Al-Haddad, nhân tố then chốt đối với đàm phán ngừng bắn ở Gaza

12 giờ trướcBài gốc

Nhen lại cơ hội ngừng bắn

Lực lượng Hamas cho biết họ đã gửi một phản hồi với “tinh thần tích cực” đối với đề xuất ngừng bắn ở Gaza do Mỹ làm trung gian và đã chuẩn bị tham gia vào các cuộc đàm phán để thực hiện thỏa thuận, trong đó bao gồm việc thả con tin và tìm giải pháp chấm dứt xung đột.

Một bức ảnh hiếm hoi về Izz al-Din al-Haddad, người đang nắm quyền lãnh đạo thực tế đối với lực lượng Hamas ở Gaza.

Lực lượng Palestine này viết trên trang web chính thức của mình hôm 5/7: “Phong trào Hamas đã hoàn tất các cuộc tham vấn nội bộ... liên quan đến đề xuất mới nhất của những người hòa giải... Phong trào đã đưa ra phản hồi các nhà trung gian anh em, được thể hiện bằng tinh thần tích cực. Hamas đã chuẩn bị đầy đủ, với tất cả sự nghiêm túc, để ngay lập tức bước vào vòng đàm phán mới về cơ chế thực hiện khuôn khổ này”.

Trước đó, ngày 3/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố “đề xuất cuối cùng” về lệnh ngừng bắn kéo dài 60 ngày trong cuộc chiến kéo dài gần 21 tháng giữa Israel và Hamas, đồng thời cho biết ông dự đoán sẽ sớm nhận được phản hồi từ các bên. Trong một diễn biến hôm 2/7, người đứng đầu Nhà Trắng cũng cho biết Israel đã đồng ý “các điều kiện cần thiết để hoàn tất” lệnh ngừng bắn kéo dài 60 ngày và trong thời gian đó, các nỗ lực sẽ được thực hiện nhằm chấm dứt cuộc chiến tại Gaza.

Với những thông tin kể trên, có thể thấy cơ hội ngừng bắn và xa hơn nữa là hòa bình cho Gaza, đã được nhen lên. Tiến trình đàm phán nhiều khả năng sẽ sớm được khởi động trở lại và lần này, nổi lên một nhân tố mới có tiếng nói quyết định bên phía Hamas. Đó là Izz al-Din al-Haddad, người hiện đã trở thành thủ lĩnh trên thực tế của Hamas sau khi những nhà lãnh đạo cao hơn của lực lượng này, Yahya và Mohammed Sinwar, thiệt mạng.

Các chiến binh Hamas dưới sự chỉ huy của Al-Haddad trước đây đảm trách bảo vệ khu vực phía Bắc Gaza.

Được biết đến với các bí danh “Abu Suhaib” và “Bóng ma của Lữ đoàn al-Qassam”, Al-Haddad là một chỉ huy dày dạn kinh nghiệm có hiểu biết sâu rộng về các hoạt động tình báo và vũ trang. Al-Haddad đã trốn thoát khỏi các cuộc truy lùng gắt gao nhất của Israel và hiện đang nắm giữ thẩm quyền về con tin, hoạt động quân sự cũng như các quyết định quan trọng liên quan đến đàm phán ngừng bắn bên phía Hamas.

“Bóng ma của Lữ đoàn al-Qassam” đã bước ra ánh sáng

Sự thăng tiến của Al-Haddad trong hệ thống phân cấp Hamas đã kéo dài nhiều thập kỷ. Sự nghiệp của vị thủ lĩnh hiện đã ngoài 50 tuổi này bắt đầu ở Lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam với tư cách là chỉ huy cấp đại đội.

Hy vọng ngừng bắn tại Gaza lại được nhen lên sau khi Hamas tuyên bố sẵn sàng bước vào đàm phán ngay lập tức.

