Ngày 8/10, tại Hà Nội, Thời báo Ngân hàng phối hợp với Học viện Ngân hàng tổ chức Tọa đàm “Phát triển nguồn nhân lực trong thời đại AI”.
Hơn 3.400 nhân viên bị cắt giảm, sàng lọc nhân lực thời AI
Phát biểu tại tọa đàm, bà Lê Thị Thúy Sen - Tổng Biên tập Thời báo Ngân hàng cho biết, sự kiện là một trong những hoạt động ý nghĩa của Thời báo Ngân hàng và Học viện Ngân hàng, góp phần cụ thể hóa Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đồng thời thực hiện các mục tiêu của Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia.
Tọa đàm “Phát triển nguồn nhân lực trong thời đại AI” thu hút đông đảo các sinh viên, đại diện các tổ chức tín dụng tham dự. Ảnh: Thời báo Ngân hàng.
“Phát triển đội ngũ nhân lực có khả năng làm chủ công nghệ chính là yếu tố then chốt để ngành ngân hàng thực hiện thành công chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững. Mỗi sinh viên cần không ngừng nâng cao năng lực số, nuôi dưỡng tư duy sáng tạo và tinh thần học hỏi để thích ứng nhanh trong kỷ nguyên số” - bà Lê Thị Thúy Sen nhấn mạnh.
Theo bà Sen, trong kỷ nguyên số, AI (trí tuệ nhân tạo) như các phát minh công nghệ khác, bao giờ cũng có hai mặt. Với ngành Ngân hàng, một con số đáng chú ý được ghi nhận trong 6 tháng đầu năm 2025, đó là hơn 3.400 nhân viên ngân hàng bị cắt giảm trong 6 tháng đầu năm.
Cùng với đó, sự phát triển công nghệ mang hai mặt: một mặt mở rộng tri thức, nâng cao hiểu biết và năng lực học hỏi, nhưng mặt khác đặt ra thách thức về đạo đức và trách nhiệm trong cách sử dụng công nghệ.
Kể lại một câu chuyện tại bữa tối với CEO của một trong những ngân hàng nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam, bà Sen cho rằng, sinh viên khối kinh tế Việt Nam rất thông minh, nhưng trong quá trình tuyển dụng nhân sự, ngân hàng gặp hai điểm yếu lớn. Đó là hạn chế về ngoại ngữ và năng lực số, đây là hai yêu cầu cốt lõi mà công tác đào tạo hiện nay chưa đáp ứng được, khiến việc tuyển dụng nhân sự chất lượng cao trở nên khó khăn.
Không chỉ ngân hàng nước ngoài mà cả ngân hàng trong nước cũng đang đặt năng lực số lên hàng đầu, trong khi ngoại ngữ là chìa khóa giúp ngân hàng Việt Nam tiếp cận tri thức, công nghệ và các xu hướng mới của thế giới.
Đối với sinh viên, lực lượng nhân sự trẻ của đất nước cần phải làm gì trước thực trạng này. Dù “cánh cửa này có thể đóng lại”, nhưng “cánh cửa khác sẽ mở ra” nếu mỗi người biết chủ động học hỏi, lấy tri thức làm chìa khóa vượt qua khó khăn và thách thức.
Từ nguy cơ mất việc đến cơ hội mới
Cũng theo TS. Nguyễn Thị Thu Hà - Giám đốc Trường Đào tạo Cán bộ Agribank, hiện có khoảng 319.000 người đang làm việc tại 28 ngân hàng thương mại tính đến cuối năm 2024, gồm cả Agribank. Trong đó, một số ngân hàng tăng nhân sự, nhưng cũng có nơi phải cắt giảm do thừa lao động chưa thích ứng công nghệ, AI và tư duy số.
Bà Hà nhấn mạnh, công nghệ không chỉ là nhiệm vụ của bộ phận công nghệ thông tin, mà là trách nhiệm của mọi nhân viên và AI không đơn thuần là kiến thức học ở trường, mà là kỹ năng cần được rèn luyện hằng ngày.
"Thống kê cho thấy, dù có khoảng 56% lao động có nguy cơ mất việc trong 20 năm tới, nhưng có tới 65% công việc mới sẽ xuất hiện liên quan đến chuyển đổi số. Vì vậy, việc đào tạo và nâng cấp kỹ năng trở thành yếu tố sống còn" - bà Hà nhấn mạnh.
