Du khách nước ngoài thưởng thức phở cuốn tại phố đi bộ Ngũ Xá
Ẩm thực đường phố Hà Nội chinh phục thế giới
Tháng 9/2025, tạp chí Time Out (Anh) công bố danh sách 10 thành phố có ẩm thực đường phố ngon nhất châu Á. Hà Nội vinh dự đứng thứ hai, chỉ sau Penang (Malaysia), đồng thời là đại diện duy nhất của Việt Nam góp mặt trong bảng xếp hạng danh giá này. Đối với người dân Thủ đô, đây không chỉ là niềm tự hào mà còn là minh chứng cho giá trị đặc sắc của ẩm thực Hà Nội.
Những địa chỉ quen thuộc như bánh mì 25 phố cổ, phở cô Minh Hàng Trống, bánh cuốn bà Lộc hay bún chả 74 Hàng Quạt trở thành điểm hẹn không thể bỏ qua. Tạp chí Time Out mô tả: “Ở Hà Nội, giá trị nằm trong sự mộc mạc của vỉa hè, nơi những món ăn ngon nhất lại xuất hiện ở những không gian đời thường nhất”. Những món ăn ấy không chỉ làm say lòng du khách mà còn ghi dấu ký ức đô thị, lưu giữ trong lòng mỗi người từng ghé qua.
Sự lan tỏa của ẩm thực đường phố đang đóng vai trò quan trọng trong phục hồi và tăng trưởng du lịch Hà Nội. 9 tháng đầu năm 2025, Thủ đô đón 26,07 triệu lượt khách, tăng gần 24% so với cùng kỳ 2024, trong đó khách quốc tế đạt 5,54 triệu lượt, với 3,9 triệu lượt lưu trú dài ngày. Doanh thu du lịch đạt khoảng 98.360 tỷ đồng, tăng hơn 20% so với cùng kỳ. Những con số này khẳng định ẩm thực đường phố chính là “thỏi nam châm” hút khách quốc tế, góp phần duy trì vị thế Hà Nội như một điểm đến hấp dẫn hàng đầu trong khu vực.
Lễ hội Đồ uống Hà Nội, diễn ra từ ngày 17-21/9/2025 tại Không gian Văn hóa sáng tạo Tây Hồ, là một minh chứng sinh động. 80 gian hàng tái hiện ký ức đô thị, từ góc phố cổ, quán trà sen đến bia mậu dịch… đã tạo nên một trải nghiệm vừa quen vừa lạ, thu hút hơn 20.000 lượt khách, trong đó đông đảo bạn bè quốc tế. Sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại trong lễ hội là dẫn chứng cho cách Hà Nội quảng bá ẩm thực, đồng thời mở ra kỳ vọng phát triển du lịch bền vững gắn liền với văn hóa đường phố.
Du khách nước ngoài thích thú với món bún chả Hà Nội
Mỗi món ăn, một thông điệp Hà Nội
Không chỉ xuất hiện trên các bảng xếp hạng quốc tế, ẩm thực Hà Nội còn in dấu trong trải nghiệm của từng du khách. YouTuber Ted Aroi (Đài Loan) với hơn 14.000 người theo dõi đã dành cả chuyến đi để thử 10 quán phở, xếp phở Gốc Gạo ở vị trí số một. YouTuber Suhyang (Hàn Quốc) chia sẻ, cô đã mong chờ được ăn phở ngay từ lúc máy bay chưa hạ cánh, sau đó liên tục khám phá bánh mì nem khoai, cơm rang dưa bò, trà chanh, sữa ngô. Với cô, ẩm thực Hà Nội chính là lý do tuyệt vời để quay lại nhiều lần.
Ông Pierre Lemoine, du khách Pháp chia sẻ: “Điều khiến tôi ấn tượng là sự gần gũi và đời thường của ẩm thực Hà Nội. Ngồi trên chiếc ghế thấp giữa phố cổ, thưởng thức bún chả nóng hổi, tôi cảm nhận nhịp sống Hà Nội lan tỏa qua từng âm thanh, mùi vị và nụ cười của người bán hàng. Đây là trải nghiệm không nơi nào khác có được, khiến tôi muốn quay lại mỗi khi đến Việt Nam”.