Với cá tính mạnh mẽ và năng lực tác chiến vượt trội, ông nắm quyền chỉ huy 1 tiểu đoàn, sau đó được giao nắm giữ một lực lượng gồm 6 tiểu đoàn và 1 đơn vị biệt kích. Sự thăng tiến của ông đạt đến một tầm cao mới sau vụ Israel ám sát Bassem Issa, lãnh đạo quân sự cao nhất của Hamas hồi tháng 5/2021. Những xáo trộn trong cơ cấu nhân sự sau đó đã tạo điều kiện để Al-Haddad được bổ nhiệm làm chỉ huy Lữ đoàn Gaza, một trong những vị trí quan trọng nhất tại Hamas.

Vào tháng 6/2024, ông được cho là đã được chỉ định làm tổng chỉ huy khu vực phía Bắc Gaza. Và, sau cái chết của nhà lãnh đạo quân sự Yahya Sinwar hồi tháng 10 năm ngoái, Al-Haddad đã đảm trách chỉ huy 2 bộ tư lệnh khu vực lớn và 14 tiểu đoàn của Hamas. Trên thực tế, Al-Haddad đã chia sẻ quyền chỉ huy Dải Gaza với thủ lĩnh Mohammed Sinwar cho đến khi ông này bị Israel loại bỏ. Sự phân chia quyền lực kể trên là tiền đề thuận lợi cho việc củng cố quyền kiểm soát của Al-Haddad đối với nhánh quân sự.

Al-Haddad từ lâu đã là mục tiêu của quân đội Israel. Ông sống sót một cách thần kỳ sau ít nhất 6 lần bị ám sát suốt từ năm 2008 đến nay. Có tới 4 cuộc không kích của Israel nhắm vào nơi ở của ông đã được thực hiện vào các năm 2008, 2012, 2021 và 2023, nhưng vị chỉ huy quân sự này vẫn thoát hiểm kịp thời. Kể từ khi cuộc chiến tại Gaza bắt đầu, 3 chiến dịch khác đã được tiến hành nhằm tiêu diệt Al-Haddad, bao gồm một cuộc đột kích của quân đội Israel vào địa điểm được cho là nơi ông đang ẩn náu. Nhưng, nhân vật có biệt danh “Bóng ma của Lữ đoàn al-Qassam” đã trốn thoát.

Al-Haddad cực kỳ cảnh giác về nơi ở và hoạt động của mình. Ông thường xuyên thay đổi địa điểm và duy trì các giao thức an ninh chặt chẽ, chỉ dựa vào một số ít người được chọn từ vòng tròn thân cận để liên lạc với bên ngoài. Sự thận trọng triệt để này đã giúp Al-Haddad sống sót ngay cả khi Israel treo giải thưởng 750.000 USD cho bất cứ người Palestine nào thông tin giúp bắt giữ hoặc tiêu diệt ông.

Al-Haddad cũng là một nhân vật cấp cao trong Al-Majd, một đơn vị phản gián nội bộ của Hamas do cố thủ lĩnh Yahya Sinwar thành lập. Đơn vị tình báo này được giao nhiệm vụ xác định và loại bỏ những người bị cáo buộc là cộng tác với Israel. Công việc tại Al-Majd đã làm sâu sắc thêm mối quan hệ của Al-Haddad với thủ lĩnh Yahya Sinwar và cung cấp cho ông cái nhìn sâu sắc quan trọng về bối cảnh đe dọa nội bộ của Gaza.

Sự tin tưởng giữa Al-Haddad và anh em nhà Sinwar bắt nguồn từ nhiều năm hợp tác, cả trong các hoạt động tình báo và chiến lược vũ trang. Liên minh này đã giúp định vị ông như một người kế nhiệm tự nhiên khi các nhân vật cấp cao của Hamas bắt đầu rơi rụng trong các cuộc tấn công và ám sát của Israel.

Đến thời điểm này, Al-Haddad đã bắt đầu giám sát cả khía cạnh quân sự và dân sự trong nỗ lực tái thiết của Hamas tại Gaza. Theo trang tin Firstpost, dù Hamas còn một nhân vật nữa cũng quan trọng là Muhammad Shabana, chỉ huy Lữ đoàn Rafah, nhưng Al-Haddad mới là người nắm giữ quyền phủ quyết đối với đề xuất ngừng bắn mới nhất do đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump, ông Steve Witkoff làm trung gian.

