việc của con người, và tỉ lệ tự động hóa đang ngày càng tăng.
AI đe dọa lấy đi việc làm của phụ nữ nhiều hơn nam giới
Báo cáo của ILO cho biết, AI có thể gây ra mối đe dọa lớn hơn đối với công việc của phụ nữ so với nam giới.
Báo cáo vừa công bố của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) cho biết các công việc mà phụ nữ thường làm dễ bị ảnh hưởng bởi trí tuệ nhân tạo (AI) hơn so với các công việc mà nam giới đảm nhiệm, đặc biệt là ở các quốc gia có thu nhập cao.
Ảnh minh họa: AI
Báo cáo của ILO chỉ ra rằng, khoảng 9,6% công việc mà phụ nữ thường làm sẽ được chuyển đổi cho AI, trong khi đó tỉ lệ tương tự ở nam giới chỉ là 3,5%.
Trên thực tế, AI ngày càng đảm nhận tốt các công việc như hành chính, văn thư, thư ký... Các công việc trong lĩnh vực truyền thông, phần mềm và tài chính cũng đang trong quá trình thay đổi khi AI mở rộng khả năng học hỏi của mình.
Theo báo cáo của ILO, các chính phủ, tổ chức của người sử dụng lao động và người lao động hãy suy nghĩ về cách AI có thể được sử dụng để nâng cao năng suất và chất lượng công việc.
Nguy cơ mất việc làm của nữ giới cao hơn nam giới trong bối cảnh AI thay thế ngày càng nhiều các công việc mang tính chất phụ trợ, hành chính hoặc dịch vụ, và những nhóm ngành có tiềm năng tự động hóa cao.
Một báo cáo của Goldman Sachs cũng cho thấy, khoảng 70% công việc mà AI có thể tác động là do phụ nữ đảm nhiệm bởi phụ nữ thường tập trung vào các ngành nghề có nguy cơ bị tự động hóa cao như: hành chính, dịch vụ khách hàng, bán lẻ, và sản xuất... AI có thể thay thế các công việc này, khiến phụ nữ mất việc làm với tỉ lệ cao hơn nam giới.
Cùng với đó, phụ nữ có thể ít được tiếp cận hoặc ít được đào tạo về các kỹ năng AI và công nghệ mới nổi. Điều này làm trầm trọng thêm khoảng cách giới trong ngành công nghệ, đồng thời làm hạn chế khả năng của phụ nữ trong việc chuyển đổi sang các công việc mới tạo ra bởi AI hoặc nâng cao kỹ năng để thích ứng với sự thay đổi của thị trường lao động.
Mặc dù AI có thể cải thiện năng suất và chất lượng công việc bằng cách tự động hóa các nhiệm vụ đơn điệu, nhưng nguy cơ AI tác động tiêu cực và gây ra mối đe dọa lớn hơn đối với công việc của phụ nữ là một thực tế đáng lo ngại.
T.LÊ (tổng hợp từ Vietnam+, VOV)