Alibaba vượt khủng hoảng vì phát ngôn của Jack Ma để thành gã khổng lồ AI thế nào?

3 giờ trướcBài gốc

Ant Group là hãng công nghệ tài chính thuộc gã khổng lồ công nghệ Alibaba, do Jack Ma đồng sáng lập. Thời điểm đó, Jack Ma, một trong những tỷ phú lớn nổi tiếng nhất Trung Quốc, đã bị giám sát chặt chẽ vì những bình luận dường như chỉ trích các cơ quan quản lý tài chính của nước này.

Tại diễn đàn ở thành phố Thượng Hải ngày 24.10.2020 có sự tham dự của một số nhân vật quyền lực nhất trong giới chính trị và tài chính Trung Quốc, Jack Ma nói các ngân hàng nước này có “tâm lý như tiệm cầm đồ”. Tỷ phú sinh năm 1961 nói việc các ngân hàng yêu cầu thế chấp quá nhiều, dựa nhiều vào tài sản đảm bảo, làm hạn chế khả năng cho vay với những người hoặc doanh nghiệp không có tài sản lớn. Ông cho rằng những quy định tài chính ngày càng chặt chẽ của Trung Quốc kìm hãm phát triển công nghệ.

Những gì diễn ra sau đó là bốn năm áp lực đè nặng lên đế chế của Jack Ma.

Kể từ khi đợt IPO (chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng) bị hủy bỏ, hơn 400 tỉ USD đã bị xóa sổ khỏi vốn hóa thị trường Alibaba, dù giá trị gần đây đã tăng trở lại.

Trong những tháng sau khi Ant Group IPO thất bại, Jack Ma đã lùi xa khỏi sự chú ý của công chúng và Alibaba, công ty thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc,suy yếu với những thay đổi về quản lý và cơ cấu không mang lại nhiều kết quả. Những động thái này không phải là đặc điểm về sự kiên cường mà Alibaba thể hiện trong quá khứ và khác xa với vị thế vững chắc hiện tại của họ.

Thế nhưng, những ai hiểu về Jack Ma biết rằng đừng bao giờ coi thường ông.

“Điểm nổi bật ở Jack Ma và tính cách của ông là không bao giờ bỏ cuộc”, Brian Wong, cựu giám đốc Alibaba và là tác giả cuốn sách Đạo của Alibaba, chia sẻ với hãng tin CNBC.

Alibaba từng lao đao sau khi Jack Ma chỉ trích các ngân hàng Trung Quốc có “tâm lý như tiệm cầm đồ” Ảnh: Getty Images

Brian Wong vừa xuất hiện trong chương trình Built for Billions (Xây dựng cho hàng tỉ USD) của Arjun Kharpal - phóng viên công nghệ cấp cao thuộc hãng tin CNBC. Trong đó, Arjun Kharpal khám phá những khoảnh khắc thử thách nhất của Alibaba và tìm hiểu cách công ty này phát triển để trở thành gã khổng lồ AI (trí tuệ nhân tạo) Trung Quốc.

Trước đây, Arjun Kharpal sống tại thành phố Quảng Châu (Trung Quốc), nơi ông chuyển đến vào năm 2018 để mở văn phòng của CNBC.

Quy mô của Alibaba

Arjun Kharpal viết về công nghệ trong hơn một thập kỷ, tập trung chủ yếu vào Trung Quốc. Ông đã sống ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trong ba năm, từ tháng 10.2018 đến tháng 12.2021, khi Alibaba đang trải qua bước chuyển mình đáng kể.

Alibaba đã phát triển từ một sàn thương mại điện tử giao dịch trực tuyến giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp trong những ngày đầu (B2B) của internet vào năm 1999, nay trở thành tập đoàn có tầm ảnh hưởng khổng lồ.

Hoạt động kinh doanh của Alibaba hiện bao phủ mọi lĩnh vực, từ giao đồ ăn đến thương mại điện tử toàn cầu, điện toán đám mây và AI.

Thương hiệu và quy mô của Alibaba thể hiện rõ nhất trong Ngày Độc thân, sự kiện mua sắm hàng năm do công ty tiên phong, với chương trình giảm giá và ưu đãi lớn trên khắp các nền tảng. Từ một ngày giảm giá đơn lẻ, sự kiện nay kéo dài hàng tuần.

Arjun Kharpal cho biết đã tham dự Ngày Độc thân của Alibaba ở cả Thượng Hải, nơi có buổi dạ tiệc hoành tráng với sự góp mặt của người nổi tiếng và các tiết mục âm nhạc, và trụ sở chính tại thành phố Hàng Châu (Trung Quốc). Toàn công ty cùng hoạt động khi hàng tỉ USD được giao dịch trong thời gian ngắn. Theo Arjun Kharpal, những trải nghiệm đó đã mang đến cho ông cái nhìn sâu sắc thực sự về quy mô của Alibaba.