Một gương mặt cứng rắn

Tình báo Israel đánh giá Al-Haddad có quan điểm rất cứng rắn, kiên quyết phản đối những nỗ lực của Israel nhằm lật đổ Hamas khỏi quyền lực. Họ nhận định rằng Al-Haddad có thể sẽ ngăn chặn mọi nỗ lực giải cứu tất cả các con tin còn lại trước khi chiến tranh ở Gaza kết thúc hoàn toàn và quân đội Israel rút lui. “Al-Haddad cũng có những ranh giới đỏ giống hệt như những người tiền nhiệm của ông ta”, Michael Milshtein - cựu sĩ quan tình báo quân đội Israel, chuyên về các vấn đề Palestine, nói với Báo New York Times.

Người Israel biểu tình kêu gọi chính phủ sớm đạt thỏa thuận ngừng bắn với Hamas và đưa các con tin ở Gaza trở về.

Bản thân Al-Haddad cũng phải chịu những mất mát không thể bù đắp trong cuộc chiến với Israel. Con trai cả của ông, Suhaib, đã thiệt mạng trong một cuộc không kích nhằm vào Gaza City ngày 17/1/2025. Một cuộc không kích tương tự cũng cướp đi sinh mạng của cháu trai ông. Và, vào tháng 4 vừa qua, con trai thứ hai của ông cũng thiệt mạng trong một chiến dịch đột kích của Israel.

Cũng theo New York Times, Al-Haddad được cho là đang ở thành phố Gaza, quê hương của ông. Một viên chức tình báo Trung Đông tiết lộ, vị thủ lĩnh này đã nhắc lại nhiều lần trong những tuần gần đây rằng ông sẽ đạt được một “thỏa thuận danh dự” để chấm dứt chiến tranh với Israel hoặc nếu không thì cuộc chiến sẽ trở thành "một cuộc chiến giải phóng hoặc một cuộc chiến tử vì đạo”.

Trong lúc Al-Hadda vẫn “ẩn dật” ở hậu trường, vai trò ngoại giao công chúng phần lớn đã được giao cho những người khác. Muhammad Ismail Darwish, một nhân vật ít người biết đến trong hàng ngũ chủ chốt của Hamas khi chủ yếu phụ trách tài chính, đang nổi lên như một nhà đàm phán chủ chốt thay mặt cho Al-Haddad. Nhưng, tất nhiên, tiếng nói quyết định vẫn sẽ đến từ Al-Haddad.

Sau những tháng giao tranh dữ dội hồi đầu cuộc chiến giữa Israel và Hamas ở Gaza, đã có một thời gian ngắn ngủi chiến sự tạm lắng và một số con tin người Israel đã được thả. Trong một cuộc chuyển giao như vậy, Al-Haddad đã tham gia và đưa ra những sửa đổi rất cứng rắn về các mốc thời gian, đảo ngược hoàn toàn thỏa thuận về nguyên tắc trước đó Hamas đã nhất trí với phía Israel. Những sửa đổi đó khiến Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ tại Trung Đông Steve Witkoff nổi giận và chỉ trích rằng “chỉ đưa các bước thụt lùi”.

Ảnh hưởng của Al-Haddad đối với những quyết định có tính rủi ro cao như vậy cho thấy khi ông nắm giữ vai trò quyết định trong việc hoạch định chính sách và chiến lược của Hamas, các cuộc thương thảo sẽ chẳng dễ dàng. Hamas đã thể hiện thiện chí và sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán, nhưng thỏa thuận ngừng bắn còn tùy thuộc vào việc Israel có chấp nhận “cài số lùi” hay không. Nếu Thủ tướng Benjamin Netanyahu cương quyết bảo lưu quan điểm loại bỏ hoàn toàn Hamas khỏi Gaza, rất khó để hy vọng Israel nhận được cái gật đầu từ Al-Haddad.

Nguyễn Khánh

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/hau-truong/al-haddad-nhan-to-then-chot-doi-voi-dam-phan-ngung-ban-o-gaza-i774170/