Tại tọa đàm, TS Nguyễn Quốc Hùng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) thông tin, với ngành ngân hàng, sự bùng nổ của AI đang mở ra cơ hội đột phá trong nhiều mảng hoạt động, trong đó có truyền thông chính sách và phát triển dịch vụ, sản phẩm. Việc ứng dụng AI không chỉ giúp tăng hiệu suất công việc, giảm chi phí, tiết kiệm thời gian mà còn góp phần tăng cường an toàn hệ thống tài chính.
Quang cảnh hội thảo.
Một số nghiên cứu cho thấy, đến năm 2025, khoảng 45% doanh số bán hàng trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng được thực hiện trên các nền tảng số, không phải tới các điểm giao dịch truyền thống.
Tại Việt Nam, hàng loạt ngân hàng thương mại (NHTM) đã và đang triển khai các giải pháp AI để nâng cao hiệu quả phục vụ khách hàng. Trong đó, các "trợ lý ảo" sử dụng công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên đang trở thành xu hướng phổ biến, giúp người dùng có thể giao tiếp, đặt câu hỏi và giao dịch ngay trên ứng dụng ngân hàng, không cần đến quầy.
“Lợi ích mang lại là các ngân hàng không cần duy trì đội ngũ nhân sự lớn để xử lý những việc lặp đi lặp lại, AI giúp tự động hóa quy trình như: Xử lý hồ sơ, đối chiếu dữ liệu, phê duyệt giao dịch, từ đó tiết kiệm chi phí, giảm thời gian chờ đợi và hạn chế sai sót” - ông Hùng nói. Tuy nhiên, ông Hùng cũng đưa ra cảnh báo, một sai sót trong hệ thống AI có thể gây ra khủng hoảng niềm tin, đe dọa sự ổn định của cả một tổ chức và thậm chí toàn hệ thống.
Theo TS Nguyễn Quốc Hùng, ứng dụng AI trong truyền thông chính sách và dịch vụ ngân hàng là bước đi chiến lược, góp phần hiện thực hóa Nghị quyết 57-NQ/TW và Chương trình Chuyển đổi số quốc gia. Đây không chỉ là đổi mới công nghệ, mà còn là cam kết giữ vững an toàn, ổn định hệ thống tài chính.
Bên cạnh thách thức lớn về nhân sự, theo bà Nguyễn Thị Thanh Bình, Phó tổng biên tập Thời báo Ngân hàng, trong lĩnh vực ngân hàng, AI cũng gây ra nhiều rủi ro liên quan đến bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư; nguy cơ lệ thuộc vào thuật toán, dẫn đến sai lệch thông tin nếu không được kiểm chứng; vấn đề pháp lý và đạo đức trong sử dụng AI...
Cùng chung nhận định này, TS. Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh đến những thách thức về an ninh mạng, bảo mật dữ liệu, nguy cơ tin giả (Deepfake) và các rủi ro về đạo đức AI là những rào cản hữu hình. Bên cạnh đó, chi phí đầu tư lớn, thiếu hụt nhân sự AI chất lượng cao, hành lang pháp lý chưa theo kịp công nghệ, và vấn đề "hộp đen" (black box) của AI khi ra quyết định (vì các nhà phát triển AI muốn bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của họ) cũng là những rào cản.
Để thúc đẩy ứng dụng AI trong ngành Ngân hàng, thời gian tới, TS. Nguyễn Quốc Hùng đề xuất cần ưu tiên xây dựng và tuân thủ các nguyên tắc đạo đức phát triển và ứng dụng AI, đảm bảo tính công bằng, minh bạch và phục vụ con người.
Bên cạnh đó, cân nhắc thành lập Hội đồng Đạo đức AI nội bộ để giám sát các dự án trọng yếu; Chủ động tăng cường hợp tác giữa các ngân hàng, công ty Fintech, viện nghiên cứu và cơ quan quản lý để chia sẻ kinh nghiệm, dữ liệu (trong phạm vi cho phép) và cùng phát triển các giải pháp AI an toàn, hiệu quả.
Để AI trở thành động lực phát triển bền vững cho ngành Ngân hàng, đại diện VNBA nêu khuyến nghị: Xây dựng khung đạo đức và quản trị AI, cân nhắc thành lập Hội đồng đạo đức AI nội bộ để giám sát các dự án trọng yếu; tăng cường hợp tác hệ sinh thái; ưu tiên đầu tư nền tảng hạ tầng. Đặc biệt, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trong đó xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù để thu hút và giữ chân đội ngũ chuyên gia về AI, khoa học dữ liệu và an ninh mạng. Song song đó, cần triển khai các chương trình đào tạo để nâng cao nhận thức và kỹ năng số cho toàn thể cán bộ, nhân viên.
T.Xuân