Theo ông Phạm Hải Quỳnh - Viện trưởng Viện Phát triển Du lịch châu Á (ATI), những trải nghiệm ấy đã biến ẩm thực đường phố trở thành “đại sứ văn hóa” của Thủ đô. Ông nhận định: “Mỗi gánh hàng rong, mỗi quán ăn gia truyền đều kể câu chuyện về lịch sử, con người và lối sống phố cổ. Hà Nội không chỉ là nơi thưởng thức món ngon mà còn là điểm hẹn văn hóa độc đáo, mang trải nghiệm sống động cho du khách quốc tế”.
Tháng 8/2025, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận ba di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đến từ Hà Nội: Nghề làm bánh cuốn Thanh Trì, tri thức chế biến và thưởng thức chả cá Lã Vọng, tri thức nấu cỗ Bát Tràng. Đây là minh chứng cho sự sáng tạo và khả năng lưu truyền qua nhiều thế hệ, đồng thời khẳng định giá trị văn hóa trong từng món ăn.
Liên tiếp các ghi nhận từ Tripadvisor, World Culinary Awards hay các bảng xếp hạng quốc tế khác cho thấy Hà Nội đang sở hữu “tấm hộ chiếu văn hóa” đưa hình ảnh Thủ đô ra thế giới. Từ phở, bún chả, bánh cuốn đến cà phê trứng, mỗi món ăn đều kể câu chuyện hấp dẫn về một Hà Nội vừa truyền thống, vừa sáng tạo, vừa hội nhập, nhưng vẫn giữ hồn cốt riêng.
Trải nghiệm cà phê đường tàu thu hút hàng trăm lượt khách vào dịp cuối tuần. Đặc biệt, khách du lịch nước ngoài chiếm số đông. Ảnh: Khương Minh
Giữ hồn cốt, nâng tầm ẩm thực
Để hút khách quốc tế qua ẩm thực đường phố, ông Phạm Hải Quỳnh nhấn mạnh: “Hà Nội cần chiến lược quản lý để phát triển, không phải dẹp bỏ. Hà Nội nên quy hoạch “Vùng đỏ văn hóa ẩm thực”, lựa chọn những khu vực truyền thống lâu đời như Phố cổ, Tống Duy Tân để hình thành “Khu ẩm thực quản lý”. Vỉa hè, ghế thấp sẽ được giữ nguyên nhằm bảo tồn hồn cốt, nhưng hạ tầng sẽ được nâng cấp đồng bộ, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và trải nghiệm du lịch chuyên nghiệp”.
Thách thức lớn nhất là dung hòa giữa sự tự phát, gần gũi của vỉa hè với tiêu chuẩn hiện đại về an toàn thực phẩm và trật tự đô thị. Giải pháp, theo ông Quỳnh, là một “cú hích đồng bộ”: ban hành Bộ Tiêu chí ẩm thực Hà Nội, thiết lập “vùng được phép” kinh doanh vỉa hè theo giờ, chuyên nghiệp hóa bằng trang thiết bị sơ chế, đồng phục, chứng nhận vệ sinh, áp dụng công nghệ QR để tra cứu nguồn gốc món ăn. Đồng thời, nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh chung của cộng đồng và du khách.
Hướng tới tương lai, ông Quỳnh đề xuất: “Hà Nội cần khởi động chương trình “Thành phố Ẩm thực sạch và xanh”. Chất lượng phải là nền tảng, khuyến khích mô hình Farm-to-Table phiên bản đường phố, sử dụng nguyên liệu từ vùng sản xuất sạch lân cận. Đồng thời, giảm thiểu rác thải nhựa và phát triển các tour ẩm thực bền vững, kết hợp đi bộ và trải nghiệm làng nghề truyền thống. Nếu thực hiện nghiêm túc, Hà Nội sẽ trở thành thương hiệu ẩm thực đường phố vừa ngon, vừa có trách nhiệm, vừa bền vững – một hình mẫu cho cả khu vực”.
Ẩm thực đường phố Hà Nội hôm nay không chỉ là hương vị. Nó là câu chuyện về con người, ký ức đô thị và bản sắc nghìn năm văn hiến, là “tấm hộ chiếu văn hóa” đưa Thủ đô chạm tới bạn bè quốc tế. Với chiến lược phát triển thông minh và bền vững, Hà Nội hoàn toàn có thể trở thành “Thủ phủ Ẩm thực đường phố châu Á”. Khi đó, mỗi bát phở, mỗi đĩa bún chả không chỉ ngon mà còn kể câu chuyện văn hóa, kết nối quá khứ với hiện tại và mở ra chân trời mới cho du lịch Việt Nam, khiến bất cứ du khách nào một lần ghé qua cũng không thể quên.
Thái Hoàng