Alibaba đôi khi được ví với gã khổng lồ công nghệ Amazon (Mỹ), nhưng đó không phải là sự so sánh khập khiễng.

"Alibaba hiện được coi là đối thủ đáng gờm trong lĩnh vực công nghệ, chứ không chỉ là công ty thương mại điện tử", Duncan Clark, cố vấn ban đầu của Alibaba và Chủ tịch công ty tư vấn BDA China, chia sẻ với CNBC trong chương trình Build for Billions.

Áp lực và sự tái cấu trúc

Sau khi thương vụ IPO của Ant Group bị hủy bỏ, Alibaba và toàn bộ ngành công nghệ Trung Quốc đã phải đối mặt với bài toán nan giải. Chính quyền Trung Quốc bắt đầu siết chặt quản lý với các hãng công nghệ trong nước. Một quan điểm phổ biến là Trung Quốc lo ngại về quyền lực mà các doanh nhân trong nước đang nắm giữ.

Đế chế của Jack Ma đã phải chịu đựng các quy định chặt chẽ hơn và đóng khoản tiền phạt chống độc quyền gần 3 tỉ USD vào năm 2021.

Alibaba bắt đầu quá trình “tự kiểm điểm” khi phải chiến đấu trong thị trường nội địa khó khăn với sức mua yếu và cạnh tranh ngày càng tăng từ các đối thủ như PDD và JD.com. Alibaba cần làm gì để khôi phục tăng trưởng? Liệu Jack Ma đã kết thúc sự nghiệp?

Khi rời Trung Quốc vào năm 2021, Arjun Kharpal rất ngạc nhiên trước việc thị trường quốc tế quá tập trung vào Jack Ma. Dường như mỗi lần Jack Ma tái xuất là dấu hiệu cho thấy vị thế của Alibaba trong mắt chính phủ Trung Quốc. Ví dụ, cổ phiếu Alibaba sẽ tăng vọt nếu Jack Ma bị phát hiện ở đâu đó tại Trung Quốc.

Điều này che lấp những gì đang diễn ra trong hậu trường. Alibaba đã trải qua một trong những cuộc tái cơ cấu lớn nhất lịch sử, nhưng chưa làm thay đổi vận mệnh của gã khổng lồ công nghệ.

Daniel Zhang, người kế nhiệm Jack Ma làm giám đốc điều hành và sau đó là chủ tịch Alibaba, bất ngờ thông báo kế hoạch từ chức năm 2023. Người kế nhiệm Daniel Zhang là hai chuyên gia kỳ cựu được kính trọng: Giám đốc điều hiện tại Eddie Wu và Chủ tịch Joe Tsai.

Họ đã ổn định tình hình, tái tập trung Alibaba vào mảng kinh doanh thương mại điện tử cốt lõi, đồng thời đầu tư vào AI. Kết quả là hoạt động kinh doanh của Alibaba đã cải thiện đáng kể, đặc biệt là những quý gần đây.

Liệu Jack Ma đã rời Alibaba vĩnh viễn? Dường như là không. Vào tháng 2, Jack Ma là một trong số ít doanh nhân công nghệ được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình mời gặp mặt trong một cuộc họp hiếm hoi.

“Jack Ma đã ngoài 60 tuổi, nhưng vẫn còn rất năng động. Ông ấy có nhà cửa, du thuyền và đủ thứ. Thế nhưng, người ta cảm thấy ông vẫn chưa dừng lại”, Duncan Clark nói.

Alibaba lặng lẽ trở thành gã khổng lồ AI

Giữa những biến động và hồi sinh, Alibaba đã âm thầm đầu tư vào AI. Trên thực tế, kể từ năm 2016, đây đã là ưu tiên hàng đầu với gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc.

“Sự tăng tốc thực sự diễn ra trong những năm có đại dịch COVID-19, khi họ thực sự bắt đầu xây dựng các mô hình AI nền tảng và chip riêng”, Mark Greeven, giáo sư về đổi mới quản lý tại Viện Phát triển Quản lý Quốc tế, chia sẻ với Built for Billions.

Khi ChatGPT của OpenAI ra mắt thế giới hồi tháng 11.2022, Alibaba đã sẵn sàng cung cấp dịch vụ AI của riêng mình chỉ vài tháng sau đó.

Cách tiếp cận của Alibaba khác với một số đối thủ Mỹ. Alibaba tập trung vào các mô hình AI mã nguồn mở hoặc trọng lượng mở, miễn phí cho nhà phát triển tải về và sử dụng. Qwen của Alibaba hiện là một trong những mô hình AI phổ biến nhất thế giới với nhà phát triển.

Giám đốc điều Eddie Wu đã củng cố cam kết của Alibaba trong việc tái cấu trúc thành công ty AI. Trong lá thư đầu tiên gửi nhân viên sau khi nắm quyền, Eddie Wu kêu gọi Alibaba quay trở lại tư duy khởi nghiệp và đặt ra hai ưu tiên chiến lược: “Người dùng là trên hết” và “lấy AI làm trọng tâm”.

