Các nhân viên làm việc tại văn phòng Objectways ở Karur, Tamil Nadu. Ảnh: Nikkei Asia.
Dharani Chandrasekar, cư dân thành phố Karur ở miền nam Ấn Độ, đang dán mắt vào màn hình máy tính. Cô nhanh chóng đánh dấu một bức ảnh chụp người đàn ông là giả và vội vàng chỉ ra những điểm bất thường: “Đường viền môi không đều, và trong ảnh chỉ có nửa chiếc mũi”. Ở phía cuối hành lang trong văn phòng của Objectways, đồng nghiệp của cô, Soumya Bosramalingam, cẩn thận xem một video. Cô chia sẻ với Nikkei Asia: "Vào những ngày bận rộn, một người thường phải phân tích khoảng 3 tiếng video".
Hai người phụ nữ này nằm trong số ngày càng nhiều người trẻ Ấn Độ đang sàng lọc và phân tích lượng dữ liệu khổng lồ được sử dụng để huấn luyện các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) trên toàn thế giới.
Đây thường là các văn phòng ở thành phố nhỏ, xa rời sự hào nhoáng của các trung tâm công nghệ, họ là những người hưởng lợi từ làn sóng gia công phần mềm mới sang châu Á do sự bùng nổ của AI gây ra.
Trớ trêu thay, chính công nghệ đó lại đang bị đổ lỗi cho tình trạng mất việc làm ở Mỹ, một trong những nước gia công phần mềm lớn nhất thế giới. Điều này làm dấy lên lo ngại rằng sẽ có những đợt cắt giảm lớn hơn nữa trong tương lai.
Các nhà tuyển dụng tại Mỹ đã thông báo cắt giảm hơn 71.000 việc làm trong tháng 11, tăng 24% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo báo cáo ngày 4/12 của công ty tư vấn tái bố trí nhân sự và huấn luyện điều hành toàn cầu Challenger, Gray & Christmas, trí tuệ nhân tạo (AI) được cho là nguyên nhân dẫn đến 6.280 trong số những đợt cắt giảm đó. Báo cáo cho biết công nghệ này đã gây ra gần 54.700 vụ sa thải theo kế hoạch trong năm nay và hơn 71.000 vụ kể từ năm 2023.
Sự trỗi dậy của ngành chú thích dữ liệu tại Ấn Độ
Văn phòng Objectways tại Karur, Ấn Độ. Ảnh: Nikkei Asia.
Tuy nhiên, Ravishankar Ramalingam, CEO của Objectways, cho biết việc thúc đẩy áp dụng AI thực chất đang tạo ra thêm việc làm cho công ty của ông. Ông nói: "Ban đầu, mọi người đều huấn luyện mô hình của mình bằng dữ liệu từ internet. Giờ đây, mọi người đều muốn có dữ liệu độc đáo, không có ở nơi khác, mở ra những cơ hội mới cho chúng ta".
Trong thuật ngữ công nghệ, công việc gắn thẻ dữ liệu được gọi là chú thích (annotation), đây là một ngành công nghiệp phát triển mạnh ở Ấn Độ, dự kiến sẽ tạo ra việc làm cho gần 1 triệu người vào năm 2030, so với 70.000 người vào năm 2020.
Hiệp hội các công ty phần mềm và dịch vụ quốc gia (NASSCOM) ước tính thị trường chú thích sẽ tăng gấp 14 lần trong cùng kỳ, đạt 7 tỷ USD.
Các nhà phân tích cho biết hoạt động gia công phần mềm tại châu Á sẽ tiếp tục nở rộ, bất chấp sự phẫn nộ ngày càng tăng đối với các công ty như Microsoft, Google, Amazon, Intel, IBM cắt giảm hàng chục nghìn việc làm tại Mỹ.
Lực lượng lao động nước ngoài của các công ty có trụ sở tại Mỹ đã tăng 32% từ năm 2019 đến năm 2024, với Pakistan, Ấn Độ và Philippines được hưởng lợi nhiều nhất nhờ nguồn nhân lực công nghệ có tay nghề cao và thành thạo tiếng Anh.
Tương lai không thể thiếu sự giám sát của con người
Các nhân viên của Objectways đang thực hiện huấn luyện chuyển động robot tại văn phòng của công ty ở Karur, Tamil Nadu. Ảnh: Nikkei Asia.
Trong khi các công ty gia công phần mềm đang tận dụng làn sóng AI, tương lai của những công việc này đang bị đặt dấu hỏi: liệu chúng có biến mất khi các mô hình AI thu thập đủ dữ liệu để trở nên đủ chính xác? Giám đốc điều hành NextWealth, Madhukar Yarra không nghĩ vậy.
Madhukar Yarra lập luận rằng AI là một "mô hình thống kê xác suất" được huấn luyện dựa trên dữ liệu lịch sử, điều này khiến nó dễ mắc sai lầm và khả năng dự đoán tương lai bị hạn chế. Ông nói: "Điều kiện cần thiết để thấy được ứng dụng thực tiễn của AI là nó phải được thiết kế với sự tham gia của con người. Phần lớn công việc kinh doanh của chúng tôi là xác minh hoặc kiểm chứng những trường hợp mà trí tuệ nhân tạo không thể giải quyết".
Bản chất của công việc thuê ngoài chắc chắn sẽ thay đổi. CEO Ramalingam của Objectways thừa nhận, mặc dù ông loại trừ mọi khả năng sụp đổ. Ông chỉ ra rằng Meta đã đầu tư 14,3 tỷ USD vào công ty chú thích dữ liệu Scale AI, cho thấy các gã khổng lồ công nghệ vẫn rất thận trọng và coi trọng vai trò của con người.
Objectways đang nhận được ngày càng nhiều yêu cầu từ các nhà sản xuất robot hình người đang tìm kiếm dữ liệu để huấn luyện robot của họ thực hiện các công việc nội trợ.
Navin, một nhân viên có kinh nghiệm xử lý hình ảnh cho xe tự lái, hiện đang dành hàng giờ cùng đồng nghiệp để tạo dữ liệu cho robot: nhặt vật thể, gấp khăn và sắp tới là pha cà phê.
Navin nói: "Tôi thích công việc này vì chúng tôi đang làm việc với xu hướng công nghệ lớn nhất hiện nay. Nhưng tôi chỉ hy vọng trí tuệ nhân tạo sẽ không cướp mất việc làm của chúng ta trong tương lai".
Theo Nikkei Asia
Tiến Dũng