AI "sàng lọc" nhân sự ngân hàng, nơi tinh giản, nơi tuyển dụng không định biên. Ảnh minh họa.
Theo đại diện Agribank, AI đang tạo ra “thách thức kép”, vừa tiềm ẩn nguy cơ mất việc do tự động hóa và robot thay thế, vừa gây thiếu hụt nhân lực số giữa môi trường cạnh tranh gay gắt.
Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội nâng tầm nhân lực, khi những người biết tận dụng AI sẽ trở nên đa năng hơn, tập trung vào công việc giá trị cao, đồng thời mở ra các nghề nghiệp mới như nhà khoa học dữ liệu, kỹ sư AI, chuyên gia an ninh mạng, chuyên viên trải nghiệm số (UX Digital), hướng tới môi trường làm việc linh hoạt, sáng tạo và cân bằng hơn.
Theo TS. Phan Thanh Đức, nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực AI tại Việt Nam đang tăng trưởng nhanh chóng nhưng nguồn cung chưa đáp ứng đủ cả về số lượng lẫn chất lượng. Hiện mỗi năm thị trường thiếu từ 150.000 - 200.000 nhân lực công nghệ, trong đó, nhóm chuyên về AI là thiếu hụt nghiêm trọng nhất. Giai đoạn 2025 - 2030, nhu cầu nhân sự AI tăng tới 74%. Trong ngành ngân hàng, nhân lực AI ngày càng giữ vai trò trọng yếu.
TS. Phan Thanh Đức - Khoa Công nghệ thông tin và Kinh tế số (Học viện Ngân hàng) cũng thông tin về việc có ngân hàng giảm tới 100 chi nhánh, song có đơn vị tái cấu trúc bộ phận nhân sự theo hướng không định biên.
Ông Đức nhấn mạnh, các sinh viên không thể đứng ngoài làn sóng trí tuệ nhân tạo, nhưng cần ứng dụng AI một cách đúng mực và có đạo đức, đảm bảo kiểm chứng chính xác đầu ra, tránh “ảo giác” hoặc thông tin sai lệch do dữ liệu không thật gây ra.
Lãnh đạo một số ngân hàng thương mại trao đổi kinh nghiệm thực tế trong chú trọng đào tạo đội ngũ nhân sự để thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ.
Đại diện Agribank chia sẻ, với đặc thù là ngân hàng thương mại nhà nước lớn nhất về mạng lưới và nhân sự, phục vụ chủ yếu khu vực nông thôn, Agribank dành nguồn lực lớn để đầu tư công nghệ, lan tỏa văn hóa số trong toàn hệ thống và xây dựng chính sách lương riêng cho đội ngũ nhân sự công nghệ thông tin.
Trong khi đó, Vietcombank tập trung phát triển chiến lược nhân sự bài bản, hợp tác với các tổ chức tư vấn quốc tế để xây dựng khung năng lực, hoàn thiện mô hình quản trị và quy trình vận hành tinh gọn, hiệu quả. Ngân hàng cũng triển khai chính sách lương thưởng minh bạch, phúc lợi toàn diện...
Các diễn giả nhận định, nhiều ngân hàng sớm xác định nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố quyết định thành công của chuyển đổi số, từ đó tập trung đầu tư phát triển con người một cách bài bản, gắn với chiến lược phát triển dài hạn.
Để bảo đảm nguồn cung nhân lực chất lượng đáp ứng trong thời đại số, nhiều diễn giả đề xuất cần phát huy vai trò của các trường đại học và cơ sở đào tạo, hình thành mối liên kết chặt chẽ giữa ngân hàng, nhà trường, sinh viên. Các cơ sở đào tạo cần đổi mới chương trình giảng dạy, tăng hàm lượng kiến thức công nghệ số, cập nhật các học phần về phân tích dữ liệu, fintech, AI tài chính và an ninh mạng.
Song song, Bộ Giáo dục và Đào tạo nên xây dựng chuẩn đầu ra về kỹ năng số cho sinh viên khối ngành này. Về phía ngân hàng, cần mở rộng hợp tác với các trường qua các hoạt động thực chất, giúp sinh viên được trải nghiệm môi trường làm việc số và hình thành đội ngũ nhân lực trẻ đáp ứng nhu cầu thực tiễn của ngành./.
Ánh Tuyết