Trong 40 năm, xe bán bắp nướng của họ nằm ngay cạnh Tượng đài Chiến thắng nơi diễn ra vô số phong trào biểu tình. Tượng đài được dựng năm 1941 để tưởng nhớ những người hy sinh trong cuộc giao tranh biên giới chống thực dân Pháp.
Chỉ cần 40 bath (1,2 USD) là thực khách có ngay một phần bắp tẩm nước cốt dừa, muối cùng đường thốt nốt nướng trên than thơm phức. Hai ông bà đã ngoài 70 tuổi, số tiền kiếm được chỉ đủ trang trải chi phí sinh hoạt hằng ngày. Bà Thong-auam chia sẻ: “Chúng tôi mệt mỏi nhưng sẽ tiếp tục làm việc này cho đến khi không làm nổi nữa”.
Bà Nampueng Thong-auam và ông Somjai Bangsuwannarat - Ảnh: CNA
Ở độ tuổi của mình, hai ông bà chẳng hề quan tâm đến nỗ lực “dọn dẹp đường phố” mà chính quyền Bangkok cố gắng thực hiện. Tuy nhiên, những người bán hàng rong khác trên khắp thành phố đều đang phải đối mặt với thách thức lớn để duy trì nền ẩm thực đường phố - vốn là biểu tượng của cuộc sống Bangkok.
Biểu tượng của cuộc sống Bangkok
Không nơi nào ở Bangkok mà không có quán hàng rong. Suốt nhiều thế hệ, người bán hàng rong như hai ông bà Bangsuwannarat và Thong-auam góp phần hình thành nét ẩm thực độc đáo thu hút khách nước ngoài đến thưởng thức.
Vài năm gần đây, chính quyền thành phố thúc đẩy chỉnh trang đô thị, cải thiện tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm cũng như hỗ trợ người dân thu nhập thấp. Năm ngoái họ ban hành quy định mới nhằm hạn chế số lượng người bán hàng rong. Người bán phải bày hàng trong phạm vi khu vực chỉ định, đặc biệt chỉ trường hợp nhận trợ cấp xã hội mới có thể bán hàng rong. Theo vài kế hoạch đang được xem xét, thời gian tới việc này sẽ chỉ dành cho người thu nhập có hằng năm dưới dưới 300.000 baht.
Ngay cả ở hiện tại không gian bày hàng cũng bị quản lý rất chặt. Quán không được cản trở lối đi của người bộ hành, không gian bày hàng tối đa là 3 mét vuông.
Tháng 10.2024, thị trưởng Bangkok Chadchart Sittipunt cho biết trong 2 năm qua đã có khoảng 10.000 người bán hàng rong không còn bán nữa. Chính quyền thành phố ôm tham vọng thiết lập nhiều khu bán hàng rong kiểu Singapore, đem lại không gian bày hàng sạch sẽ và được quản lý tốt hơn, cuối cùng trở thành điểm đến thu hút khách du lịch.
Người bán hàng rong phải tuân thủ hàng loạt quy định mới - Ảnh: CNA
Người bán hàng rong nhọc nhằn mưu sinh
Ngay cả khi không có quy định mới, vài năm gần đây người bán hàng hàng rong tại Bangkok cũng ngày càng khó khăn trong việc mưu sinh. Mỗi ngày bà Ponthip Janjamsri (60 tuổi) bán thịt viên chiên gần Tượng đài Chiến thắng với giả chỉ 10 baht/xiên chỉ kiếm được 500 baht – chỉ bằng 1/5 thu nhập so với thời kỳ đỉnh cao ở vài thập kỷ trước, nên không đủ nuôi sống gia đình.
“Đây chỉ là sống qua ngày mà thôi. Nếu tôi không làm việc thì chẳng còn gì cả. Nền kinh tế không tốt và chính trị không ổn định”, Janjamsri chia sẻ. Với người bán hàng rong cao tuổi như bà thì việc chuyển đến khu bán hàng rong tập trung nghe không thực tế.
Bà Ponthip Janjamsri bán thịt viên chiên - Ảnh: CNA
Tương lai mịt mờ
Không chỉ người bán hàng rong cao tuổi, ngay cả người trẻ tuổi như ông Apichai Rawangphai cũng thấy tương lai ẩm thực đường phố Bangkok không chắc chắn. Vị giáo viên 42 tuổi này cùng vợ bán hàng rong tại khu phố cổ gần Cung điện Hoàng gia để kiếm thêm thu nhập.
Đến từ tỉnh Buriram, Đông Bắc Thái Lan, Rawangphai bán hàng rong gần 2 năm nay, sau khi vợ ông thất nghiệp. Họ cùng nhau chế biến món ăn quê nhà laab (salad thịt băm) hay tom saep nuea (súp chua cay). Sạp hàng rất khiêm tốn, chỉ có một chiếc bàn và khách hàng của họ là cảnh sát làm việc lân cận hay cư dân tan làm.
Ai cũng phải ăn cả
Những người bán hàng rong gần phố Yaowarat trong khu Chinatown nơi luôn đông đúc du khách ít thấy lo lắng hơn. Bà Amornrat Suwan-ngam (58 tuổi) bán món pad krapow (thịt xào húng quế) hơn 10 năm tại đây thừa nhận việc kiếm sống 3 năm qua trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, bà không định chuyển sạp hàng đi nơi khác vì chẳng có lựa chọn thay thế nào cả. Tìm công việc khác ở độ tuổi gần 60 cũng bất khả thi.
“Tôi vẫn kiếm được tiền mỗi ngày từ công việc nấu ăn. Rốt cuộc thì ai cũng phải ăn cả mà”, Suwan-ngam chia sẻ.
Cẩm Bình