Ai làm nên hiện tượng 'sách bán chạy'?

3 giờ trướcBài gốc

Các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh luôn nằm trong danh sách sách bán chạy. Ảnh minh họa: NXB Trẻ.

Ở Việt Nam, một cuốn sách bán hết 1.000-2.000 bản sau hai đến ba tuần kể từ khi phát hành là con số khiến nhiều người cảm thấy bất ngờ và ngạc nhiên. Bởi con số này không thua kém gì các quốc gia có nền văn hóa đọc phát triển như: Nhật Bản, Ấn Độ, Israel, hay Đức... nơi mà trung bình mỗi người dân đọc từ tám đến mười cuốn sách mỗi năm. Vậy thực hư câu chuyện này ra sao?

Câu chuyện phân phối và bán lẻ trước khi cuốn sách tới tay bạn đọc

Khi một đơn vị phát hành quyết định xuất bản một cuốn sách, nó sẽ được “quảng cáo” tới bạn đọc trước đó hàng tháng qua các phương tiện truyền thông như mạng xã hội hay website. Nếu cuốn sách đó là một tác phẩm được bạn đọc ở nhiều quốc gia yêu thích, hoặc tạo tiếng vang ở quê hương của tác giả, nó cũng sẽ gây chú ý với bạn đọc trong nước.

Các chiến lược truyền thông bài bản của các đơn vị phát hành cũng sẽ tạo được sự tò mò và chú ý của độc giả tới cuốn sách sắp lên kệ. Khi thấy đầu sách sắp xuất bản được chú ý, các công ty phân phối và bán lẻ sách sẽ đặt hàng trước, để có được nguồn hàng lớn, phục vụ cho lượng khách ghé tới nhà sách hàng ngày.

Lượng hàng đặt trước của các đơn vị phân phối và bán lẻ sách có thể lên tới con số vài trăm, thậm chí là vài nghìn cuốn. Với các đơn vị phân phối và bán lẻ lớn, có tới hàng chục cửa hàng trên khắp cả nước, thì con số này mới đủ để phân phối tới từng đơn vị bán lẻ, đảm bảo ở đâu cũng có hàng phục vụ người đọc.

Nếu 2.000 cuốn sách hết hàng trong vòng hai tới ba tuần kể từ ngày phát hành, không có nghĩa là 2.000 cuốn sách đó đã được người đọc mua hết. Các công ty phát hành sách thông báo “hết hàng” khi mà số lượng bản in ở kho của họ đã được phân phối hết. Số lượng bản in của cuốn sách ấy một phần đã đến tay khách hàng, một phần vẫn ở trong các cửa hàng, trong kho của các công ty phân phối và bán lẻ.

Bởi vậy, 2.000 bản in có thể hết hàng trong vòng hai tới ba tuần, nhưng chúng chưa thể đến tay từng độc giả trong một thời gian ngắn như vậy. Quá trình để từng cuốn sách đến tay 2.000-3.000 độc giả chắc chắn sẽ lâu hơn con số hai đến ba tuần mà các nhà phát hành đưa ra.

Với số lượng cửa hàng lên tới vài chục, cùng việc phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử trong vòng vài năm qua, nếu các công ty phân phối và bán lẻ không đặt hàng trước, họ sẽ không chuẩn bị đủ số hàng cần thiết để phục vụ những bạn đọc thường xuyên tới cửa hàng và khách hàng thân thiết, việc đặt trước này là rất cần thiết để phục vụ tốt cho độc giả.

Ấn bản bìa cứng, ấn bản đặc biệt và câu chuyện… hết hàng trong vài phút

Nhiều đơn vị phát hành cho ra mắt các ấn bản bìa cứng với con số khá khiêm tốt, 200-300 bản, nhiều hơn là 500 bản. Bản bìa cứng thường được đặt trước, thậm chí chuyển tiền trước. Dù chưa nhận sách, nhiều độc giả sẵn sàng thanh toán trước để sở hữu một bản sách “hiếm”.

Hai phần của tác phẩm Cây cam ngọt của tôi đều nằm trong danh sách sách bán chạy. Ảnh minh họa: Bình Book.

Vì số lượng bản bìa cứng khá ít, nhưng số lượng độc giả quan tâm và sở hữu nó khá nhiều, nên việc “săn” sách bìa cứng cũng khá gian nan. Nhiều bạn đọc đã chia sẻ rằng: Muốn sở hữu sách bìa cứng, cần nhanh tay và thêm cả may mắn nữa. Vì chỉ cần vào link đăng ký chậm chút thôi, nhiều độc giả đã phải ngậm ngùi vì không mua được cuốn sách mình mong chờ.

Nắm được điều này, nhiều đại lý và nhà phân phối sách đã đặt trước một số lượng sách bìa cứng từ đơn vị làm sách, để phục vụ các khách quen, những độc giả thân thiết và thường xuyên mua sách bìa cứng với mục đích sưu tầm, giữ làm kỷ niệm.

Với người thích sưu tầm sách, thuật ngữ “bao số” hay “mua đứt số” không còn xa lạ. Đơn vị phát hành thường thực hiện một lượng sách đặc biệt nhất định, có đánh số thứ tự. Người "bao số" là người cam kết mua một cuốn sách có con số mà mình "bao". Đơn vị phát hành nào càng uy tín, lượng "bao số" càng nhiều, thì lượng sách còn lại ra thị trường càng ít, do đó tăng độ hiếm cho ấn phẩm.

Những thông tin về việc một cuốn sách được tái bản sau hai đến ba tuần phát hành sẽ tạo hiệu ứng đám đông, khiến nhiều độc giả chưa biết tới nó tò mò và tìm mua sách. Từ đó, số lượng sách bán ra sẽ tăng nhanh.

Thụy Oanh

Nguồn Znews : https://znews.vn/ai-lam-nen-hien-tuong-sach-ban-chay-post1614082.html