Việc tập trung vào AI đã mang lại lợi ích cho hoạt động kinh doanh đám mây của Alibaba. Điều này cũng diễn ra vào thời điểm mà sự phát triển AI đang được định hình như cuộc đua giữa các công ty Mỹ với Trung Quốc. Alibaba đang nổi lên như một trong những nhân tố chủ chốt của Trung Quốc.

“Trung Quốc đang nỗ lực thống trị cuộc đua AI vào năm 2030, trong đó Alibaba tham gia và trở thành một nhân tố quan trọng”, Ashley Dudarenok, chuyên gia kỹ thuật số và nhà đầu tư tại Trung Quốc, nhận định.

Chatbot Qwen của Alibaba vượt 10 triệu lượt tải trong tuần đầu tiên, nhanh hơn ChatGPT và DeepSeek

Qwen, ứng dụng AI đa năng mới của Alibaba, đã đạt hơn 10 triệu lượt tải chỉ trong tuần đầu tiên kể từ khi ra mắt bản beta công khai, nhanh hơn so với ChatGPT hay DeepSeek, theo thông báo từ gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc.

Sự khởi đầu ấn tượng của Qwen, ra mắt tuần trước, là tín hiệu tốt cho nỗ lực của Alibaba nhằm xây dựng trợ lý AI có thể cạnh tranh với Google Gemini và ChatGPT, cả hai hiện đều chưa khả dụng tại Trung Quốc đại lục.

Cổ phiếu Alibaba niêm yết tại Hồng Kông tăng 4,67% và chốt phiên ở mức 154,50 HKD hôm 24.11.

Qwen đánh dấu bước tiến quan trọng nhất của Alibaba vào thị trường AI tiêu dùng - Ảnh: Shutterstock

Theo Alibaba, Qwen đánh dấu “bước tiến quan trọng nhất của công ty vào thị trường AI tiêu dùng, nhằm chuyển mô hình nền tảng tiên tiến thành các ứng dụng và công cụ thực tế”.

Được xây dựng dựa trên dòng mô hình AI mã nguồn mở cùng tên, Qwen đáp ứng cả nhu cầu chuyên nghiệp lẫn cá nhân, gồm cả khả năng nghiên cứu chuyên sâu, tạo hình ảnh và slide.

Sức hút lớn ngay khi ra mắt đã nâng cao uy tín của ứng dụng Qwen với đông đảo người dùng. Alibaba muốn Qwen sẽ cạnh tranh trực tiếp với ChatGPT để trở thành “ứng dụng tất cả trong một” cho người tiêu dùng toàn cầu khi phiên bản quốc tế được triển khai. Qwen hiện có trên cả nền tảng iOS lẫn Android.

Theo Alibaba, Qwen dự kiến sẽ được tích hợp các chức năng cốt lõi về đời sống và năng suất, gồm cả bản đồ, giao đồ ăn, đặt chuyến đi, công cụ văn phòng, thương mại điện tử, giáo dục và dịch vụ liên quan đến sức khỏe, khi phát triển thành siêu ứng dụng đa năng.

Các phiên bản tiếp theo của Qwen dự kiến ra mắt rất nhanh, theo Poe Zhao - nhà phân tích công nghệ tại thủ đô Bắc Kinh và người sáng lập bản tin Hello China Tech.

Thành công từ Qwen nối tiếp sự ra mắt ấn tượng của ứng dụng vibe coding mới của Ant Group là LingGuang, đạt khoảng 2 triệu lượt tải và chiếm vị trí đầu bảng hạng mục công cụ miễn phí trên App Store Trung Quốc.

Vibe coding là khái niệm mới trong cộng đồng AI, mô tả cách viết mã kết hợp với AI một cách linh hoạt, thay vì thực hiện thủ công. Nói cách khác, thay vì ngồi suy nghĩ rồi gõ từng dòng mã, bạn sẽ trao đổi với AI để thử nhiều hướng tiếp cận khác nhau, tinh chỉnh và xây dựng dự án theo kiểu “đi theo cảm hứng”, giống làm việc song hành cùng cộng tác viên thông minh. Vibe coding giúp người không chuyên lập trình tạo ra phần mềm tùy chỉnh.

Năm nay, Ant Group đã tăng cường đẩy mạnh AI, gồm nâng cấp mô hình ngôn ngữ lớn Bailing, triển khai các sản phẩm chăm sóc sức khỏe sử dụng AI và ra mắt robot hình người R1 của đơn vị robotics Ant Lingbo Technology, còn gọi là Robbyant.

Sơn Vân

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/alibaba-vuot-khung-hoang-vi-phat-ngon-cua-jack-ma-de-thanh-ga-khong-lo-ai-the-nao-241483.html