Án lệ số 58 về tình tiết định khung của tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm

18 giờ trướcBài gốc

Sáng nay (13-6), trước thực trạng nạn săn bắt, mua bán và tiêu thụ động vật hoang dã trái phép đang diễn biến phức tạp và nhức nhối, báo Pháp Luật TP.HCM tổ chức tọa đàm "Bảo vệ động vật hoang dã nhìn từ luật pháp và lương tâm" nhằm cảnh báo, phân tích và đề xuất giải pháp bảo vệ hệ sinh thái rừng bền vững.

Tại tọa đàm, nói về khung pháp lý liên quan đến công tác bảo vệ động vật hoang dã tại Việt Nam, PGS.TS Lê Huỳnh Tấn Duy, phó Trưởng khoa Luật hình sự, Trường ĐH Luật TP.HCM, cho biết: Pháp luật hình sự có quy định tại các văn bản như BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017); BLTTHS 2015 (sửa đổi, bổ sung 2021); Nghị quyết số 05/2018/NQ-HĐTP; Nghị quyết số 04/2024/NQ-HĐTP, Luật Giám định tư pháp 2012 (sửa đổi, bổ sung 2020), Nghị định 30/2018 quy định chi tiết việc thành lập và hoạt động của Hội đồng định giá tài sản; trình tự, thủ tục định giá tài sản trong TTHS (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 97/2019).

Cạnh đó, Án lệ số 58/AL/2023 về điểm c khoản 3 Điều 244 của BLHS cũng là một nội dung đáng chú ý.

PLO giới thiệu lại Án lệ số 58/2023/AL về tình tiết định khung hình phạt tại điểm c khoản 3 Điều 244 BLHS (tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm) được hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao thông qua và được công bố theo Quyết định số 39/QĐ-CA ngày 24-2-2023 của Chánh án TAND Tối cao.

Nguồn án lệ dựa trên Bản án hình sự sơ thẩm số 179/2018/HSST ngày 14-9-2018 của TAND TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh về vụ án vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm đối với bị cáo Q.

Tình huống án lệ: Bị cáo có hành vi vận chuyển 5 cá thể hổ và 1 bộ phận không thể tách rời sự sống của cá thể hổ thứ 6.

Giải pháp pháp lý: Trường hợp này, bị cáo phải bị truy cứu TNHS theo quy định tại điểm c khoản 3 Điều 244 BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Hình minh họa. Ảnh: B.THIÊN

Nội dung vụ án chọn làm Án lệ số 58

Khoảng 3 giờ 15 phút ngày 7-1-2018, tại đoạn đường thuộc thành phố L, Công an tỉnh Quảng Ninh kiểm tra xe ô tô khách phát hiện bắt quả tang Q là khách đi trên xe vận chuyển: 1 hộp bìa các tông trong đó có 3 cá thể động vật còn sống nghi là cá thể khỉ; 1 hộp bìa các tông bên trong có 5 cá thể động vật đông lạnh (nghi là cá thể hổ con) và 1 bộ phận động vật (nghi là bộ phận sinh dục của cá thể hổ), trọng lượng 1 kg; một hộp bìa các tông bên trong có 10 bộ phận động vật (nghi là túi mật cá thể bò tót); một bọc nhỏ màu đen, bên trong có 20 bộ phận động vật (nghi là răng hổ); 3 bao (nghi là vẩy tê tê) có trọng lượng lần lượt là 20kg, 10kg, 20kg; một thùng xốp màu trắng bên trong có nhiều miếng thịt đông lạnh nghi là thịt hổ, được cho vào 3 túi nilon có trọng lượng là 41 kg thịt đông lạnh đã được cắt thành từng miếng.

Tại bản kết luận giám định kết luận:

- 3 cá thể động vật trong hộp bìa các tông còn sống là loài khỉ đuôi lợn có tên khoa học là Macaca leonica. Loài khỉ đuôi lợn Macaca leonica thuộc nhóm IIB- thực vật rừng, động vật rừng hạn chế khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại, theo quy định tại Nghị định số 32/2006/NĐ-CP ngày 30-3-2006 của Chính phủ.

- 5 cá thể động vật đông lạnh đã chết, sau khi giám định hình thái và ADN là loài hổ có tên khoa học Panthera tigris;

- 1 kg bộ phận sinh dục của cá thể động vật, sau khi giám định hình thái và ADN là bộ phận sinh dục đực của loài hổ có tên khoa học Panthera tiger, là bộ phận không thể tách rời sự sống;

- 41 kg (bốn mươi mốt ki-lô gram) thịt đông lạnh sau khi giám định AND là của loài hổ có tên khoa học Panthera tigris. Nếu tổng trọng lượng trên là của 1 cá thể thì sẽ dẫn đến cá thể hổ không thể tồn tại. Loài hổ Panthera tigris thuộc Phụ lục I, Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, Nghị định số 160/2013/NĐ-CP ngày 12-11-2013 của Chính phủ;

- 50 kg (năm mươi ki-lô gram) mẫu vật giám định là bộ phận vẩy của loài tê tê có tên khoa học là Manis gigantea. Nếu số vẩy trên là của nhiều cá thể thì không ảnh hưởng đến sự sống. Loài tê tê có tên khoa học là Manis gigantea có tên trong Phụ lục I, Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã quy định trong các Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư số 04/2017/TT-BNNPTNT ngày 24-2-2017 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Tại bản kết luận giám định động vật bổ sung thể hiện:

- 20 răng nanh là của loài thú ăn thịt. Kết quả giám định AND của 01 mẫu răng nanh của loài chó, có tên khoa học Canis lupus familiaris, loài động vật nuôi thông thường.

- 5 bộ phận kích thước nhỏ, màu đen là túi mật, giám định AND của 1 (mẫu) là túi mật của loài chó, có tên khoa học Canis lupus familiaris, là loài động vật nuôi thông thường.

- 5 bộ phận kích thước lớn, dẹp màu hơi vàng là túi mật, giám định ADN của 01 (mẫu) là túi mật của loài bò, có tên khoa học Bos indicus, là loài động vật nuôi thông thường.

Cáo trạng của VKSND TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh đã truy tố bị cáo Hoàng Đình Q về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm quy định tại điểm c khoản 2 Điều 244 BLHS.

Tại phiên tòa, đại diện VKSND TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh giữ nguyên quan điểm truy tố và đề nghị xử phạt bị cáo Q mức án từ 8 năm đến 9 năm tù…

Tòa tuyên phạt 10 năm tù

HĐXX nhận định có đủ căn cứ kết luận bị cáo Q đã có hành vi vận chuyển trái phép 5 con hổ có tên khoa học Panthera tigris; 1 bộ phận sinh dục hổ đực có tên khoa học Panthera tigris là bộ phận không thể tách rời sự sống của 1 con hổ; 41kg thịt loài hổ có tên khoa học Panthera tigris; 50 kg vẩy tê tê có tên khoa học là Manis gigantea; 20 răng nanh của loài chó, có tên khoa học Canis lupus familiaris; 5 túi mật loài chó, có tên khoa học Canis lupus familiaris; 5 túi mật của loài bò, có tên khoa học Bos indicus.

Hành vi của bị cáo Q đã phạm tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm quy định tại Điều 244 BLHS.

Tại phiên tòa, đại diện VKS đề nghị truy tố bị cáo theo điểm c khoản 2 Điều 244 BLHS nhưng HĐXX thấy rằng bị cáo đã phạm vào quy định tại điểm c khoản 3 Điều 244 BLHS (lập luận bên dưới phần nội dung án lệ-PV) nên cần áp dụng quy định tại khoản 2 điều 298 BLTTHS.

Sau khi xem xét các tình tiết giảm nhẹ, HĐXX xử phạt Q 10 năm tù về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm.

Nội dung án lệ số 58

Bị cáo đã vận chuyển 5 cá thể hổ đông lạnh có tên khoa học Panthera tigris; 1 bộ phận sinh dục đực của loài hổ có tên khoa học Panthera tiger, theo kết luận giám định là bộ phận không thể tách rời sự sống của một con hổ; 41 kg thịt của loài hổ có tên khoa học Panthera tigris, theo kết luận giám định nếu tổng số lượng thịt trên là của 1 cá thể hổ thì sẽ dẫn đến cá thể hổ không thể tồn tại; 50 kg vẩy của loài tê tê có tên khoa học là Manis gigantea, theo kết luận giám định nếu số vẩy trên là của nhiều cá thể thì không ảnh hưởng đến sự sống.

Kết luận giám định chưa xác định 1 bộ phận sinh dục hổ đực có phải của một trong năm con hổ đông lạnh hay không. Toàn bộ số tang vật trên đã bị tiêu hủy không thể cho giám định bổ sung. Tuy nhiên, theo Biên bản xác định tình trạng sản phẩm, sức khỏe động vật (bút lục 89) thì 5 cá thể hổ đông lạnh đã chết là hổ con có trọng lượng từ 0,99kg đến 2,99kg; 1 bộ phận sinh dục của hổ đực có trọng lượng 0,98kg. Như vậy, dựa vào trọng lượng không có căn cứ khẳng định 1 bộ phận sinh dục của hổ đực đó không phải là bộ phận sinh dục của một trong 5 con hổ con đông lạnh vì không có loài hổ nào có thể có bộ phận sinh dục đực chiếm đến từ 1/2 đến 1/4 trọng lượng cơ thể.

Theo kết luận giám định thì bộ phận sinh dục đó là bộ phận không thể tách rời sự sống của con hổ nên có nghĩa phải có con hổ thứ 6 bị giết để có được bộ phận sinh dục đó cho bị cáo vận chuyển. Tức bị cáo Q có hành vi vận chuyển 5 con hổ và 1 bộ phận không thể tách rời sự sống của 1 con hổ thứ 6.

Từ quy định của điều luật thấy rằng chỉ cần vận chuyển bộ phận không thể tách rời sự sống của 6 cá thể hổ trở lên là đã phạm vào điểm c khoản 3 Điều 244 BLHS. Nội dung của điều luật này nhằm đến việc xử lý các hành vi phạm tội nghiêm trọng xâm phạm đến sự sống của từ 6 cá thể hổ trở lên.

Bị cáo vận chuyển 5 cá thể hổ và 1 bộ phận không thể tách rời sự sống của cá thể hổ thứ 6 là đã xâm phạm đến sự sống của 6 cá thể hổ nên phải chịu hình phạt quy định tại điểm c khoản 3 Điều 244 BLHS.

YẾN CHÂU

Nguồn PLO : https://plo.vn/an-le-so-58-ve-tinh-tiet-dinh-khung-cua-toi-vi-pham-quy-dinh-ve-bao-ve-dong-vat-nguy-cap-quy-hiem-post855049.html